Yeni bir eğitim öğretim sezonu daha açıldı Eylül ayı ile birlikte. Çiçeği burnunda üniversiteliler, kazandıkları üniversilerin bulundukları şehrin sokaklarını aşındırmaya başladı.

Dünya Bizim Ansiklopedisi'nde yer alan şehir maddeleri ve “Üniversite Rehberi” başlığı altında, özellikle genç arkadaşlarımıza yönelik rehber niteliğinde yazılar çıktı/ çıkıyor, söyleşiler yapıldı/ yapılıyor. Bu kez Dünya Bizim yazarlarıyla, bulundukları şehirlere dönük küçük çaplı, 'rehber' niteliğinde bir dizi söyleşi yapalım dedik.

Konya'yadair sorularımızı Ümit Savaş yanıtladı.

Özellikle üniversiteye yeni başlayan kardeşlerimize şehrinizi birkaç cümleyle anlatın desek, neler dersiniz?

“Yaylalar içinde Erzurum yayla, Şehirler içinde Konya’dır Konya” diye mi giriş yapsam, yoksa Hasan Aycın’dan mülhem “Cennete götüren yol üzerindeki şehirler” arasında ismi anılan bir şehir mi desem… Her ne dersem diyeyim, “Konya insanı şaşırtan bir şehirdir” demeliyim. İlk gelişinizde mutlaka sizi şaşırtır. Gelmeden önce, şehre karşı tasavvurunuzda, olumlu ya da olumsuz an, gerçeklikle örtüşmeyen bir imaj, algı, kabul vardır ve bunlar kolayca yıkılır. Konya’nın kendi gerçekliği ortaya çıkar. Yeni misafirleri Konya’ya gelip gördüklerinde bu düşüncelerinin şaşkınlığı ile karşılaşacaklar diyebilirim.

Zaman geçtikçe şehir kendini size açar, siz şehri keşfedersiniz. Yüzeysel olarak baktığınızda, şehri sadece sokak ve mekan olarak gördüğünüzde, belki bir süre sonra sıkıcı bulabilirsiniz. Şehri anlamlı kılan, içinde yaşayan insanlar ve inşa edeceğiniz dostluklar. Bu açıdan Konya çok zengin bir şehir. Sadece şehre nereden giriş yapacağınızı bilmeniz gerekiyor. Belli başlı büyükşehirleri saymazsanız, sayabilirseniz de, Konya okumak için gelinecek en uygun şehirdir diye düşünüyorum. Tebrikler. Hızlı tren bağlantıları ile ne Ankara’ya ne de İstanbul’a uzak sayılırsınız.

Gençler şehrinizde ilk olarak "olmazsa olmaz" dediğiniz neler yapmalı? Nereleri ziyaret etmeli? Özellikle şehrinizin bir anlamda koruyucusu manevi büyükler kimlerdir, kabirleri hangi semttedir?

Beş yıllık uzun bir aradan sonra bir yabancı gibi geziyorum şehri ben de. Tavsiyelerim günceli yansıtmayabilir yani. Ama yine de Hz. Mevlana’dan başlayın demesek hatalı bir giriş yapmış oluruz muhakkak. Ben de öyle başladım.

Konya için “yer altından yönetilen şehir” diye bir deyim kullanılır. Şehrin kimliğinin oluşumundaki manevi boyuta yapılan bir atıftır bu. Türbe ve yatırlar, önemli manevi şahsiyetler, ilim adamları, gönül adamları, siyasiler, tarihi ve kültürel mirasın zenginliği ve yoğunluğuna işaret eder. Sonrasında Şems-i Tebrizi Camii ve Türbesi ziyaret edilmeli. Oradan çıkıp penceresi kapısından büyük olan Aziziye Camii civarına uğramalı, tabureye oturup közde demlenmiş çayla nefeslenip bedestenden geçerek Kapu Camii'ne gitmeli. Ki, duvarlarında sohbet sesi hâlâ yankılanan Tahir Büyükkörükçü hocanın sesi yankılanıyor sanki. Yol üzerinde İplikci Camii’ni görüp Alaaddin Tepesi'ne çıkmalı. Alaaddin Camii ve avlusunda yatan Selçuklu sultanlarının mezarları başında yankılanan at ve kılıç seslerini duymalarını öneririm. (Şu an tadilatta ve tarihi II. Kılıçarslan Köşkü'nün duvarları ortaya çıkarılıyor şimdilerde.)

Cami merdivenlerinden inerek Karatay Çini Medresesi'ni görmeli. 1251 yılında Emir Celaleddin Karatay tarafından hadis ve tefsir ilimleri okutulmak üzere kapalı medrese şeklinde yapılmış. Şehir meydanındaki yeni Selçuklu anıtını sağda bırakıp İnce Minare Medresesi'ne gitmeli. 1264'de hadis ilmi tahsil edilmesi için Sahip Ata Fahrettin Ali tarafından inşa ettirilmiş. Girişindeki Fetih ve Yasin suresinden ayetlerin bulunduğu taş işçiliğini, anlamını, içerideki huzuru görüp Sadrettin Konevi Camii'ne doğru yürüyüş yapmalılar. Sahibi Ata Camii'ni de atlamamalı.

Hiç, görmemişler ise, Cumartesi akşamları Mevlana Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen sema ayinini izlemeliler. Ancak, bu ilk sema ayininden sonra Mevlevi Ayininde Semavi İşaretler kitabını okuyup tekrar izlesinler derim.

Şehrinizde gezilmesi görülmesi gereken tarihi ve/veya doğal güzellikleriyle ünlü yerler nereler?

