Ülkemizde daha çok 'Hz. Muhammed (s.a.) Hayatı' adlı o benzersiz güzellikteki eseriyle tanıdığımız Martin Lings, yaşamı ve yazdıklarıyla üzerinde durulmayı hak eden bir düşünürümüz. Hayatı "kutsal bilgeliği" arayışla geçen Lings, 1909 yılında İngiltere'de doğar. Protestan olarak yetişmesine rağmen yüzyılın getirdiği açmazların, bunalımların etkisiyle olsa gerek bir süre ateizmi benimser.

Daha sonra içindeki hikmet ve hakikat arayışı, onu dünya dinlerini incelemeye sürükler. Kuzey Afrikalı Müslümanlar vesilesiyle tanıştığı Cezayirli Şeyh Ahmed El Alâvî, Martin Lings'in hayatında bir dönüm noktası olur. Şeyhin sufî yaşantısı ve fikirleri Lings'i çok etkiler. 1938'te Müslüman olur ve Ebubekir Siraceddin adını alır.

Ülkemizde iki kez yayımlanan ama bugün ne yazık ki baskısı olmayan Yirminci Yüzyılda Bir Velî isimli eserinde Lings, şeyhini ve kendi içinde deverân eden derunî arayışını anlatır. Bu eser, tıpkı Gariplerin Kitabı ve Su Üstüne Yazı Yazmak gibi hikâyesi olan bir eserdir. Bu hikâye, bize şeriatı esas alan bir tasavvuf kavramının bir insanı nasıl değiştirebileceğinin, dönüştürebileceğinin eşsiz hakikatlerini sunar.

29 yaşında Müslüman olan Lings, bir yıl sonra 1939'da Mısır'a gider. Onu Mısır'a götüren Arapçaya ve İslâm'ın ilk kaynaklarına duyduğu ilgi ve heyecandır. Yazacağı eserler için gerekli olan bilgi birikimini edinmesi açısından Mısır günleri Lings'in hayatında önemli bir köşe taşı olur.

Lings, aynı zamanda Kahire Üniversitesi'nde uzun yıllar İngiliz edebiyatı dersleri verir. Lings'in Oxford Üniversitesi'nde aldığı İngiliz Dili Edebiyatı eğitimi, onu özellikle Shakespeare üzerinde hatırı sayılır bir söz sahibi yapmıştır. Hatta daha sonraları Shakespeare'in tasavvuftan etkilendiğini söyleyecek ve bu düşüncesi İngiltere'de büyük bir yankı uyandıracaktır.

Lings'in Kahire'deki günlerinde görüştükleri Rene Guenon ve onunla yaptığı sohbetler, düşüncelerinin şekillenmesinde önemli izler bırakır.

Martin Lings, 1952'de İngiltere'ye döner. Londra Üniversitesi'nden kendisine Arap Dili diploması verilir ve 1955'ten itibaren emekli oluncaya kadar British Müzesi'nde el yazması ve basılı doğu eserleri uzmanı olarak çalışır. Aynı zamanda doğu eserlerini koruma bölümünün yöneticiliğini de yapar.

Martin Lings, emekli olduktan sonra köyüne yerleşir. Köye dönmek, münzevi ve sûfice yaşayan bir düşünür için önemli bir çıkış noktasıdır. Lings, kendi içindeki sessizliğe çekilmeyi tercih etmiştir bir bakıma.

Martin Lings, arkasında derin ve hikmetli bir ilmî miras bırakarak 12 Mayıs 2005'te, 96 yaşında bu âlemden, uzun yıllar fikirleriyle kurcalayıp durduğu öte âleme göçer.

Lings, köydeki evinin bahçesine defnedilir. Bu, Mustafa Kutlu'nun Beyhude Ömrüm kitabındaki son cümleyi hatırlatır bize: “Öldüm ve bir bahçeye gömüldüm.”

Türkçe'de Martin Lings:

1. Hz. Muhammed (sav)'in Hayatı – İnsan Yayınları
2. Onbirinci Saat – İnsan Yayınları
3. Shakespeare'in Kutsal Sanatı – Ayışığı Kitapları
4. Simge ve Kökenörnek – Hece Yayınları
5. Tasavvuf Nedir? – Vural Yayıncılık
6. Yakîn Risalesi - Vural Yayıncılık
7. Yirminci Yüzyılda Bir Veli – Yeni baskısını yapacak yayınevi aranıyor! (Sufi Kitap)
8. Antik İnançlar Modern Hurafeler – Yeni baskısını yapacak yayınevi aranıyor! (İnsan Yayınları

Martin Lings, Yirminci Yüzyılda Bir Velî.

Ahmet Edip Başaran