Yeni bir eğitim öğretim sezonu daha açıldı Eylül ayı ile birlikte. Çiçeği burnunda üniversiteliler, kazandıkları üniversilerin bulundukları şehrin sokaklarını aşındırmaya başladı.
Dünya Bizim Ansiklopedisi'nde yer alan şehir maddeleri ve “Üniversite Rehberi” başlığı altında, özellikle genç arkadaşlarımıza yönelik rehber niteliğinde yazılar çıktı/ çıkıyor, söyleşiler yapıldı/ yapılıyor. Bu kez Dünya Bizim yazarlarıyla, bulundukları şehirlere dönük küçük çaplı, “rehber” niteliğinde bir dizi söyleşi yapalım dedik.
Tokat'a dair sorularımızı Mustafa Uçurum yanıtladı.
Özellikle üniversiteye yeni başlayan kardeşlerimize şehrinizi birkaç cümleyle anlatın desek, neler dersiniz?
Huzurunu tarihin birçok döneminden, serinliğini Karadeniz’den, bereketini Yeşilırmak’tan alan bir şehir Tokat. Yeşilin ve doğallığın bölgedeki en nadide temsilcisi Tokat desek yeridir. Bu şehirde yaşarken kendinizi bir geçmiş zaman şehrinde hissediyorsunuz. Sokaklar, caddeler, şehrin hakimi kale, bu şehre gelen herkesi büyük bir tebessümle karşılıyor.
Gençler şehrinizde ilk olarak "olmazsa olmaz" dediğiniz neler yapmalı? Nereleri ziyaret etmeli? Özellikle şehrinizin bir anlamda koruyucusu manevi büyükler kimlerdir, kabirleri hangi semttedir?
Anadolu’nun ilk camisi Tokat’ta. Türklere Anadolu’nun kapısı açılınca Tokat’a 1073 yılında gelen Danişmend Ahmet Gazi, 1080-1090 yılları arasında Tokat’ta Garipler Camii’ni yaptırmıştır. Buradan başlanabilir Tokat’ı tanımaya.
Mevlana, Tokat için, “Tokat’a gitmek gerek. İklimi ve insanları mutedildir.” demiştir. Tokat’ta Mevlevihane de ziyaret edilecek önemli yerler arasındadır.
Evliya Çelebi’nin deyimiyle, âlimler konağı, fazıllar yurdu, şairler yatağı Tokat. Birçok şeyhülislam yetiştirmiş bu şehir. Molla Hüsrev, Mustafa Sabri, Molla Lütfi, İbn-i Kemal bu isimlerin bazıları.
Evliyalar şehri denecek bir şehirdir Tokat. Behzât-ı Veli, Sümbül Baba, Abdulmecid Şirvani, Mustafa Kuddusi, Seyyid Ömer Efendi gibi birçok isim var Tokat’ta yetişen. Behzât-ı Veli’nin mezarı Behzat Caddesi’nde bulunan Behzat Camii’nin bahçesindedir. Seyyid Ömer Efendi’nin türbesi Sulusaray ilçesine bağlı Dutluca’da bulunmakta. Hacı Bektaş Veli’nin halifesi olduğu bilinen Sümbül Baba’nın zaviyesi Gaziosmanpaşa Bulvarı’nda bulunmaktadır.
Şehrinizde gezilmesi görülmesi gereken tarihi ve/veya doğal güzellikleriyle ünlü yerler nereler?
Şehrin merkezinde bulunan Taşhan, bir Osmanlı eseri. Görkemli yapısıyla, ferah görüntüsüyle halen şehrin en gözde mekânı. Giriş kapısından başlayan ferahlık, Taşhan’ın ortasında bulunan havuzun şırıltısıyla aynı zamanda ruha dinginlik de katıyor. Zamana direnen birçok el sanatına ev sahipliği yapan Taşhan, yazmacılarla ve bakır ustalarıyla ayrı bir güzelliğin tabloya dönüşmüş hali gibidir.
Şehrin en hakim noktasındaki kale, 5. ya da 6. yüzyıldan bu yana şehri temaşa eylemekte. Şehrin neresinde olunursa olunsun kale daima görünür. Adete şehrin gözü kulağı gibidir Tokat kalesi.
Şehrin merkez camisi, bir Osmanlı eseri: Alipaşa Camii. Şanlı geçmişine ve yaşayan konumuna yakışır ilgi Alipaşa Camii'nde halen devam ediyor.
Sulusokak’ta tarihi Tokat evleri, neredeyse şehir merkezindeki her mahallede bulunan tarihi camileri ve yapıları gezip görülecek yerler arasında.
