
Mahmut Şevket Serik
Mahmut Şevket Serik Yazıları
14
Mar 2023
Kanunî Sultan Süleyman’ın Bağdat’ı Fethi ve Fuzûlî
Bağdat 1508 yılında Safevilerin eline geçmişti. Şehrin ticaret yolları üzerinde bulunması, uzun zaman Abbasi halifelerinin merkezi olması Osmanlı açısından önemini daha da artırmaktaydı. Avrupa'yı ekonomik bakımdan baskı altına almak...
MAKALEYİ OKU21
Oca 2023
Mevlana’nın Mesnevi’sinde geçen “Padişah ve hasta cariye” hikâyesi
Çok eski zamanlarda bir padişah vardı. Bu padişah, maddi yönden de manevi yönden de çok üstün bir durumda idi. Bu padişah, bir gün atına bindi. Kendine yakın olan bazı saraylılarla beraber ava çıktı. Yolda giderken, bir cariye gördü. O...
MAKALEYİ OKU07
Ara 2022
Osmanlılar’da medrese teşkilatı
Medrese, İslâm ve Osmanlı memleketlerindeki tahsil müesseselerinin adıdır. Ayrıca 'dar-ül fünun” yani üniversite yerine de kullanılır. İslâm'ın ilk devirlerinde öğretim camilerde yapılmakta idi. Sonraları öğretim yavaş yavaş...
MAKALEYİ OKU08
Kas 2022
Osmanlı devlet teşkilâtında askerî ve idarî merasimlerin tertibi olan alaylar
Alay; kalabalık bir zümreye ve cemaate verilen bir addır. Selçuklu Devleti'nde de kullanılan alay kelimesi, Osmanlılar zamanda askeri ve mülkü merasimin tertip ve nizamına; tabur ve tugay arasındaki askeri kıtaya verilen addır. Osmanlı merasimlerinde...
MAKALEYİ OKU03
Eki 2022
Edebiyatımızda “elif” harfi
Bitişik Nabat yazısından geliştirilmiş olan ve Nabatî-Ârâmî halkalarıyla Fenike yazısına bağlanan Arap alfabesinin aynı şekil ve aynı isimle anılan ilk harfidir. Elif özellikle klasik Fars ve Türk edebiyatlarında bir remiz, telmih ve teşbih...
MAKALEYİ OKU10
Ağu 2022
Tarihi seyir içinde Türk-İran (Fars) kültürü
İslâm öncesi Türk ve İran milletleri arasındaki ilişkiler konusunda detaylı bilgi alınabilecek resmî belgeler az olmakla birlikte, Türklerle İranlıların (Farsların) daha yoğun kültürel ilişkileri, iki milletin İslâmiyeti kabul etmeleriyle...
MAKALEYİ OKU18
Tem 2022
Yeni Türk şair ve şiirlerinde Mevlânâ
Mevlânâ bir şiirinde, 'Benim bu sözüm hakiki hâlim için unutulacak bir şeydir. Ya Rabbi bu dilden başka bana ruhanî bir dil ver. Birliğine ulaşmak için seçtiğim yollarda ayaklarıma bağ olan beşerî düşüncelerim gevşesin de kendimden...
MAKALEYİ OKU13
Haz 2022
Hz. Mevlânâ ve kutup eseri: Mesnevî
Mesnevî, şüphesiz Mevlânâ'nın en büyük eseridir. Mevlana dördüncü cildin girişinde şöyle diyor: 'Bu 4. cilt, dağılmış bulutlar arasından doğan güneşe benzer; bizi sevenlerin nurudur… Ardımızdan gelenlere define Mesnevî,...
MAKALEYİ OKU29
Mayıs 2022
Milli kültürü yeniden nasıl inşa ederiz?
Kültür yolculuğu belli bir özgüven ister. Benliğimizi kaybetmiyoruz inancı ve geleceğimizi kuruyoruz heyecanı şarttır. Millî kültürle, ilgili gelişmeleri izlerken hayallerimizi dondurmamalı ve yeni ufuklara yelken açmalıyız. Türkiye tarihi...
MAKALEYİ OKU27
Nis 2022
Bilir misin Kadir Gecesi nedir?
Ramazan gecelerinden bir gece 'Kadir Gecesi'dir.” Çok bereketli ve hayırlı bir gecedir o. Kur'an-ı Kerim'de O'nun bin aydan daha üstün olduğu bildirilmiştir. Bin ay seksen üç sene dört ay eder. Bu geceyi ibadetle geçirmek...
MAKALEYİ OKU16
Nis 2022
İslâm kültür ve medeniyetinin doğuşu/gelişimi
İslâm kültür ve medeniyeti, 610 yılında Hz. Muhammed'e Kur'an'ın vahyedilmesi ile doğmuştur denebilir. Ruhunu ve temel özelliklerini de Kur'an'ın nüzul süresi olan yirmi üç yılda kazanmıştır. Genelde, Hz. Peygamber'in...
MAKALEYİ OKU31
Mar 2022
Önden giden bir atlı: Muhsin Başkan
O Muhsin başkandı. En çok bu isimle anılır ve konuşulurdu. Onun başkanlığı, içi boş olan bir başkanlık değildi. Özgül ağırlığı olan, manevi ağırlığı olan bir başkanlıktı. O bir dava adamıydı. Onun davası İslâm davası...
