Bu taş, Konstantinopolis şehrine ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehre olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan ‘Sıfır Noktası’ydı. Bizans İmparatorluğu’nda Konstantinopolis şehrine ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehre olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktası idi. İtalya’da Roma şehrinde bulunan bir diğer anıt olan “Milliarium Aureum” ile aynı işlevi görmekteydi. Roma İmparatoru I. Konstantin tarafından bugünkü Sultanahmet Meydanı’na IV. yüzyılda yerleştirildiği düşünülen Milyon Taşı, İstanbul’u dünyanın merkezi olarak konumlandırmıştı.
Bizans ve Osmanlı dönemlerinde de şehir bu merkeziliğini korumuştur. Milyon Taşı (sıfır taşı) dünyayı Doğu ve Batı diye ikiye ayırırken Coğrafya biliminde kullanılan boylamların ilki olan Sıfır Boylam da Ayasofya’nın hilalinden geçiyor diye kabul edilmişti. Zaman buna göre belirlenmiş ve uzun yıllar pek çok ülke saatlerini İstanbul’a göre ayarlamışlardı.
Ta ki 1884 yılına kadar… 1884’te Washington’da düzenlenen Uluslararası Meridyen Kongresi’nde başlangıç meridyeninin konumu İstanbul’dan Greenwich’e taşınmıştır.
Osmanlı’da zaman kavramı şu şekildeydi: Gün başlangıcını akşam namazından itibaren başlatıyorlardı. Yani güneş battıktan sonra saatlerini 12.00 yapıyorlardı. Buna ‘ezanî saat’, ‘alaturka saat’ de denilmektedir. Kongreden sonra Osmanlı’da çift saat sistemi kullanıldı. Bunlardan birisi ‘vasati saat’ bir diğer adıyla ‘alafranga saat’ dediğimiz Greenwich esas alınarak kullanılan saattir. Bu ezanî saat uygulaması 1932 yılında çıkan Takvim, Saat ve Ölçülerde Değişiklik Kanunu’na kadar devam etmiştir. Bu tarihten itibaren ülke genelinde de tamamen Greenwich esas alınan saat sistemi kullanılmaya başlamıştır.
Milyon; ilk yapıldığında dört yöne bakan bir kapı ve bu noktada kesişen yolların üzerine yükselen, dört sütun üzerine oturmuş bir kubbeden oluşmaktaydı. Tetrapylon mimari ismi ile anılan bu yapılar, Roma kültürünün önemli öğelerinden biriydi. Milyon anıtının ve kubbesinin üzerinde birçok Bizans dönemine ait heykel ve kabartma bulunmaktaydı ve bu anıtın ihtişamını çok daha fazla arttırmaktaydı. 16. yüzyılda İstanbul’a su taşıyan kemerlerin genişletme çalışmaları esnasında yıkılıp ortadan kaybolmaya başladığı tahmin edilmektedir.
Günümüzde Fatih Cağaloğlu’nda yer almakta olup Ayasofya Camii karşısında Sultanahmet Meydanı’nın kuzeybatı köşesindeki Yerebatan Sarnıcı’nın girişinin yakınında, tramvay yolunun yanında bulunur. Bugüne kadar birçok kişinin fark etmeden yanından geçtiği bu taş, tarihi bir özellik taşıyor. Milyon Taşı, Roma kültüründe önemli bir tarz olan tetrapylon (dört sütun, dört kapı ve bir kubbeden oluşan dikdörtgen yapı) şeklinde yapılmıştır. Yapıldığı dönemde kubbesinde kabartmalar ve heykeller bulunsa da zamanla tarihi taşın bir kısmı yıkılmıştır.
Dünyadaki bazı şehirlerin Milyon Taşı’na uzaklıkları:
Lefkoşa - 1846 km
Bakü - 1756 km
Moskova - 1757 km
Mekke - 2407 km
Berlin - 1740 km
Amsterdam - 2214 km
Tahran - 2040 km
Roma - 1377 km
Paris - 2258 km
Şam - 1488 km
Tokyo - 8954 km
Londra - 2502 km