Tokat, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, hepsinden eşsiz eserler barındıran bir şehir. Sadece şehir merkezi olarak değil, ilçeleriyle de tarihin yaşayan yüzü Tokat’ta halen kendini hissettirmekte. Danişmendliler’in başkenti Niksar, insanlık tarihinin ilk kurulan şehirlerinden Sulusaray, Zile’deki M.Ö. 3000 yıllarına ait Maşat Höyük, İpek Yolu’nun en canlı tanığı Pazar ilçesindeki Mahperi Hatun Kervansarayı bu tanıklardan sadece birkaçı.
Gençler için şehrinizde ne tür kültürel aktiviteleri tavsiye edersiniz? Özellikle kamu kurumlarının süreklilik arz eden hangi kültürel aktiviteleri takibe değer?
Tokat Kent Konseyi ve Tokat Belediyesi çeşitli zamanlarda konferans ve söyleşiler düzenliyor. Devlet Tiyatroları ve diğer tiyatro faaliyetleri valiliğin ve Kent Konseyi’nin desteği ile yapılıyor.
Kemal Atangür, Tokatlı bir sanat ve kültür adamı. Türkiye’nin sayılı Karagöz ustalarından. Ayrıca bir de oda tiyatrosu var. Her hafta düzenli olarak Karagöz gösterileri devam ederken sene içerisinde de sergiledikleri oyunlar ile şehrin kültür sanat damarını canlı tutmaya çalışıyorlar.
Şehrinizde "gençler mutlaka takip etmeli" diyebileceğiniz, ilim, kültür ve sanat alanında düzenledikleri faaliyetlerle göz dolduran hangi dernek, vakıf ve merkezler var? Mevki olarak neredeler?
Tokat Vicdan Hareketi, Tokat’ta en faal olan derneklerden. Şehir merkezinde GOP Bulvarı’nda bulunan dernekte her cuma söyleşiler oluyor.
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği, ekim ayından itibaren haftalık söyleşilere ve kitap okuma günlerine başlayacak. Bu tür çalışmaları GOP Bulvarı’nda yer alan Eski Bağkur Binası’ndaki yerlerinde yapacaklar.
Ensar Vakfı, her cuma Valilik arkasındaki vakıf merkezinde tefsir derslerine devam ediyor.
Şehrinizde gençlerin kültür sanat edebiyat dergilerinin yeni sayılarını edinebileceği, yeni çıkan kitapları bulabileceği kitapçılar hangileri? Keza sahaflar.... Mevki olarak neredeler?
Taşhan’da bulunan kitabevleri gençlere hem ders kitabı noktasında hem de az da olsa edebiyat dergilerine ulaşmaları noktasında yardımcı olmakta. Ayrıca şehir merkezinde bulunan Gülizar, Prizma ve Çizgi kitabevi de güncel kitaplarla şehrin kitap ihtiyacına karşılık vermekte.
Yine Taşhan’da yer alan Taşhan Kitabevi de öğrencilerin birçok yeni yayına ulaşabilecekleri ve kendi hazırladıkları kitapları da olan bir yayınevi. Kitap ve dergilerle hizmetini sürdüren Taşhan Kitabevi’nin sahibi Adem Çakır’ın aynı zamanda üniversitede hoca olması da üniversiteyi ve şehri tanımaları açısından öğrenciler için bir avantaj olarak ön plana çıkıyor.
Taşhan’da yer alan sahaf da yine gençlerin faydalanabilecekleri önemli bir mekân. Her tür kitabın yer aldığı sahaf, bu işin meraklıları için de önemli bir durak olabilir.
Şehrinizde "gençler mutlaka bir fırsatını bulup tanışmalı, sohbetinde bulunmalı" dediğiniz ilim, kültür, edebiyat adamlarından kimleri sayarsınız? Nerede bulabilir gençler onları?
Şehirlerin yaşayan rehberleri vardır. Böyle kişileri tanımak ve şehri onlardan öğrenmek, birçok noktada kişinin işini de kolaylaştırmaktadır. Tokat’ta Mevlevihane Müdürü Ekrem Anaç, Tokat tarihini ve özellikle Mevlevihane’nin tarihini çok iyi bilen, yaşayan tarihtir. Tokat’ı tanımak isteyenler, öncelikle onunla tanışmalı ve şehrin geçmişi hakkında bilgileri ondan edinmelidir.
Tokat dendiğinde akla gelen diğer bir isim Hasan Erdem’dir. Yaşadığı şehri her karışıyla bilen yegâne değerdir o. Tokat’la ilgili her bilgi onda vardır. Şehre gelen ve şehri tanımak isteyen kim olursa olsun ilk onu bulur. Şehre gelen mülki amirlerin de ilk tanıştıkları ve danıştıkları kişi Hasan Erdem’dir. Gaziosmanpaşa Müzesi’nde görevli olan Hasan Erdem, şehre aşinalık kazanmak isteyen herkese şehrin gönül anahtarını sunan önemli bir değerdir.
Mehmet Emre Ayhan sordu
