Akdeniz’in sonsuz mavisi insana göz alıcı bir manzara sunarken, kıyıda, tepesinden bakıldığında sizi büyüleyici atmosferiyle etkileyen, yüksek kayalıklar ve düzlükler üzerine kurulmuş tarihi bir güzellik dikkati çeker…Bu güzelliğin adı; MAMURE Kalesidir…
Tarih boyunca büyük medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve bu medeniyetlerin izlerini günümüze kadar taşıyan, Akdeniz’in narenciye cenneti Mersin’in, Anamur İlçesi’ne bağlı Bozdoğan Köyü sınırları içerisinde yer alan bir kale Mamure Kalesi…İçinde yer alan tarihi yapılar, kaleyi gezenleri adeta bir zaman yolculuğuna çıkarırken bu zengin tarihi dokuyu hemen hissettiriverir.
Türkiye’nin en büyük kalelerinden biri olan Mamure’nin birçok Anadolu kalesi gibi antik temeller üzerine inşa edildiği ve bulunduğu yerde bir Roma kenti olduğu tahmin edilir. Bu antik kentin adı da “Rygmonia” olarak adlandırılmıştır. Kale M.S 4. yüzyılda Romalılar tarafından Akdeniz ticaret yollarını kontrol etmek amacıyla yapılır. Bizans Dönemi’nde ise daha da genişletilmiştir.
Mamure Kalesi, yüksek duvarlarla ayrılmış doğudaki iç avlu, batıdaki dış kale ve bunların güneyindeki kayalıklar üzerine inşa edilen iç kaleden oluşur. 39 kulesi, su sarnıçları, camisi ve dışında hamamı bulunan kalenin etrafı 10 metre genişliğinde savunma amaçlı hendeklerle çevrilidir. Çift katlı olan kale duvarları içerisinde birbirleri ile bağlantılı olan galeriler bulunur. Kalenin güneyinde sahil kenarında baş kale olarak adlandırılan kalın ve yüksek gözetleme kulesinden başlayarak, dairesel ve dört köşe formlarında üstü tamamen yıkılmış olan Fener Kulesi vardır. Dış kalede merkezi planlı, tek kubbeli bir cami ve çeşmesi, depolar, sarnıçlar ve askerlerin iskân yerleri olduğu düşünülen yapılar yer alır. Kalenin işçiliği ve yapım tekniği Alanya Kalesini hatırlatmaktadır.
Bugün kullanılan giriş yeri kalenin esas giriş yeri değildir. Asıl giriş kapısı iç avlunun kuzeyinde, dört köşe planlı, iki kule arasındadır. Üzerinde altı satır kitabesi bulunur. Kitabede özetle:
“Karamanoğlu Alaaddinoğlu Mehmet oğlu Sultan İbrahim inşa etti. Mamure Beldesi ve kalesi savaş için yardım edilen köşedir. Korunan yerleşim yeri Allah yolunda hediye olarak cihat için onun yardımı ile tamam oldu. Allah’ın nimetlerinden verdiği uyanıklık ve doğru yolu gösterdiğinden şükürler olsun. Bu tarih Mükerrem Şevval ayında 854 yılında yazıldı.” denilir.
Anadolu’da hüküm süren tüm medeniyetler Mamure Kalesi’ni ele geçirmek için mücadele etmişlerdi. Anadolu Selçuklu hükümdarı Alâeddin Keykubad tarafından 1221 yılında fethedilen kale daha sonra tekrar Hristiyanların eline geçti. Anamur ve Taşeli’nin Hıristiyanlar tarafından işgal edilip, tahrip edilmesi üzerine ise Karamanoğlu Mahmut Bey (1300-1308) ordusuyla düşmanı bozguna uğratıp, kaleyi ele geçirerek, kiliseleri yıkmış ve yerine cami yaptırarak adını Mamuriye koymuştu. Kale içerisinde Karamanoğulları tarafından yaptırılan cami günümüzde de kullanılmaktadır.
Bir kervansaray görünümünde olan Mamure Kalesi, en iyi korunmuş Anadolu kalelerindendir. Kuleler, surlar, mazgalları ile günümüzde hala ayakta kalmayı başarmış, gelişip, güzelleşen, bayındır şehir anlamındaki “mamure” ismiyle bütünleşmiştir adeta.
Evliya Çelebi, Mamure Kalesi başlığı altında şöyle der: "Bu kale eskiden Venedikliler elinde büyük bir kale imiş. II. Sultan Selim zamanında burasını Lala Mustafa Paşa fethetmiş ve kaleyi tamir ettirmiştir. Sağlam bir kaledir. Bu Kale Silifke kazasında Paşa Hassı ve Voyvodalığıdır. Otuz Köyü vardır. Buranın Yeniçeri Serdan ve 150 neferi vardır ve Kıbrıs’ın iskelesidir. Bu havali halkı buraya Anamur İskelesi derler. Kıbrıs’a 40 mildir. Camisi, hanı, hamamı vardır. Halk çok zaman yaylada oturur, çünkü havası pek ağırdır."
Mamure Kalesi, Osmanlı döneminin de en önemli kalelerden biri olmuş ve 16. ve 18. yüzyıllarda kale iki kez tamir edilmişti.
2020-2021 yılında Mamure Kalesi Restorasyon faaliyetleri kapsamında Anamur Müze Müdürlüğü’nce Kale içerisinde C ve B avlularında bilimsel kazılar yapılır. Ayrıca UNESCO Dünya Mirası Merkezi, 2012 Yılında Mamure Kalesi’ni Dünya Mirası geçici listesine almıştır. Kale aynı zamanda birçok sinema ve televizyon yapımlarına ev sahipliği yapar.
Mamure Kalesi, Orta Çağ kaleleri içinde en iyi korunanlardan biri olarak bölge coğrafyasında hüküm sürmüş farklı medeniyetlerin izlerine tanık olmak isteyenleri doyumsuz Akdeniz manzarası eşliğinde 39 kulesi, kaleyi bütünüyle dolaşan burçları, zamana direnen dendanları ve sarnıçları ile yeni ziyaretçilerini beklemekte…
