Anadolu’da ve dünyanın çeşitli noktalarında Ramazan ayı nasıl geçiyor. Bizzat oralarda yaşayan isimlere soralım dedik.
Aydın’da Ramazan nasıl geçiyor? Aydın’da mukim Yusuf Sert ile konuştuk. Kendisine teşekkür ederiz.
Aydın’da kültürel etkinlikleriyle göz dolduran belediyeler, vakıf ve dernekler var mı? Varsa hangileri? Genel olarak neler yapıyorlar?
Bu konuda çok geniş çalışmalar yapan dernek ve vakıflardan bahsetmek pek mümkün değil. Yerel belediyenin, bazı derneklerin ve birkaç sivil toplum kuruluşunun iftar çadırları göze çarpmaktadır. Yine bu kurumlar günlük belli bölgelerde halka açık iftarlar da düzenlemektedir. İftar programlarında Kur’an-ı Kerim tilaveti, dualar ve ilahiler olduğu gibi; iftar sonrasında yine belediyenin düzenlediği geleneksel sahne oyunları ve çocuklara yönelik programlar yer almaktadır. Derneklerin düzenlediği konferanslar, söyleşiler de Ramazan ayı içerisinde halka sunulan diğer faaliyetlerdir.
Şehriniz Ramazan’a nasıl hazırlandı? Belediyeler ya da vakıf/derneklerin özel Ramazan programları var mı? Ne tür kültürel etkinlikler yapılıyor?
Geçtiğimiz senelerde de olduğu gibi Ramazan ayı içerisinde bazı derneklerin vesile olması ile sakal-ı şerif ziyaretleri yapılmaktadır. İlimizde bulunan çok sayıda tarihi camimizin temizliği yapılarak ziyaretçilere ve cemaate hazır duruma getirilmektedir. Büyük şehirlerde yapılan Ramazan etkinlikleri kadar geniş olmasa da yerel anlamda insanlar kendi aralarında programlar düzenleyip sohbet edebiliyorlar. Söyleşi kısmıyla alakalı yukarıda da söylediğimiz gibi bu yükü genel anlamda ilimizde hizmet veren vakıf ve dernekler karşılamaktadır.
Aydın’da bu aya has âdetleriniz var mı hâlen yaşatılan? Varsa neler?
Sosyokültürel yapı olarak oldukça göç alan bir ilimiz olan Aydın’da değişik kültürlere ait birçok adet kendi içinde yaşatılmaktadır. Genel anlamda bakıldığı zaman mukabeleler, teravih namazları, akşam sohbetleri ile geçirilen Ramazan’da sofralardaki değişiklikler ise hemen göze çarpmaktadır. Zengin bir Ege mutfağına sahip olan Aydın’ın ikram anlamında öne çıkan lezzetleri iftar sofralarındaki yerlerini almaktadır.
Yıl boyunca önemli gün ve gecelerde olduğu gibi Ramazan ayı boyunca da komşular arasında lokma ikramı olmaktadır. Lokma ikramı Aydın’da yaşatılan ve önemi her geçen gün daha da artarak devam eden bir gelenektir.
Şehrinizde Ramazanlar eskiden nasıl geçirilirmiş? Büyüklerinizden duyduğunuz ya da bizzat sizin yaşadığınız hoş anılar varsa bunun birini bizimle paylaşır mısınız?
Şüphesiz sabırsızlıkla beklenen andır Ramazan ayına kavuşmak…11 ayın sultanı olduğu kadar 11 ayın da hasretidir Ramazan… Her yaş farklı bir şekilde yaşar Ramazan’ı… Ama Ramazan’ın en çok yakıştığı çocuklardır. Zaten geçmiş Ramazan’larda aklımızda kalan en güzel hatıralar çocukluk dönemlerimizde yaşadıklarımızdır.
Büyüklerimizle konuştuklarımızda anlıyoruz ki Ramazan her çocuk için aynı… Sahurda gelen davulcu ve söylediği mani, Ramazan akşamlarında yapılan kar helvası, iftar sofralarındaki çocuksu heyecanlar, teravih namazlarında yapılan hem ibadetler hem de yaramazlıklar ve son olarak da bayrama kavuşmanın ümidi… Çocuk olmak güzel… Hele Ramazan’da çok daha başka güzel…
Çocukları Ramazan’a, oruca ısındırmak için neler yaparsınız?
Çocukları Ramazan’a ısındırmanın en güzel yolu örnek olmaktır bana göre. Anne babaların Ramazan’ı yaşamaları gerekir. Ramazan ve orucun sadece aç kalmaktan ibaret olmadığını çocukların fark etmesi lazım. Kılınan namazları, okunan Kur’an-ı Kerimleri, yapılan ziyaretler ve en önemlisi yüzlerdeki tebessümleri çocuklar yaşamalı.
Ben çok küçük yaşlarda başladım oruç tutmaya. 5- 6 yaşlarında tekne orucu tutardık. Gece sahura kalkıp niyetlenir ve öğle ezanıyla orucumuzu açardık. Daha sonraki yıllarda, başında- ortasında- sonunda birer gün, daha sonra üçer gün derken bir bakmışız hepsini tutmaya başlamışız. Çocukları bu Ramazan coşkusundan mahrum bırakmamalıyız. Mutlaka camilere götürmeli, teravih namazına ortak etmeliyiz.
Aydın’da Ramazan gecelerinin en özel yaşandığı yerler nereler?
Sabah serinde sahur sonrası okunan Kur’an-ı Kerimler, kılınan teravih namazları, her Perşembe teravih sonrası kılınan tesbih namazları, hep bir ağızdan okunan ilahiler ve Ramazan’ın bitiminde yapılan hatim dualarıyla Ramazan coşkusunun en güzel yaşandığı yerler şüphesiz camilerdir. Ayrıca eğer Ramazan kış aylarına denk geldiyse teravih sonrası cami bahçelerinde çay, eğer yaza denk geldiyse soğuk şerbetler cemaate dağıtılır. Cemaat içeceklerini yudumlarken sohbet eder ve birbirlerinin halinden haberdar olur. Şimdilerde pek mümkün olmasa da eskiden bu sohbetler esnasında derdi olanın derdi paylaşılır ve herkes o derde merhem olmak için birbirleriyle yarışırdı.
Ramazan ayında hareketli olan camilerimizin başında Bey Camii gelmektedir. Merkezde bulunan tarihi camimizde ilahiler, dualar ayrı bir güzellikte okunur. Meydanlarımız ise sahur vaktine kadar insanlarla doludur. Adnan Menderes caddemiz çay bahçeleriyle, sokaklarıyla tüm Ramazan dolup taşar.
Harun Doyran konuştu
