Neredesin Ya Ak Şeyh

Fetih 1453. Filmi seyrettik. Herkes bir şeyler yazdı, çizdi. Hatalar, eksikler vesair var mıydı? Vardı elbet. “Fetih” denildiğinde hiç şüphesiz iki zat akla gelir “Akşemseddin ve Sultan Mehmed”. Bunlar hep beraberdi. Onların ayrılması mümkün değildi. Bunu ne yazık ki filmde göremedik. Yüzaltımışbeş dakikalık filmin sonlarına doğru ceng meydanına çıkarıverilen “gür sakallı” “göbekli” “hançerli” “gözleri yaşsız” “gamsız-tasasız” bir  “Ak Şeyh” (Akşemseddin) tiplemesi hepimizi şaşırttı.

“Ak Şeyh”in duaları ve himmeti (tabii bu arada diğer Manevi sultanları da unutmuyoruz, onların isimleri filmde geçmedi ama listesini hiç olmazsa verelim) olmasaydı “fetih” gerçekleşir miydi? Peki ya Molla Gürani nerde, Molla Hüsrev nerde?! O mübarek “dedeler” ve “babalar”... Hiç birisi yoktu. Nerdeydi bu manevi sultanlar?! Keşke onları da görebilseydik bu milyon dolarlık filmde. En azından isimleri zikredilseydi fena mı olurdu? Çünkü onlar bu mübarek ordunun “Manevi Sultanları” idi. Rahmet olsun ruhlarına.

Sultan Mehmed’in fizikötesi ordusu; Mollalar

İşte o müthiş isimler:

Molla Hüsrev, Molla Hayreddîn Halil bin Kâsım, Molla Zeyrek, Molla Hocazâde, Molla Hayâlî, Molla Kestelli, Molla Hatibzâde, Molla Alâeddîn Arabî, Molla Abdülkerîm, Molla Samsunîzâde, Molla Hacı Hasanzâde, Molla Kuşcuzâde, Molla Musannifek, Molla Sirâceddîn Halebî, Molla Derviş Mehmed bin Hızır Şâh, Molla Ayas, Molla Hayreddîn, Molla Efdâlzâde, Molla Sinân Paşa, Molla Ya’kûb Paşa, Molla Ahmed Paşa, Molla Selâhaddîn, Molla Abdülkâdir, Molla Alî Çelebi bin Fenârî, Molla Hasan Çelebi Mahşî, Molla Hüsâmzâde, Molla Ahaveyn, Molla Kadızâde, Molla Manisazâde, Molla Ümmü Veled, Molla Muarrifzâde, Molla Yaraluca, Molla Bahâeddîn, Molla Sirâceddîn, Molla Küpelioğlu, Molla Vildan, Molla Ahmed Paşa bin Velîyyüddîn, Molla İbrâhîm Paşa, Molla Yarhisarzâde, Molla Kirmasti, Molla Eşrefzâde, Molla Amasya Abdullah, Molla Hacı Baba, Molla Velîyyüddîn Karamânî, Molla Alî Fenârî, Molla Kara Sinân, Molla Muslihuddîn Karamânî, Molla Abdülkerîm Kaynî, Molla Karaca Ahmed, Molla Dikgöz, Molla Taşkun Sûfî, Molla Muslihuddîn Ahmer, Molla Şemseddîn, Molla Melîhî, Molla Sirâc, Molla Hekim Kutbeddîn, Molla Hekim Şirvânî, Hoca Atâ’ullah, Hekim Ya’kûb, Hekim Lârî, Hekim Arab, Altıncızâde, Akşemseddîn, Mısrîoğlu, İbn Sarraf, Şeyh Şâmî, Attaroğlu, Şeyh Sâdullah, Şeyh Fazlullah, Molla Emrullah, Molla Hamdî Çelebi, Şeyh Vefâ, Şeyh Hacı Halîfe, Şeyh Sinân Fereli, Şeyh Muslihuddîn Kocavî, Şeyh Muslihuddîn İpsalavî, Şeyh Muhyiddîn Kocavî, Süleymân  Halîfe, Şeyh Abdullah İlâhî, Hâce Muhammed Parisa, Hâce Ubeydullah-ı Ahrâr, Molla Abdurrahmân Câmî, Molla Alâeddîn Halvetî, Dede Ömer Rûşenî, Molla Habîb Ömer Karamânî Halvetî, Molla Mes’ud, Çelebi Halîfe, Şeyh Sinân, Seyyid Yahyâ Şirvânî Halvetî

