Geçen yazımızda “İstanbul’un dedesi ve babası çoktur” demiştik. Evet gerçekten de öyle imiş. Geçenlerde aldım kalemi elime ve başladım yazmaya. Aklıma gelen bütün Dede ve Babaların isimlerini not ettim. İki saatin sonunda listemdeki isimlerin sayısı 150’yi geçmişti. İstanbul’un dört bir yanına sırlanmış olan bu Gönül Sultanlarının her birinin hayatını yazmaya kalksanız, kim bilir kaç cild kitap olurdu? Bu nedenle kısa yoldan bu güzel insanların isim veya lakablarını ve medfun bulundukları ilçe ile semtlerin bir listesini vermekle yetineceğiz.

Yüzyıllar boyunca şehrin manevi koruyucuları olarak kabul edilen bu Allah dostlarının türbe ve kabirlerine İstanbullular son derece önem vermişler. İstanbul ve civarında yüz elliden fazla Dede ve Baba’nın türbe ve kabri bulunmaktadır. Çoğu “Kutlu Fethin Mutlu Kumandanı” Fatih Sultan Mehmed Han’ın ordusunda yer almış “Mutlu Askerler”dendir. Kimi şeyh, kimi derviş, kimi meczub, kimi aşık, kimi deli, kimi veli... Hülasa-i kelam hepsi Allah adamı. Sırları mukaddes ola! Himmetleri hazır ve daim ola!

Kimi gerçek ismi ile anılmaktayken, ekserisine halk tarafından lakablar takılmıştır. Aynı lakabla anılan pek çok Dede-Baba bulunmaktadır. Misal olarak; Gül Baba, Tezveren Dede, Ekmekçi Baba, Koyun Baba, Edhem Baba, Evrenos Dede bunlardan bazılarıdır. Kimine müstakil türbe bina edilmiş, kiminin kabri şehrin arka sokaklarına gizlenmiş, kiminin kabri cami-mescid veya tekke haziresinde sırlanmış bulunmaktadır. İlk kez hazırlanmış olan bu listeyi ziyaret etmek isteyenlerin istifadesine sunuyoruz.  Ruhlarına el-Fatiha hediye ederek himmetlerini dileyelim.

DEDELER

1. Abdal Yakub Dede, Fatih-Hekimoğlupaşa
2. Abdullah Dede, Fatih-Kocamustafapaşa
3. Ali Fani Dede, Eyüp
4. Arabacı Sefer Dede, Beyoğlu-Kasımpaşa
5. Aşcı Ahmed Dede, Zeytinburnu-Merkez Efendi
6. Aya Dede, Fatih-Ayakapısı
7. Börekçi Mustafa Dede, Üsküdar
8. Çoban Dede, Fatih-Malta, Boyacıkapısı
9. Davulcu Dede, Fatih-Şehzadebaşı
10. Durmuş Dede, Rumelihisarı
11. Edhem Dede, Eyüp
12. Elekli Dede, Silivrikapısı
13. Emir Dede, Fatih-Süleymaniye
14. Eskici Dede, Fatih-Unkapanı
15. Esrar Dede, Beyoğlu-Galata Mevlevihanesi
16. Evrenos Dede, Eyüp-Zal Mahmud Paşa
17. Evrenos Dede, Fatih-Nişanca
18. Fenayi Dede, Üsküdar
19. Ferruh Dede, Eyüp
20. Gaybullah Dede, Zeytinburnu
21. Hasan Dede, Fatih-Keçeciler
22. Havlucu Dede, Beyoğlu-Kasımpaşa
23. Hayreti Dede, Beyoğlu-Sütlüce
24. Helvacı Dede, Fatih-Süleymaniye
25. Horoz Mehmed Dede, Fatih-Unkapanı
26. Hüseyin Fahreddin Dede, Eyüp-Bahariye
27. İbrahim Edhem Dede, Fatih-Karagümrük
28. Kapani Mehmed Dede, Fatih-Unkapanı
29. Kaşıkcı Mustafa Dede, Fatih-Molla Gürani
30. Kavak Dede, Anadoluhisarı
31. Kavukçu Ali Dede, Beyoğlu-Galata Mevlevihanesi
32. Keskin Dede, Fatih-Nişanca
33. Kılıç Dede, Fatih-Mevlanakapısı
34. Kovacı Dede, Fatih-Çarşamba
35. Koyun Dede, Beyoğlu-Balıkpazarı
36. Kuzgun Dede, Kuzguncuk
37. Nalıncı Mimi Dede, Fatih-Cibali
38. Nenesi Dede Sultan, Üsküdar-Karacaahmed
39. Örümcek Tutmaz Sudi Dede, Fatih-Yayla
40. Pervane Dede, Eyüp
41. Pervane Dede, Fatih-Samatya
42. Peyk Dede, Fatih
43. Saçlı Kasım Dede, Yedikulekapısı
44. Salih Dede, Göksu
45. Sarı Mustafa Dede, Sarıgazi
46. Sineçak Yusuf Dede, Beyoğlu-Sütlüce
47.  Sirkeci Dede, Fatih-Ayakapısı
48. Sükuti Dede, Merkez Efendi
49. Süpürgeli Dede, Salıpazarı
50. Süt Dede, Üsküdar-Karacaahmed
51. Şenlik Dede, Beşiktaş-Maçka
52. Şeyh Galib Dede, Beyoğlu-Galata Mevlevihanesi
53. Şimşir Dede, Eyüp
54. Telli Dede, Fatih-Aksaray
55. Tezveren Dede, Beykoz-Paşabahçe, İncirliköy
56. Tezveren Dede, Beyoğlu-Dolapdere
57. Tezveren Dede, Fatih-Çemberlitaş,Divanyolu
58. Tezveren Dede, Fatih-Kumkapı
59. Toklu İbrahim Dede, Fatih-Ayvansaray
60. Uryan Dede, Fatih-Şehzadebaşı
61. Uyku Dede, Fatih-Kocamustafapaşa
62. Üçgözlü Mehmed Dede, Fatih-Kocamustafapaşa
63. Yatağan Dede, Fatih-Balat
64. Yıldız Dede, Fatih-Bahçekapısı
65. Zekayi Dede, Eyüp-Piyer Loti

