Mustafa Kutlu'yu, Sezai Karakoç'u, Necip Fazıl'ı, Rasim Özdenören'i, Cahit Zarifoğlu'nu, Seyyid Kutub'u, Aliya İzzetbegoviç'i, Muhammed İkbal'i, kısaca edebiyat ve düşünce dünyamızda büyük yeri olan ve bugün de etkisini hissettiğimiz büyük isimleri okumaya hangi kitabından başlasak, kendileriyle sağlam bir ünsiyet kurmaya kapı aralarız? Bu sorunun cevabı, özellikle genç okurlar ve bu isimlerle yeni yeni tanışan insanlar için büyük bir öneme sahip.

Biz de “Edebiyatımızın ve fikir dünyamızın büyük isimlerini okumaya hangi kitabından başlamalı ve nasıl okumalıyız?” sorusunu yazarlarımıza sorduk. Kendi hayatlarında bu büyük yazarlarının yerini ve onları nasıl tanıdıklarının da ipuçlarını veren yazarlar, dikkat çekmek istedikleri diğer isimleri de bizimle paylaştılar. Kendilerine çok teşekkür ediyoruz.

Suavi Kemal Yazgıç (Şair - hikayeci)

Mustafa Kutlu'yla tanışmak için Uzun Hikaye biçilmiş kaftandır. Kutlu'nun bütün eserlerine açılan bir kapıdır Uzun Hikaye.

Sezai Karakoç'a Diriliş Neslinin Amentüsü ile Gündoğmadan adlı toplu şiirleri ile başlanabilir. Karakoç'un Diriliş'ini hissetmeye ve anlamaya başlamak için uygundur.

Necip Fazıl Kısakürek şiirlerini bir araya getiren Çile ve O ve Ben'i, yaşadığı gerilim ve dönüşümü anlamamız için önemli. Bunu anlayınca Büyük Doğu kapısı da bize açılır.

Cahit Zarifoğlu'nun Yaşamak adlı güncesi neredeyse bütün eserlerinin anahtarıdır. Şiirlerinden bile önce Yaşamak okunmalı bence.

Rasim Özdenören'le Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı ve Gül Yetiştiren Adam kitaplarıyla tanışmak bana daha uygun gelir.

Aliya İzzetbegoviç'in en önemli kitabı Doğu Batı Arasında İslam fikri dünyası için, Tarihe Tanıklığım ise mücadelesini anlamak açısından kıymetlidir.

Seyyid Kutup'un Yoldaki İşaretler'i de tefsirinin özetidir adeta.

Gülcan Tezcan (Yazar - Gazeteci)

Türk hikâyesinin tartışmasız en güçlü bir kaç kaleminden biri Mustafa Kutlu. Bu toprağın insanını, hakikatini bu kadar iyi bilen, tanıyan ve bunca samimiyetle kelimelere dökebilen pek az isim var. Yoksulluk İçimizde, Uzun Hikaye ve Bu Böyledir Mustafa Kutlu ile ilk karşılaşma için ideal kitaplar bana göre.

'Üstad' bildiğimiz, şiirlerini, dizelerini dilimizden düşürmediğimiz ancak hayat felsefesini içselleştirme, öngörülerini dikkate alma konusunda aynı gayreti yeterince gösteremediğimiz Necip Fazıl okumaya O ve Ben, Çile ve Reis Bey'le başlamak Üstad'ın dünyasına girmeyi kolay kılabilir.

Cemil Meriç'in eserleri de Necip Fazıl'ın kaleme aldıkları gibi belli aralıkla yeniden okunması gereken eserler. Cemil Meriç'in yazdıklarına bu ülkeyi anlama kılavuzu olarak da bakılabilir. Kimbilir belki bu yüzden Bu Ülke adını vermiştir anahtar kitaplarından birine. Jurnal 1'de de Meriç'i tanımak ve anlamak için ilk elde okunması gereken kitaplardan.

Kemal Tahir de heybemizde olması gereken önemli isimlerden biri. Özellikle yakın tarihe ilişkin sorularınız varsa ve resmi tarih tezlerine cesurca itiraz edebilen, kafa tutabilen bir kalemin yazdıklarını okumak istiyorsanız Kurt Kanunu, Yol Ayrımı, Esir Şehrin İnsanları'nı okumakta fayda var.

Adem Özbay (Yazar - Yayıncı)

Cahit Zarifoğlu'nun Yaşamak kitabının ilk olarak okunması taraftarıyım. Burada O'nun zengin iç dünyasına ve imgelerine konu olan olayların arka planına dair güzel izdişümler var. Yaşamak'tan sonra da Zengin Hayaller Peşinde ve Şiirler okunmalı derim.

Rasim Özdenören deyince tabi ki önce Gül Yetiştiren Adam. Sonrasında İmkansız Öyküler ile çarpıcı bir bilinç açıcı kelimeler eşliğinde hikayelere giriş yapılabilir.

Muhammed İkbal'in içli ve dertli dünyasına İslam Düşüncesi ile merhaba denmesi taraftayım. Sonrasında Mektuplar ve Cavidname ile devam edilmeli.

