Kasımpaşalı… Kasımpaşa’nın suyundan ya da havasından mı bilmem, o da bir Fenerbahçeli… Takım olarak hangisini tutar beni ilgilendirmez ama Hızır Murat Köse’nin şahsiyetinin temel söylemi, ‘farklı bakış’a sahip olması. Olanla yetinmeyen bir mizaç. İlahiyat kökenli ama farklı, özgün, kendine has bir duruşu var.

Marmara İlahiyat’tan sonra yolu İstanbul Edebiyat Fakültesine düşenlerden. Sonra nasibine doktora için İngiltere düşer. Siyaset sosyolojisi, hukuk düşüncesi ve hukukun yeniden inşası, Osmanlının siyaset düşüncesi temel ilgi alanlarından.

İslam siyaset düşüncesinin modern dönemde nasıl okunması konusunda kafa yoranlardan biri. İslam siyaset düşüncesinin kendi tecrübe ve birikimi ışığında, Batı tarihî tecrübesinden bağımsız ele alınması ve bu düşüncenin kendi iç mantığı çerçevesinde bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi gerektiğini düşünüyor.

Siyaset ve ahlak üzerine kafa yoranlardan biri Köse

Hızır Murat Köse’nin zihnî yapısı inşa etmek üzerine kurulu. Andrew Heyword’un Siyaset Teorisine Giriş kitabının çevirmeni. Klasik ve Küre Yayınları’nda İslam Medeniyeti Araştırmaları Dizisi editörlerinden. Bilim VE Sanat Vakfı’nda  “İslam Siyaset Düşüncesine Giriş” seminerlerinin hocası. Siyaset Düşüncesi Atölyesi’nin başında.

Siyaset ve ahlak üzerine kafa yoranlardan biri Köse. Ahlaksız siyasete, siyasetsiz ahlaka da hoş bakmayan bir anlayışı var. Ahlakın siyaset ve ekonomi ile ilişkisinin yeniden sorgulanması gerektiğini düşünenlerden. Kalem ve kılıç tercihinde reyini kalemden yana kullanan Köse, ümmet coğrafyasında da kalemin üstün olması gerektiğini savunur.

Türkçede İbn Haldun deyince akla gelmesi gereken isimlerden biridir kendisi. Amerikalının ya da bir Almanın İbn Haldun çalışmalarının çokluğunun yanında bizim bu sahada elle tutulur bir İbn Haldun çalışmamızın olmamasından yakınır. Türkiye’de hukukun sosyolojisi üzerine de düşünce üreten bir isim Köse.

Güven olmadan bir sistemin devamı çok zordur

Yazı ile cehaletin geldiğinden bahseden bir isim Murat Köse. Ona göre yazı, insanın cahil olmasına sebep olup, farklı düşünmeye engel olan, geçmişle irtibatı koparan bir eylem. O, soruları olan, sorular sormayı seven, sorularla yaşayan bir hoca. “Daha çok soru, daha çok soru, daha çok soru” onun cümlelerinin başı ve sonudur.

Onun için insan ilişkisini kuşatan en önemli kavram “güven”. Ona göre, güven sayesinde insanlar arasındaki ilişkiler düşmanlıktan daha çok karşılıklı anlayış içerisinde cereyan eder. Güven olmadan bir sistemin devamı çok zordur. Bütün krizlerin ana çıkış noktası güven bunalımı.

“Değer” kelimesine “vicdan”ın katılması gerekliliğini vurgular Köse. İktisadî ve sosyal problemlerin temelinde insan vicdanının hesaba katılmamasını görür. Müslümanların 200 yıldır savunma psikolojisinden kurtulmasını yüzleşme için şart koşar. Bugünkü sorunların çözümünde bize yardım olacak gücün İslam fıkhının temel kavramlarının yeniden inşası olduğuna inanır. Ona göre, bugünle yüzleşme, yeniden adaletin, ehliyetin, emanetin, istişarenin, hasbihalin elde edilmesiyle mümkündür.

Zeki Dursun, özlediğini yazdı