BABALAR

1. Ağlamış Baba, Kilyos
2. Ahi Durmuş Baba, Fatih-Bayezid
3. Akbaba Mehmed Efendi, Beykoz-Akbaba Köyü
4. Alemdar Baba, Alemdağı
5. Ali Baba, Fatih-Cankurtaran
6. Ali Baba, Fatih-Vezir Han
7. Ali Gazi Baba, İçerenköy
8. Arkam Baba, Beykoz-Yuşa Tepesi
9. Asalı Baba, Üsküdar
10. Aynalı Baba, Topkapısı
11. Ayni Ali Baba, Beyoğlu-Kasımpaşa
12. Baba Ali Şahzengi, Fatih-Mahmudpaşa
13. Baba Cafer, Fatih-Zindanhan
14. Baba Hasan Alemi, Fatih-Horhor
15. Baba Haydar, Eyüp-Baba Haydar
16. Baba Sungur, Beşiktaş-Dolmabahçe
17. Baba Yusuf Sivrihisari, Eyüp
18. Balaban Baba, Üsküdar
19. Baltalı Baba, Fatih-Yenibahçe
20. Bican Baba, Fatih-Malta
21. Cibali Baba, Fatih-Cibali
22. Ciğerci Baba, Fatih-Topkapısı
23. Çeraği Hamza Baba, Fatih-Sultanselim
24. Derviş Osman Baba, Fatih-Şehzadebaşı
25. Deryalı Ali Baba, Zeytinburnu-Kazlıçeşme
26. Düğümlü Baba, Fatih-Sultanahmed
27. Ekmekçi Baba, Beşiktaş
28. Ekmekçi Baba, Beyoğlu-Tophane
29. Ekmekçi Baba, Fatih-Edirnekapısı
30. Etyemez Mirza Baba, Fatih-Samatya
31. Evlice Baba, Eyüp
32. Gözcü Baba, Göztepe
33. Gulami Ali Baba, Fatih-Yusufpaşa
34. Gül Baba, Beyoğlu-Galatasaray
35. Gül Baba, Eyüp
36. Gül Baba, Fatih-Cibali
37. Gül Baba, Fatih-Karagümrük
38. Gül Baba, Merdivenköy
39. Gülzar Baba, Fatih-Edirnekapısı
40. Hadım Baba, Hadımköy
41. Haki Baba, Eyüp
42. Hasan Baba, Fatih-Cankurtaran
43. Hasan Baba, Fatih-Halıcılar köşkü
44. Hüseyin Sadık Baba, Fatih-Balat
45. İbrahim Baba-ı Veli, Fatih-Kocamustafapaşa
46. İnadiye Baba, Fatih-Kocamustafapaşa
47. İskender Baba, Üsküdar
48. Kahhar Baba, Beyoğlu-Halıcıoğlu
49. Kahraman Baba, Beyoğlu-Kasımpaşa
50. Kara Baba, Fatih-Çemberlitaş
51. Kartal Baba, Üsküdar
52. Karyağdı Baba, Eyüp-Piyer Loti Tepesi
53. Kasım Baba, Üsküdar
54. Kavsara Baba, Üsküdar
55. Kaygusuz İbrahim Baba, Üsküdar-Karacaahmed
56. Keserci Baba, Fatih-Hüsrevpaşa
57. Kıble Baba, Fatih-Küçükpazar
58. Koyun Baba, Fatih-Eskialipaşa
59. Köpekçi Hasan Baba, Eyüp-Edirnekapı Mezarlığı
60. Kuleli Baba, Kuleli
61. Laleli Baba, Fatih-Laleli
62. Mahmud Baba, Kadıköy-Kuşdili
63. Melek Baba, Üsküdar-Karacaahmed
64. Muhtedi Ali Baba, Fatih-Zindan Han
65. Nafi Baba, Rumelihisarı Şehidlik
66. Nakkaş Baba, Nakkaştepe
67. Oruç Baba, Fatih-Şehremini
68. Paşa Baba, Beyoğlu-Taksim
69. Perişan Ali Baba, Zeytinburnu-Kazlıçeşme
70. Saka Baba, Eyüp
71. Saka Baba, Fatih-Sulukule
72. Sancakdar Baba, Göztepe
73. Sarı Baba, Sarıyer
74. Sarı Saltuk Baba, Rumelifeneri
75. Sarnıçcı Baba, Sinanpaşa
76. Seydi Baba, Fatih-Haseki
77. Sofu Baba, Fındıklı
78. Takkeci Baba, Topkapısı
79. Telli Baba, Rumelikavağı
80. Turabi Baba, Beyoğlu-Kasımpaşa
81. Tuz Baba, Beşiktaş
82. Yörük Baba, Göztepe
83. Zambak Baba, Fatih-Edirnekapısı
84. Zuhurat Baba, Bakırköy

Doğan Pur bir fatiha niyetine haber verdi