Meram/Aydınçavuş, Takkeli dağ, Akyokuş tepesinden şehre panoramik bir bakış Pier Loti tepesi kıvamındadır denebilir. Sille, Çatalhöyük, Beyşehir, Kilistra, Konya Bilim Merkezi, Kelebekler Vadisi, 80 binde Devri Âlem Parkı, Seydişehir Tınaztepe Mağaraları ilk etapta aklımıza gelen, gezilecek yerler listesinde yer alabilir.

Prof.Dr. Köksal Alver, şehri tanıma konusunda çok iyi bir kaynaktır. Mekan ve mahalle üzerine yoğunlaşan çalışmaları sırasında yaptığı şehir gezilerinde başka bir Konya olduğunu ondan dinlemiş, öğrenmiştim.

Gençler için şehrinizde ne tür kültürel aktiviteleri tavsiye edersiniz? Özellikle kamu kurumlarının süreklilik arzeden hangi kültürel aktiviteleri takibe değer?

Kültürel ve sanatsal aktiviteler anlamında Konya’da TYB Konya Şubesi'nin yıllardan bu yana gerçekleştirdiği programlar yer alır. Cumartesi günleri mutad olarak saat ikide, (eskiden çiçekli böcekli bir bahçede gerçekleşirken, bahçenin şehir meydanına katılmasından(!) sonra) Kültür Park içerisindeki il halk kütüphanesinin toplantı salonunda gerçekleştiriliyor programlar. TYB Konya Şubesi şehrin merkezindeki aynı yerini koruyor, Alaaddin tepesine nazır, şehir meydanındaki Selçuklu Anıtının arka tarafındaki ilk bina.

Diğer kültürel aktiviteler arasında BİLKAD ve Aydınlar Ocağı'nın programları sayılabilir. Her iki kurum da salı günleri akşam 18.30’dan sonra yine il halk kütüphanesi salonunda mutad programlar gerçekleştiriyor. Konya İlim ve Fikir Adamları Derneği'nin Mevlana Müzesi'ni geçip Mevlana Kültür Merkezi'ne giderken sağda kalan binasında gerçekleştirdikleri Cumartesi sohbetleri de kültürel faaliyetler arasında sayılabilir.

Şehrinizde gençlerin kültür sanat edebiyat dergilerinin yeni sayılarını edinebileceği, yeni çıkan kitapları bulabileceği kitapçılar hangileri? Keza sahaflar.... Mevki olarak neredeler?

Hüner ve Çizgi kitabevi ile Kitap Dünyası bu kitapçılar arasında başta gelir. Hüner Kitapevi Sahaflar Çarşısı'nın zemin katındadır. Kitap Dünyası da aynı sokak üzerindedir. Biraz iç tarafa düşer. Çizgi kitabevi ise Sahaflar Çarşısı'nın bulunduğu sokağın devamında, Eski Dershaneler sokağı üzerindedir. Sahaflar çarşısında eski yeni aradığınız bütün kitapları, filmleri bulabilirsiniz.

Şehrinizde "gençler mutlaka bir fırsatını bulup tanışmalı, sohbetinde bulunmalı" dediğiniz ilim, kültür, edebiyat adamlarından kimleri sayarsınız? Nerede bulabilir gençler onları?

Bu konuda isim vermek, ismini yazmayı unutabileceğim kişileri gücendirebilir diye çekiniyorum ama yeni gelenler için anahtar isimler yazayım. Sonra onlar ismini unutmuş olabileceğim kişilerle bir şekilde irtibat kurabilirler. Böyle düşününce içim rahatlıyor. Eskiden böyle bir liste sorulduğunda ilk adres ve isim olarak İbrahim Demirci’yi söylerdik. Maalesef onu Ankara’ya gönderdik. Yine Ankara’ya gönderdiğimiz Vural Kaya’yı Cumartesi - Pazar günleri Konya’da görmek mümkün. TYB Konya Şube Başkanı M.Ali Köseoğlu’nu TYB’de bulabilirler. Köksal Alver de Konya’da. Abdullah Harmancı, Ulvi K. Dündar başta olmak üzere Mahalle Mektebi dergisinin yazar kadrosundan olan olmayan kişiler derginin ofisinde Cumartesi günleri görülebilir. Kitap Dünyası'nda şehrin kültür hafızası gibi olan Mustafa Çalışkan’ı sayabiliriz. Keza, Çizgi Kitabevi de önemli bir buluşma ve tanışma noktasıdır. Ömer abi ve Mahmut ile tanışmalılar.

Benim özellikle zikretmek istediğim bir isim ise yamaç paraşütü eğitmenliği de yapan Muhammed Göktaş’tır. Takkeli Dağ’ın yamaçlarında yamaç paraşütü eğitimi alırken engin entelektüel bilgi birikimi ve sohbetinden istifade edebilirler. Muazzam bir kitaplığı, geniş bir okuma ve ilgi alanı, çok hoş bir sohbeti vardır. Arada Hüner Kitabevi'ne uğrar. Prof.Dr. Nazmi Zengin de tanışılması gerekenler arasında yer alır. Güler yüzü, hoş sohbeti, tıp ile sanatı, edebiyatı meczeden kişiliği, doğa yürüyüşleri ile sohbetinden, bilgisinden istifade edilmeli.

Hasılı, aklıma geldikçe yazacak olsam bu liste uzayıp gider. O yüzden buralardan giriş yaptığınızda listeye eklemeyi (şu an için) ihmal ettiğim diğer güzide insanlarla da tanışırsınız.

Mehmet Emre Ayhan sordu