Ekmeleddin İhsanoğlu’nun kaleme aldığı, dinî ilimler müderrisi ve Türkiyat profesörü olan babası İhsan Efendi’nin biyografisi Kaybolan Dünyadan Nurlu Bir Sima Yozgatlı İhsan Efendi adıyla Kasım ayı başında Doğan Kitap’tan çıktı.
40 yıllık emeğinin ürünü olan bu kitapta İhsanoğlu, babasının hayatını, iç dünyasını, din ve bilim hayatındaki hizmetlerini, hatıralarına, belgelere ve tarihî rivayetlere dayalı olarak anlatıyor.
Bir gergef gibi işlendiği anlaşılan kitabın hazırlık sürecinde yazar, çocukluk ve ilk gençlik yıllarına ait hatıralarını, titiz ve zahmetli bir çalışma neticesinde babasından kalan çok sayıda mektup, not, defter, belge ve kitaptan edindikleriyle harmanlamış. Ayrıca babasının dostlarıyla ve öğrencileriyle bizzat görüşerek babasıyla ilgili hatıralar derlemiş, bütün bunları aile fertleri ve akrabalarından topladığı bilgilerle harmanlamış ve çok erken yaşta kaybettiği babasının hayat hikâyesini dikkat çekici bir bütünlükte, akıcı bir üslûpta ustalıkla ortaya koymayı başarmıştır.
Kendisinden gizleyen bir şahsiyet
Kitap, herkes tarafından tanınmak isteyen birinin değil, kendisinden bahsedilmesini sevmeyen nadir bir insanın keşfedilmesinin hikâyesidir. Yozgatlı Müderris İhsan Efendi, Mısır’da Osmanlı’dan kalan Sultan Mahmud Medresesi’nde görev yapan son müderristir. Tahsil için Asya, Afrika ve Balkanlar’dan buraya gelen çok sayıda öğrenciyi yetiştirir. Değişen şartlarla birlikte Mısır’da kurulan ilk modern üniversitelerden olan Ayn Şems Üniversitesi’nin Türkoloji Bölümü’nü kurmakla görevlendirilir, burada da ömrünün sonuna kadar görev yapar.
O, yakından tanıyanların hürmetle andıkları müstesna bir kişiliktir. Mehmet Akif’in Kur’ân Meâli’ni emanet ettiği kişi olmasıyla da ilgi odağı haline 
gelmiştir. Kahire’de bulunduğu dönemde dinî ilimler, Osmanlı kültürü ve Türk edebiyatındaki yetkinliği sayesinde Türk kültürünün tanıtılması ve sevdirilmesinde önemli hizmetler görmüştür.
20. asrın büyük âlimlerinden
Öğrencilerini aydın şahsiyetli din âlimleri olarak yetiştiren İhsan Efendi, bu öğrenciler vasıtasıyla Türkiye’de din anlayışına ve dinî ilimlere yön vermiştir. İlmî yetkinliği, heybetli, vakur şahsiyeti ve fedakâr tavırları ile bütün İslam dünyasının sevgi, takdir ve saygısını kazanmış, 20. yüzyılın büyük âlimleri arasına girmiştir.
O, kaybolmakta olan bir dünyaya ait değerlere sımsıkı bir şekilde sarılmıştır. Onda dindarlık; muhtevası boşaltılmış vecibelerden; ruhi boyutları sıfırlanmış, mekanik davranışlardan ibaret değildir. Dindarlık, bir takım amaçlara ulaşmak için imkân, fırsat ve makam elde etmek de değildir. Din onda, beşik dini de değildir. İhsan Efendi’ye göre din, aynı zamanda mesuliyettir. O, hayatı boyunca bu anlayışa sadık kalmıştır.
Yıllarca Mehmed Akif’in emaneti olan Kur’ân Meâlini muhafaza ettiği bilinen İhsan Efendi’yi anlatan kitap, çok tartışılmış bir konuyu da açıklığa kavuşturmaktadır. İhsan Efendi’nin evrakı arasında bulunan bir defter, bugüne kadar bu meâl hakkında ileri sürülen pek çok iddiayı geçersiz kılmaktadır. Kitabın, bu yönüyle de ilgi göreceği şüphesizdir.
Kaybolan Dünyadan Nurlu Bir Sima Yozgatlı İhsan Efendi, Ekmeleddin İhsanoğlu, Doğan Kitap.