Ali Şeriati okumak isteyenler içinde başlangıç önerim Ebuzer ve Yalnızlık Sözleri. Sonrasında Kendisi Olmayan İnsan - İnsanın Dört Zindanı okunmalı.

Tüm bunların üstüne Cervantes'in Don Kişot'u ve Marguez'in Yüz Yıllık Yalnızlık'ı da okunsa ne güzel olur.

Hasibe Çerko (Hikayeci)

Mustafa Kutlu için; Mavi Kuş, Bu Böyledir, Uzun Hikâye, Beyhude Ömrüm’den sonra Sır yahut Ya Tahammül Ya Sefer.

“Ya Tahammül Ya Sefer”, "Sır", “Bu Böyledir” çerçeve hikâye anlayışına dayalı olduğundan ortak özellik taşır. Birine öncelik verilecekse, “Bu Böyledir”.

Rasim Özdenören için; Çok Sesli Bir Ölüm, bilinçaltı arayışlar, ruhsal çözümlemeler somut olaylara dayanması bakımından okunması kolay olmalı. Çözülme, Kuyu veya Ansızın Yola Çıkmak tema ortaklığı gösterse de Kuyu’da tek kahraman, uzun bir öykü yaşarken Ansızın Yola Çıkmak’ta birbirinden farklı 12 kısa öykü mevcuttur. Hastalar Ve Işıklar, Hışırtı, Toz. Atmosfer öyküsü tercih edenler Toz’u öncelemeli.

Ahmet Hamdi Tanpınar için; Öyküleri, Tanpınar’ın rüya estetiği, sembolik anlatımı ve biçim çokluğu ile kısa sürede tanışmak açısından okunmalı. Sözgelimi Abdullah Efendi’nin Rüyaları, Yaz Yağmuru, Rüyalar, Âdem’le Havva, Geçmiş Zaman Elbiseleri. Huzur, Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler.

Ben ilk olarak Huzur, sonra Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nü, ardından Sahnenin Dışındakiler’i, sonra Mahur Beste’yi okuyarak şaşırıp kalmıştım. Yanlış bir okumaydı benimkisi. “Mahur Beste” sanki zaman kavramını işleyişi ile ve saat tamircisi Behçet Bey’le “Huzur”u tamamlıyor. “Sahnenin Dışındakiler”le taşlar yerine oturuyor.

Sezai Karakoç için; Diriliş Neslinin Âmentüsü, İnsanlığın Dirilişi ile başlamalı. Şiirlerinde de Gül Muştusu, Taha’nın Kitabı, Zamana Adanmış Sözler, Hızırla Kırk Saat sıralamasını izlemek iyi olur. Meydan Ortaya Çıktığında ve Portreler ve muhakkak Edebiyat Yazıları okunmalı.

Aliya İzzet Begoviç için; Zindan Notları, Konuşmalar, Tarihe Tanıklığım, Doğu Batı Arasında İslam sıralaması takip edilebilir.

Cahit Zarifoğlu için; Serçekuş, Kuşların Dili, Bir Değirmendir Bu Dünya, Yaşamak, Menziller, Yedi Güzel Adam, İşaret Çocukları. Bu benim Zarifoğlu kitapları hakkındaki tamamıyla kişisel bir sıralamam.

Necip Fazıl'ın Çile'si bilhassa lise döneminde elimizden düşürmediğimiz bir kitaptı. Cinnet Mustatili ve sıra takip etmeksizin denemeler, tiyatro eserleri rahatlıkla okunabilir.

Cemil Meriç için; Jurnal, Kırk Ambar, Bu Ülke, Umrandan Uygarlığa, Kültürden İrfana, iyi bir sıralama.

Seyyid Kutub kitaplarında şu sıralama takip edilebilir: Köyden Bir Çocuk, Yoldaki İşaretler, Kur’an’ın Gölgesinde Kadın, İslam’da Sosyal Adalet, İslam Kapitalizm Çatışması...

Cihan Aktaş eserleri, Ağzı Var Dili Yok Şehrazat, Suya Düşen Dantel, Kusursuz Piknik, Acı Çekmiş Yüzünde şeklinde okunabilir.

Tesadüf mü artık bilinmez, Sevgi Soysal’ın “Ne Güzel Suçluyuz Hepimiz”inin ardından Tante Rosa’sını okurken, Aktaş’ın Acı Çekmiş Yüzünde’sini edindim. Ve sabırsızlanarak ikisini eşzamanlı okudum. Bir arkadaşımın “bu sürece Halide Edip’i dahil etmelisin” uyarısı üzerine Sinekli Bakkal dışında hiç kitabını okumadığım Halide Edip’i dahil ettim. İnsanî derin bir sanatsal deneyimin tadını bu üç sevgi yüklü kadın sanatçıdan almak müthiş bir deneyimdir.

Son olarak da Sevim Burak'ı, Yanık Saraylar ve Afrika Dansı sıralamasıyla okumalı.

Soruşturmamızın ikinci bölümü için tıklayınız.

Ahmed Sadreddin sordu