Gündelik hayatınızda Kur’an’ı hangi sıklıkta okursunuz? Kur’an okuduğunuz belirli bir vakit var mı?

Kaynağa gider iken yolumuzu kesen dünya. Gündelik telaşlar, dertler sarmalında bir yol bulup da kaynağa ulaşmak güzel. Bir imtihan bu. Asıl olanı unutmamak, kadîm olan ile bağları kavi kılmak gerek. Gündelik hayatımda bir planlama ve süreklilik içinde okuyamasam da (bu içimde bir sızı) müracaat ettiğim, sığındığım, şifa bulduğum birlik ve hakikat iklimi Kur’an. Okumalar için belli bir vakitten ziyade ilgili konu kapsamında anlama/kavrama çabası olarak bir yöneliş gerçekleşiyor. Rabbim bu husustaki kusurlarımızı affeylesin.

Eserlerinizi Kur’an nasıl etkiler, etkiler mi?

Deneme, makale, hikâye türündeki yazılarımda konu bağlamında Kur’an ayetlerine başvurduğum olmuştur. Bu durum, metni hakikate taşıma, maveradan soluklanma çabası olarak değerlendirilebilir. Diğer bir söyleyişle asıl gerçekliği duyurma çabası. Yazının akışı içinde gerçekleşiyor. Mesela “İstanbul, İstanbul” isimli hikâyemde yolu Karacaahmet’ten geçen kahraman “Her nefis ölümü tadacaktır” ayetini hatırlar. Yine “Çanakkale İçinde” isimli hikâyemde cephede olup bitenleri duyuran kahraman, annesine yazdığı mektupta Enfal Suresi'nin 17. ayetine yer verir. Doğrudan bir etkiden ziyade edebî metin içinde yer bulan, ışıyan hakikat. Meyvenin içinde saklı, besleyici, diriltici öz misali.

‘Edebiyatımızda Kur’an’ deyince hangi ürünler, eserler akla gelir?

Klasik edebiyatımız, kaynağını Kur’an-ı Kerim’den, hadislerden ve menkıbelerden alır. Kadîm şiir geleneğimizin anlam ve çağrışım derinliğini kök metinler oluşturur. Onlar olmaksızın mesela Fuzuli’nin Su Kasidesi'ni izah edemezsiniz. Batılılaşma sonrası yazılan edebiyat ürünlerinde -malum olduğu üzre- kaynaklar, ilgiler değişmiştir. Bu geçiş döneminde bütün olumsuzluklara rağmen hakikat ışığı yol bulup yeniden eserlere yansımaya başlamıştır. Mesela Mehmet Âkif’in “Safahat” isimli eserinde Kur’an ayetlerine işaretler vardır. Bazı şiirleri ayetlerin tefsiri hükmündedir. Ali Ulvi Kurucu’nun şiirlerinde de benzer bir yöneliş vardır. Necip Fazıl’ın eserlerinde Kur’an etkisi belirgindir. Sezai Karakoç’un şiirlerinde ayetlerin tesiri derinlerde bir yeraltı ırmağı gibidir. Peygamberler tarihi, kıssalar ve Kur’an. Bu anlamda “Gün Doğmadan” ve “Yitik Cennet” isimli eserlerine özellikle bakılabilir.

Kimin Kur’an okuyuşunu beğeniyorsunuz?

Merhum Abdulbasıt Abdussamed’in Kur’an okuyuşu bambaşka! Özellikle Yusuf Suresi…

Sizi etkileyen bir ayet var mı, söyler misiniz?

En’âm Suresi 162. ayet: “De ki: Benim namazım, ibâdetim, hayâtım ve ölümüm hep âlemlerin Rabbi Allâh içindir.” Necm Suresi 39.ayet: “İnsan için ancak çalışmasının karşılığı vardır.”

Teşekkür ederiz.

Ben teşekkür ederim. Selâm ve dua ile…

Mustafa Celep sordu