Şeyh Ebu Mansur Mâtürîdî Semerkand’ın Maveraünnehir bölgesindedir. Büyük bir fıkıh ve kelâm âlimidir (h.333). Köyünün adıyla şöhret bulmuştur.
Kütüphanelerimizde bulunan Pendname adlı eseri, Nasihatname adıyla kıymetli hocalarımız Aksarayî Sıddık Korkmaz ve Hacızade Muhammed Davud tarafından tahkik ve tercüme edilip İz Yay. marifetiyle neşredilmiştir. Mütercim hocalarımıza ve yayınevine teşekkürler ederiz.
Çoğumuz ilkokulda amelde (uygulamada) 4 hak mezheb (Hanefi, Hanbeli, Maliki, Şafi); itikadda ise 2 hak mezhep Ebû Mansûr el-Mâtürîdî ve İmam Hasan Eş’arî olarak öğrenmiştik. Ama bu âlimlerin isimlerinden başka bilgimiz olmamıştı. Daha sonra İmam Gazali’nin Eş’arî mezhebinden olduğunu öğrenince ona da gıpta etmiştik.
Bütün bu imameyni muhteremeyne rahmet ve mağfiret onlardan şefaat ve himmet niyaz ederiz.
İmam Mâtürîdî’nin türbesi – Semerkant/Özbekistan
Hz. Mâtürîdî Nasihatname (Pendnâme)
Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın Adıyla
Bu nasihatler Kutbu’l-meşâyıh (şeyhlerin kutbu) kudvetü’s sâlikîn (taliplerin nümunesi), şeyhu’l-islâm (İslam âlimi), alemü’l-hüdâ (hidayet önderi). Reîsu Ehli’s Sünne (ehl-i Sünnet’in öncüsü), Şeyh Ebû Mansur Mâtürîdî es-Semerkandî’ye (Radıyallahuanhu) aittir.
*Allah Teâla ile ol. / Herkes alır ama O verir. / O verirse kimse alamaz. / O’nu an ki O da seni korusun. / Kim Allah’tan çekinirse herkes de ondan çekinir. / Kim O’nun emrine boyun eğerse, herkes de onun emrine boyun eğer.
*İlim ile silahlan. / Mutluluğu ibadette ara. / Sözü herkes işitiyormuş gibi söyle.
*İyi insanlarla beraber ol. / Elinde olandan yine de ver. / Düşmana eziyet etme. Elinden geliyorsa (düşmanlığı) ortadan kaldır. / Her işte yardım etmeyi seven kimse ol.
*Bedeninin her istediğini verme, çünkü istedikçe daha çok ister.
*Sabırlı ol ki; muradına eresin. / Kendini bilmeyi en büyük sermaye olarak gör.
*Aptaldan ve cahilliğini bilmeyen ya kendini âlim sanandan uzak dur. / Ya öğren ya da öğret.
*Tasarruflu olmayı ikbal bil, malını harcamada tedbirli ol. / Herkesin ekmeğini yeme, ama herkese ekmeğini yedir.
*Hak’tan gelen nimetleri arkası kesilmesin diye hüsnü kabul ile kabul et. / Veren olarak Allah’ı bil / Affet ki affedilesin. / İyilik yap ki iyilik göresin
*Hata işleyenin kabahatini, özür diledikten sonra gözünde büyütme.
*Affetmeyi kimseden esirgeme. / Bin dostun olsa da, bir düşman dahi edinme.
*Dünyada ayıp ve hüner eksik olmaz. Ayıbın peşinden koşma. / Zarar görsen bile doğru sözden şaşma. / Söylemek yerine, elinden geleni yapabiliyorsan yap.
*Boş konuşmayı bütün afetlerin başı bil. / Minnet edilen ol, minnet eden olma.
*Yemeyi ve içmeyi az tut ve başkalarına da ikram et. / Vereni Allah bil ve şükrünü O’na yap.
*Bedenini aşkla ibadet etmeye alıştır. / Eğer ehl-i dünya ile oturursan dinini unutma.
*İzzet ve haşmeti adalet ve insaftan bil.
*Dost kazanmanın yolunu az konuşmak ve başkalarını incitmemekte ara.
*Geçmişe, kırılana ve dökülene âh-u vâh eyleme. / Gençlik yıllarını ziyan etme.
*Elinle yardım edebileceğin yerde nasihat etmeyi cahillik bil.
*Âlim dediğin kimse bir yerin cömerdi ve adaletlisi olmalı.
*Bir şeyi asaleti olan kimseden iste. Çünkü o usule dair hata yapmaz.
*Kul hakkını bilmeyeni hayvandan daha aşağı gör. / Belayı sadaka ile def et.
*Kendini insanlara mutemet gösterme ki herkes sana güvenmesin / Rezil olmak istemiyorsan başkalarını ayıplama ve inatçı olma.
*Allah’ın nimetlerini herkese haber ver, kendi iyilik ve kötü huylarını da gizle.
*Eğer kavga istiyorsan kindar ol. /Hediye vermeyi sıkıntılı duruma düşmekten önce düşün. / Duayı kalkandan daha tesirli bil.
*(Ey mümin kişi bil ki,) Güzel dost güzel işten daha iyidir.
*Çünkü güzel dost seni kusurdan kurtarır. / Güzel iş seni, kendini beğenmeye götürür.
05.05.2025