Molla Gürani

Asıl  adı  Şemsüddîn  Ahmed, lâkabı Şerefüddîn ve Şihâbüddîn olan “Molla Gürânî” lâkabı ile tanınıp meşhur olmuştur. 1410 senesinde Suriye’nin Gürân kasabasına bağlı bir köyde dünyaya gelmiş.

Molla Gürânî Hazretleri Osmanlı Devleti’nin dördüncü Şeyhülislâmı’dır. Molla Yegân’ın aracılığı ile Sultan II.Murad Han’ın hizmetine girdi. Bir müddet Bursa’da müderrislik yaptıktan sonra Manisa’da Şehzâde Mehmed’in (Fatih Sultan Mehmed) hocalığını yaptı. Sultan II.Mehmed tahta geçtikten sonra kazasker oldu. 1480 yılında Molla Hüsrev’in yerine atandığı Şeyhülislâmlık görevini vefâtına kadar sürdürdü. Hadîs, fıkıh ve tefsîrle alakalı pek çok eseri bulunmaktadır. Molla Gürânî Hazretleri Fatih'ten 7 yıl sonra vefat etmiş. Kabri, Fatih’de, Pîrî Mehmed Paşa Câmii’nin yanındaki hazîrededir. Kabir taşında şunlar yazmaktadır.

Lâ ilâhe illallah Muhammedü’n-Rasûlullah

Kad’intikâle min dâri’l-fenâ-i ilâ dâri

‘l-bekâ, el-merhûm el-mağfûr el-muhtâc

ilâ rahmeti Rabbihi’l-ğafûri le hu, el - allâme

Şeyhü’l-İslâm Ahmed

El-Gürânî, kuddise sırrahû

El-a’la ma’a’s-salavât

Sene 893

Tekgözlü Mehmed Efendi

Üçgözlü Mehmed Efendi veya Üçgözlü Şeyh Mehmed Efendi isimleri ile yad edilen Mehmed Efendi, Fatih Sultan Mehmed devri alimlerindendir. İstanbul’un fethine katılmış mutlu askerlerdendir. Kuşatmada olup bitenleri padişaha anında haber verirdi. Sultan Fatih bu zata danışır istişare edermiş. Kabri, Fatih-Kocamustafapaşa semtindedir. Mezar taşında şu ibare yer almaktadır:

El-Fâtiha

Fâtih ile iydüb teşrîf

Câm-ı şehâdeti nûş eyledi

Bunda medfûndur

Üçgözlü Şeyh Mehmed Efendi

Rûhiyçün 1198

Kara Hoca Şemseddîn Efendi

Anadolu’dan İstanbul kuşatmasına gelenlerdendir. Vaktiyle mahalleli Şemseddin Efendi’ye Kara Şemseddin ismini vermiştir. Fatih Sultan Mehmed’in hocalarından olduğu rivayet edilmektedir. Kabri Fatih-Çırçır semtindedir. Kabir taşı sülüs hat ile yazılmış olup şu ibareler yer almaktadır:

Hakkü’l-Mübin

Ebû’l-feth Sultân Mehemmed Hân

Hazretlerinin meşâyihlerınden

Ve efdal-i ulemâdan a’lem’

ül-ulemâ merhûm ve mağfûrun leh

Eş-Şeyh Hoca Şemseddîn

Efendi Hazretlerinin

Rûhuna el-Fâtiha

Sene 857- sene 1260

Doğan Pur haber verdi