MAKALEYİ OKU18
Oca 2022
II.Bayezid’e sunulan “Endülüs'e Ağıt” şiiri
Emeviler'in İspanya'yı fethetmelerinden sonra,10.Emevi halifesi Hişam bin Abdülmelik'in torunu ve Muaviye bin Hişâm'in oğlu Abdurrahman tarafından 756 yılında İspanya'da Endülüs Devleti kurulmuş ve Müslümanların Endülüs'teki...
MAKALEYİ OKU21
Ara 2021
Hulefâ-yi Râşidîn’in ilk halifesi Hz. Ebû Bekir
Hz. Peygamber'in biri; vahiy yoluyla aldığı Kur'an-ı Kerim ayetleriyle İslâmiyet'in esaslarını insanlara tebliğ etme ve öğretme, diğeri bu esasları bizzat uygulama olmak üzere iki önemli görevi vardı. İkincisini yerine getirirken...
MAKALEYİ OKU08
Ara 2021
Söz, her şeyi altüst eden bir rüzgârdır
Bir bilge olan Yusuf Has Hacib tarafından yazılan Kutadgu Bilig, bir ayağı Türk dünyasına, diğer ayağı da İslâmi naslara dayanan, sahasında özgün bir eserdir. Kutadgu Bilig bizim temel klasik eserlerimizdendir. Güzellik, doğruluk, iyilik...
MAKALEYİ OKU15
Kas 2021
Moğol istilasının İslâm dünyasında meydana getirdiği etkiler
Moğol istilası (işgal) dünya tarihinin gördüğü en büyük yağma, katil ve tahrip hareketlerinden birisidir. İstila neticesinde Çin, Orta Asya, Yakındoğu ve Doğu Avrupa'nın etnik, demografik ve kültürel yapısı yeniden şekillenmiştir....
MAKALEYİ OKU19
Eki 2021
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde Hoca Ahmed Yesevî etkisi
Evliya Çelebi, Seyahatnamesi'nin ilk cildinden itibaren 'Türk-i Türkân” (Türklerin Türkü) ve 'Pirân- Türkistan” (Türkistan'n Mürşidi) diye saygıyla andığı Hoca Ahmed Yesevî'nin soyundan geldiğini birçok yerde...
MAKALEYİ OKU29
Eyl 2021
Lohusa Sultan Türbesi’nin müthiş hikâyesi
Türbe İstanbul'da bulunmaktadır. İstanbul'da nasıl ki her türbenin, her tarihi mirasın bir hikâyesi varsa işte Lohusa Hatun'un da bir hikâyesi var. 'Rahime Hatun” veya 'Saliha Hatun Türbesi” olarak anılsa da halk arasındaki...
MAKALEYİ OKU08
Eyl 2021
Kültürümüzün sacayağını oluşturan üç unsur
Kültürle ilgili bazı tarifler şöyledir. -Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin...
MAKALEYİ OKU27
Ağu 2021
Türklerin eski dini Şamanizm midir?
Günümüzde Şamanlık (Şamanizm), hâlâ tartışılan araştırılan bir konudur. Hatta bazı kişiler kendilerini Şaman olarak tanımlamakta, Şamanizm'den çıktıklarını ya da bu inanca henüz girdiklerini açıklamaktadırlar. Şamanlık (Şamanizm),...
MAKALEYİ OKU10
Ağu 2021
Tasavvuf ve felsefe ilişkisi
Fennî ilimler, varlıkları ve olayları tek tek tahlil ederek, onların özeliklerini genel kaideler hâlinde ifade etmeye çalışırlar. Buna 'tabiat kânunları” denir. 'Felsefenin sahası” ise bütün bu ilimlerin ortaya koyduğu...
MAKALEYİ OKU28
Tem 2021
Osmanlı’da işçi haklarına dair bir misâl
Osmanlı döneminde işçinin sosyal hakları var mıydı, varsa nelerdi? Sendika ve sendikal hakları var mıydı? Süleymaniye Camisi'ni yaptıran cihan padişahı muhteşem Kanuni Sultan Süleyman'ın daha temel atılmadan verilmiş bir fermana...
MAKALEYİ OKU06
Tem 2021
Osmanlı’nın yetiştirdiği büyük devlet adamı: Özdemiroğlu Osman Paşa
Meş'aleler Harbi'nin muzaffer kumandanı ve 'Kafkasya Fâtihi” namıyla bilinmektedir. 1527-1585 yılları arasında yaşamıştır. On altıncı yüzyıl Osmanlı sadrâzamlarındandır. Babası, Yemen ve Habeş fetihleri ile tanınmış,...
MAKALEYİ OKU23
Haz 2021
İslâm’ın şanlı aydınlığında yıkanmış Türk töresi
Türk dilinde töre, Türk milli vicdanına hâkim olan genel hukuk prensipleri manasında kullanılmaktadır. Eski Türkler'in yazısız hukukudur. Töre hükümleri değişmez değildir. Türk hükümdarları yerine ve zamanın icaplarına göre ve...
MAKALEYİ OKU