İyiliğin yüzü hepimize sıcak ve tanıdık gelir. Hangimiz iyiliğe kör sağır kesilebiliriz. Hangimiz bir iyiliğe tanıklık ettiğimizde etkilenmeyiz. İyilik hangimizi hemencecik kendine çekivermez. Evet, belki renklerimiz, inançlarımız, gelenek ve göreneklerimiz farklı farklı ama iyilik hepimiz için çok bilindik esasında. Dillerimiz farklı da olsa hepimiz iyiliğin dilini hemencecik çözüveriyoruz zira. Dillerini bilmediğimiz insanlarla iyilik üzerinden kolayca iletişim kurabiliyoruz. Örneğin hayır kuruluşlarıyla Afrika’ya ya da dünyanın herhangi bir yerine giderek insanlara iyilik yapan kişiler bu dille anlaşıp kaynaşıyor muhataplarıyla.  İyilik hepimizin öz be öz anadili ve onu konuşmak için dile ya da kulağa ihtiyaç bile yok.

Peki, neden iyilik bizde böylesine yaygın ve derin bir etki bırakır dersiniz? İyilik, saflığı temsil eder ve hepimizin içinde, derinlerde bir yerlerde bu saflığa dönük güçlü bir özlem bulunur. Yaptığımız ya da gördüğümüz her iyilik bizdeki bu özlemi tetikler. Biz kendimizdeki saflığı ortaya çıkartamadığımızda başkasının yaptığı iyilik koşar yardımımıza. İyiliğin bulaşıcı karakteri kendini gösterir. Yüreğimizde bir şeyler kıpırdar. O saf duygular ve istekler gün yüzüne çıkmak için hareketlenir adeta. Şayet biz de yaptığımız iyiliklerle buna yardım edersek bir pınarın, gözden fışkırması gibi fışkırır iyi haller insandan. Bunu yapamazsak bu arzu ve istek sönümlenir ve derin bir sessizliğe gömülür zaman içinde.

Saflığı temsil eden iyiliğin kendisi de saf olmalı. Bize de iyilik yapılsın ya da etrafımızdakiler bizi iyi bilsinler diye iyilik yapılabilir mi? Daha doğrusu buna iyilik denebilir mi? Elbette ki bunların ikisi de iyiliğin ardındaki motivasyonumuz olamaz. Zira böylesi bir niyet iyiliğin saflığını bozar. Halbuki kıymetli olan saf iyiliktir. Tıpkı saf altın gibi; ona karışan her yabancı madde onun kıymetini düşürür.  Saf iyiliğin hayrı en çok iyiliği yapana dokunur. İyilik her şeyden önce bize iyi gelir. İyilik bizi de arındırır ve saflaştırır. Ayetteki ifadesiyle söylemek gerekirse “İyilik kötülükleri giderir.” (Hûd Suresi, 123) Hoş, iyilik yapmak zor iştir, yakıcıdır çoğu kez; ama yanmadan arınmak ne mümkün?

İyilik yakıcıdır; zira o, vazgeçmeyi gerektirir. Vazgeçmek ise ağır gelir bizlere. İnsan nefsi vazgeçmeye değil daha çok kazanmaya ve sahip olmaya teşne zira. Cebindeki parayı çıkarıp ihtiyacı olana verebilmek vazgeçmektir; yatıp dinlenmek ya da gezmek eğlenmek varken vaktini hayır işlerine ayırmak vazgeçmektir; mukeddesâtı uğruna feda-ı can eylemek vazgeçmektir; hatta vazgeçmelerin en kıymetlisidir. İyilik, gerektiğinde başkasını kendine tercih edebilmektir.  Bu da en az vazgeçmek kadar zor tabi. Hele de rekabetin parlatıldığı ve insanların birbirleriyle yarıştırıldığı bir zamanda bu daha zor olsa gerek. Ama iyilik, iyileştirici ve öğreticidir; ona doğru birkaç adım atabilirsek bu ahlaki hasletleri elde edebiliriz.

İyilik bir yönüyle yaklaştırıcıdır. Neye mi? Rıza-ı ilahiye, insanlara, varlığa ve kendimize. Kimseye bildirmeden yaptığımız bir iyilik bizi daha çok yaklaştırır Allah’ın rızasına. Zira bu iyiliği benim dışımda tek bilen O’dur. Yaptığımız iyilik, bizi iyilik yaptığımız kişiye ya da varlığa da yakınlaştırır. Onlarla aramızda çok derin ve özel bir bağ oluşur. İyilik yapanla iyilik yapılanın birbirini bilmediği durumlarda bu bağ dua üzerinden kurulur. İyilik aynı zamanda bizi de kendimize yaklaştırır. Kendimizdeki güzellikleri fark etmemizi sağlar. Bizi kendimizle barışık hale getirir, özmerhametimizi arttırır. Vazgeçmeyi öğreterek bizi birçok gereksiz bağdan, dertten, tasadan kurtarır.

Bize düşen iyilikte buluşmak, iyilikte yarışmak. Bugünün dünyasında kazanmakta, başarmakta yarışmak özendirilirken iyilikte yarışmak da neyin nesi diyebilirsiniz. Ama nihayetinde bize kalan, bizim olan nedir diye bakıldığında sahip olduğumuz tek şey yaptığımız iyilikler. İyilik gibi malımız olsun yeter ki!