Hayatımızın her evresinde belli şekilde yaşanmakta olan psikolojik baskı ve şiddet karşısında ne kadar bilinçliyiz? Özellikle okul hayatında yaşadıkları ve hayatları boyunca etkileri sürecek olan psikolojik baskılar karşısında çocuklarımızı nasıl koruyacağız? Bunun için neler yapmalıyız?

Aile, mahalle ve okul hayatında yaşadıkları şiddet ve olumsuzlukları, ilerleyen yıllarda başkalarına yaşatan insanların sayısı çok daha fazla artmadan temel eğitim ile sağlıklı bir şekilde anaokulundan başlayarak psikolojik şiddete karşı daha duyarlı nesiller yetiştirmek için mücadele verilmesi gerekiyor. Çocukların okulda gördükleri mobbing daha sonra iş hayatında da devam ederek hayatın her alanına yayılıyor. Psikolojik şiddete maruz kalan insanların sorunlarını görmezlikten gelmek çare mi?

İsviçre’de katıldığım Türkçe okulu sınıf toplantısında, sınıf öğretmeni Selma hanım, velilerin mobbing üzerine bilgilenmesi için uzman birini davet etmişti. Yeşim ve Sibel hanımlar mobbing üzerine bilgilendirme toplantıları ile insanlara konunun hayatımızda yerini ve etkilerini göstermeyi amaçlıyorlar. Ayrıca şekilde çocukları bu durumla karşılaşan ailelerin neler yapması gerektiğine dair önerilerde bulundular. Konuşmadan önemli paylaşımları aktarmak isterim.

Önlem olarak neler yapılabilir?

• Çocuğunuz okul üzerine bir şeyler anlatıyorsa dikkatlice dinleyin ve ciddiye alın.
• Çocuğunuzu bilinçli yetiştirin, başarısını ve okul dışındaki olumlu davranışlarında da övün ve destekleyin.
• Okul dışında arkadaşlıklar kurması ve arkadaşlığını yürütmesi için destek veriniz.
• Çocuğunuzla açık ve güven verici bir ilişkili kurunuz. Çelişkiler üzerine yapıcı ve örnek bir yol gösteriniz.
• Diğer veliler ile kontak kurunuz.
• Öğretmen ile kontak kurunuz, veliler toplantısını ve veli konuşmalarını değerlendiriniz. Bu konuşmalarda sadece çocuğunuzun notlarını sormak yerine, çocuğunuzun sınıfına uyum sağlayıp sağlamadığını sorunuz.

Mobbing mağduru çocukların velilere tavsiyeler

• Rahatsız edilme ve mobbing üzerine çocuğunuzla konuşunuz. Bu konular üzerine konuşması için onu cesaretlendiriniz. Çocuğunuzun hislerini (kızgınlık, nefret, utanç) saygıyla karşılayın.
• Çocuğunuz bu konu üzerine konuşmuyorsa diğer arkadaşlarına veya tanıdığınız diğer velilere sorunuz. Unutmayınız ki, çocuğunuz sizin korumanıza ihtiyaç duymaktadır.
• Öğretmenlerle konuşunuz. Bu konuşmayı dikkatlice hazırlayınız. Okuldan ve öğretmenlerden bu konudaki beklentilerinizi önceden belirleyiniz.
• Olayı uygun şekilde anlatınız, kesinlikle suçlamaya çalışmayın, çünkü öğretmenlerin genel olarak bu konuda bir suçu yoktur.
• Öğretmenle birlikte uygun bir strateji hazırlayın.
• Hazırladığınız strateji başarıya ulaşır mı diye tekrar kontrol edin.
• Eğer her hangi bir başarı gözükmüyorsa okul yönetimine başvurunuz. Çünkü çocuğunuzun iyi bir konumda olması için okulunda üzerine düşen sorumlulukları vardır.
• Gerekiyorsa okul dışında ve bu konuda yetkin bir alana başvurunuz.
• Suçu çocuğunuzda aramayınız.
• Eğer suçlunun velisini iyi tanımıyorsanız, onlar ile konuşmayın. Çünkü velilerin çoğu kendi çocuğunu korumakta ve bu şekilde agresif davranışlarını haklı çıkarmaktalar. Eğer çocuklarını kendileri cezalandırırsa, bu mağdur durumdaki çocuğa kötü yansır.
• Ayrıca yapılacak olan böyle bir konuşma suçluya çocuğunuzun kendini savunamadığı imajını verir ve bu da çocuğunuzu alta düşürür.
• Öğretmenle yapılacak ilk konuşmaya çocuğunuzu birlikte götürmeyiniz. Öğretmenin davranışları çocuğa ağır gelebilir ve kendini suçlu hissedebilir.

Peki mobbing suçu işleyen çocukların aileleri ne yapmalı?

• Olayı tam olarak bilmeden çocuğunuzu korumak ve savunmaktan kaçının.
• Öncelikle kişiyi ve davranışını birbirinden ayırmalı. Çocuğunuzun kişiliğini kabul ediniz ama yanlış davranışlarının farkında olunuz.  
• Çocuğunuzla olayı konuşun ve nedenlerini bulmaya çalışın.
• Kesinlikle suçlamaya kalkışmayın.
• Belirli sınırlar ve kurallar koyunuz ve yaptığı mobbing saldırılarını asla kabul etmeyin.
• Eğer negatif davranış sergilerse, olabilecek sonuçları anlatın.
• Davranışını değiştirmesi için destek olun.
• Öğretmenleriyle kontakta olduğunuzu ve davranışları üzerine konuştuğunuzu açıkça belirtiniz.
• Kendinizi savunmak veya haklı çıkarmak için mağdurla veya velileriyle kontak kurmayınız.
• Gerektiğinde, bu konuda deneyimli kişilerden danışma alınız. Eğitim danışmanlığı, psikologlardan yardım desteği üzerinde görüşün. Çünkü çocuğunuz uygun olmayan davranışlarını değiştirmek için desteğe ihtiyaç duyuyor olabilirler.

Yeşim ve Sibel Hanım konuşmalarının devamında insanların iş hayatında maruz kaldığı mobinge değindiler. Hiçbir mevki ve işin insan sağlığından daha mühim olmadığına dikkat çekerek böyle bir uygulamayla karşılaşan kişilerin mutlaka uzman yardımına başvurmalarını tavsiye ettiler.