Hz. Ömer'in kız çocuğunu diri diri toprağa gömdüğü iddiası doğru mudur?

Prof. Dr. Adnan Demircan bu konuda eski kaynaklarda herhangi bir rivayetin bulunmadığını, bu anlatılanların geç bir dönemde İslâm’ın cani insanları birer erdem abidesi haline getirdiğini anlatmak için uydurulmuş olmasının muhtemel olduğunu söyler.

Hz. Ömer'in kız çocuğunu diri diri toprağa gömdüğü iddiası doğru mudur?

Toplumumuzda anlatılanlara göre Hz. Ömer cahiliye döneminde iki şeyi hatırladığını, birinde güldüğünü diğerinde ise ağladığını söyler. Helvadan yaptıkları puta ibadet ettiklerini, acıktıklarında ise onları yediklerini ve bunu hatırladıkça güldüğünü söyler. Cahiliye döneminde ise küçük bir kızının olduğunu, cahiliye âdetlerince kızını gömmeye götürdüğünü ve kızının sakalını tutarak kendisini gömmemesi için yalvarıp ağladığını ancak yine de kızını gömdüğünü ve bunu da hatırladıkça ağladığını söyler. Hz. Ömer’in kızını gömerek öldürdüğü iddiası kıssacılar tarafından bu şekilde halk arasında yayılmıştır. Ancak bu rivayetlerin sadece Şia kaynaklarında bulunması, Hz. Ömer’i karalamak amacıyla Şia tarafından uydurulduğu izlenimini de bize vermektedir.

Prof. Dr. Adnan Demircan bu konuda eski kaynaklarda herhangi bir rivayetin bulunmadığını, bu anlatılanların geç bir dönemde İslâm’ın cani insanları birer erdem abidesi haline getirdiğini anlatmak için uydurulmuş olmasının muhtemel olduğunu söyler. Ayrıca anlatılan rivayetle ilgili hayatına baktığımızda Hz. Ömer’in nübüvvetin 6. yılında İslâm’ı seçtiği ve o zaman yirmi altı yaşında olduğu bilgisi verilir. Kızı Hafsa ise cahiliye döneminde Kâbe’nin tamir edildiği yılda, nübüvvetten beş yıl önce dünyaya gelmiştir. Buna göre Hz. Hafsa doğduğunda Hz. Ömer’in 15 yaşında olması gerekir. Bu yaştaki bir erkeğin tutulacak kadar sakalının olması pek mümkün görünmemektedir. Ayrıca kızını öldürdüğü rivayeti akla yatmamaktadır. Dolayısıyla Adnan Demircan, Hz. Hafsa’nın kendi döneminde okuma yazma bilen nadir insanlardan olduğu da hesaba katılırsa, ailesinin kadınlar hakkındaki kanaatlerinin bedevilerle bir tutulamayacağını, şehirli Araplar olarak kızlarını öldürdüklerine dair anlatılanların doğru olmadığını söyler.

Öte yandan Hz. Ömer İslam’dan önce Mekke’nin saygın şahsiyetlerinden biriydi. Amcazadesi olan Haniflerden Zeyd b. Amr’ın kızların öldürülmesine karşı çıkanlardan olduğu da unutulmamalı.

Bu menkıbenin, Hz. Ömer tarafından aktarılan, Hz. Peygamberle (s.a.) Kays b. Âsım arasında geçen diyalogla ilişkili olması mümkündür.

Hz. Ömer’den nakledilen bu rivayete göre, Temîmli Kays b. Âsım, Resulullah’a gelerek “Ben cahiliye döneminde sekiz kızımı diri diri toprağa gömdüm.” dedi. Hz. Peygamber, “Her birine karşılık bir köle azat et!” buyurdu. Kays, “Benim develerim var.” dediğinde, Hz. Peygamber “O halde her birine karşılık bir deve kes!” cevabını vermişti. Bu nedenle Hz. Ömer’in kızını gömdüğü iddiasının doğru olmadığı anlaşılmaktadır. Hz. Ömer’in naklettiği bu rivayet muhtemelen daha sonra kişiliğine uygun görüldüğü için kendisine yakıştırılmış olmalı!

YORUM EKLE