Yeni bir şeyler ortaya koymak, ilk söz sahibi olmak; sürekli üreten bir dünyada zordur. Dünya üzerinde belki de söz söylenmemiş, el atılmamış hiçbir kavram kalmamıştır. Gün geçtikçe düşünce üretenlerin işleri daha da zorlaşmaktadır. Çünkü ortada, kendinden öncesinin tekrarına düşme tehlikesi vardır. Tam bu noktada kaynağı doğru belirlemenin önemi ortaya çıkmaktadır. Kaynak, kendinden önceki eserler olarak seçilince taklit kaçınılmazdır.
İzzet Derveze medrese-i Yusufiye’de Kur’an’ı ezberledi
Filistinli yazar İzzet Derveze, hayatını, mücadeleye ve Kur’an’a adamış bir direniş adamıdır. Hayatının önemli bir bölümünü Filistin mücadelesine adamış olan yazar bu uğurda sürgünlere maruz kalmış, yaralanmış, tutuklanmış, mahkûmiyeti yasamış bir kişidir.
Tutukluluk dönemi birçok dava adamı için medrese-i Yusufiye anlamına gelmektedir. Derveze de mahkûm olduğu dönemde Kur’an’ı daha iyi anlamaya, Kur’an’ı her yönüyle aydınlatmaya yönelmiş, Kuran’ı ezberlemiş, nüzul sırasına göre incelemelerde bulunmuş ve özellikle Kur’an’daki Muhammed üzerine yoğunlaşmıştır.
Siyerde anlatılanların kaynağı Kur’an
İzzet Derveze, kendinden önceki siyer çalışmalarının da farkında olan bir yazardır. Onların eksik yanlarının, gelenekçilik mantığıyla bazı gerçeklerin üzerinin hurafelerle kapatılmaya çalışıldığının üzerinde durarak bir siyer çalışması içine girer. Bu siyerde birincil kaynak Kur’an’dır.
Derveze’nin Kur'an'a Göre Hz. Muhammed'in Hayatı adlı eseri üç ciltlik bir çalışmadır. Klasik siyer anlayışıyla değil de, Peygamber Efendimizi Kur’an’dan ayetlerle anlatmaya çalışan bir eserdir. Bu çalışma o derece kapsamlıdır ki kitabın bir cildi Arap Yarımadası’nın coğrafî özellikleri, dönemin Mekke, Medine, Taif gibi yerleşim yerlerinin her türlü özellikleri; inanışlar, gelenekler, toplumsal yaşam gibi konularını işlemektedir. Elbette bütün bu anlatılanların kaynağı da Kur’an’dır. Yazar, Mekke’nin iklim özelliklerini, bitki örtüsünü anlatırken bile Kur’an’dan ayetlerle tespitlerini desteklemektedir.
Peygamberin hayatını merak edenler için farklı bir açılım sunuyor
Kitabın ikinci ve üçüncü cildi peygamberin hayatını ele almaktadır. Elbette kaynak olarak Kur’an seçildiği için yine bildik bir biyografik çalışma olarak karşımıza çıkmaz yazarın anlatımı. Peygamberin hayatında ele aldığı hangi konu varsa, onunla ilgili ayetlerle düşüncelerini desteklemektedir.
Bundan önce başka kaynaklardan siyeri okuyanlar için bu eser, farklı bir açılım sunacağı için mutlaka okunması gerekenler arasına alınmalıdır. Her şeyde olduğu gibi peygamberin hayatında da asıl rehber Kur’an olarak seçilmelidir. “Acaba Kuran, peygamberi nasıl anlatıyordu?” sorusunun cevabı Derveze’nin bu çalışmasında tam olarak cevabını bulacaktır.
Mustafa Uçurum tavsiye etti
