Hena Khan, Maryland’de doğmuş Pakistan asıllı Müslüman bir çocuk edebiyatı yazarı. Ailesinin de teşvikiyle kitap dolu bir ortamda büyümüş, küçük yaşlarda halk kütüphanesine giderek kitaplarla bağını kurabilmiş birisi. Editörlük yapan eski dostlarından birisinin teklifiyle çocuk kitapları üzerine yazmaya başlamış. Çocukluğundan kalan pek çok güzel izleri, yıllar sonra yazdığı kitaplarında gözlemlemek mümkün. Çocuklar için yazmaktan zevk aldığı gibi, yazdıklarının onların dünyasında karşılık bulabilmesi için çabalıyor.
Hena Khan, aynı zamanda kendi kültürünü ve Amerika’daki Müslümanların dünyasını çocukların gözünden yansıtabilmeyi başarabilen bir yazar. Büyük oğlu doğduktan sonra yazma şevkinin arttığını söyleyen Khan’ın; Night of the Moon: A Muslim Holiday Story, Golden Domes and Silver Lanterns: A Muslim Book of Colors, ve It's Ramadan - Curious George adlı dini içerikli kitapları dışında macera temalı Worst-Case Scenario Ultimate Adventures: Amazon ve Worst-Case Scenario Ultimate Adventure: Mars kitaplarıyla birlikte toplamda 5 kitabı yayınlanmış.
Çocukların çoğu zaman kendi kültürüne odaklanan kitapların dışında, diğer dillerde ve farklı kültürlerden kitaplarla ilgili tecrübeleri büyük bir zenginlik. Bu bakımdan Amerika’da başka kültüre kapı aralayan en etkili yazarlardan biri Hena Khan. Amerikan-Müslüman toplumunu ve kültürünü çocukların dünyasına yansıtmaya çalıştığı kitaplarından bahsedelim biraz da…
Yasmeen’in ilk hilali izlemesi ve Ramazan’la tanışması
“Night of the Moon: A Muslim Holiday Story” (Ay’ın Gecesi: Bir Müslüman Bayramı Hikayesi) kitabında, yedi yaşında Pakistan asıllı bir Amerikalı kız olan Yasmeen’in, Ramazan bayramını "Ay’ın Gecesi" olarak kutlaması hikaye ediliyor. İllüstratör Julie Paschkis’in otantik bir kültür havası içeren, yeşil ve mavi tonlarla beslenmiş, aynı zamanda İslam kültüründen ve sanatından esinlenilmiş izler taşıyan çizimleri, hikayeyi cazibeli kılan unsurlardan sadece biri.
Yasmeen’in annesiyle bir teleskop alıp ilk hilali izlemesi ve annesinin anlatımıyla Ramazan’ın bir vakte aitliğini idrak etmesiyle başlıyor hikâye. Ayın Gecesi’nin ertesi günü Bayram olacaktır. Çocukların en çok sevdiği şey de kutlamalar değil mi? Hena Khan’ın bu yüzden hikâyesinde en belirgin olarak odaklandığı nokta, müslüman çocukların dünyasında kutlamanın yaşattığı heyecan. Ayrıca kitabın sonundaki sözlük Arapça kelimeleri anlaşılır kılmak için iyi bir seçenek.
Sadece müslüman çocuklara hitap etmiyor
“Golden Domes and Silver Lanterns: A Muslim Book of Colors” (Altın Kubbeler ve Gümüş Fenerler: Bir Müslüman Renkler Kitabı) kitabının ise kapağı ve hikayeyle bütünleştirilmiş illüstrasyon belli bir cazibeye sahip. Özellikle her rengin seccade ya da başörtüsü gibi İslami kültüre ait unsurlarla eşleştirilerek sunulmasına dikkat edilmiş. Hena Khan, Müslüman dünyasını akıcı ve basit kafiyeli metinler kullanarak kurgulayan, çocukların farklı kültür ve dinler hakkında doğru ve önyargısız eğitilmeleri için bir katkı niteliğinde olması niyetiyle bu hikâyeyi kaleme almış. Sadece müslüman çocuklar için değil, daha geniş kesime hitap eden bir dil örgüsü kuruyor.
Karakter ve çizimine Hans Augusto Rey ve Margret Rey’in imza attığı, Amerikan çocuk edebiyatının en meşhur serilerinden biri olan Curious George, 75 senedir çocukların elinden ve dilinden düşmediği gibi yepyeni karakterlere bürünmeye “It's Ramadan, Curious George” (Bugün Ramazan, Meraklı George) kitabıyla devam ediyor.
Hena Khan, "Bugün Ramazan, Meraklı George," kitabında “Curious George” karakterinden esinlenerek sadece müslüman çocukların değil, gayrimüslimlerin de dünyasında iyi bir yankı uyandırıyor. Kitap, Ramazan ayı için ilk kez oruç tutan arkadaşı Kareem'i ziyaret eden Meraklı George'un hikayesiyle başlıyor. Kareem ve Meraklı George oruç tutmayı, namaz kılmayı ve sadaka vermeyi öğreniyorlar birlikte. Ayrıca ikili bu süreci oldukça keyifli ve bir o kadar da şiirsel bir söylemle birlikte tecrübe ediyor. Ay sonunda Ramazan bayramını kutlamak için yeni ve İslam kültürünü yansıtan kıyafetler giyiyorlar. Meraklı George camiye gidip iftar yemeklerine katılıyor ve Kareem sayesinde müslümanların yaşamına dair hassasiyetleri keşfediyor.
Amerikalı müslüman bir çocuk yazarı olarak farkını ortaya koymuş
Hena Khan, bu üç kitabı sayesinde gerek üslubuyla gerekse hikaye örgüsüyle Amerikalı müslüman bir çocuk yazarı olarak farkını ortaya koyabiliyor. 2017’de yayınlanacak olan yeni hikayesi Amina’s Voice (Amina’nın Sesi) kitabı da, küçük bir Müslüman kızın kimliğini gizlemekle sesini yükseltmek arasında yaşadığı çelişkileri işlemesiyle, özellikle son dönemde artan İslamofobi’ye karşı Müslümanların bakışını resmetmesi açısından okunmaya değer.
Hatice A. Hatipoğlu
