Şiir güldesteleri ve antolojiler şiirin özelini önümüze koyan çalışmalar olmuşlardır. Öyle ki bu çalışmalar konu ve içerik taramaları yapılıp onlarca, yüzlerce şiir kitabının incelenip, taranması sonucu ortaya çıkmış eserlerdir. Başta münacat ve naat güldesteleri olmak üzere, anne, baba, ölüm şiirleri ismiyle antolojiler hazırlanmış, öğretmen şiirleri, aşk şiirleri, sabır şiirleri ismiyle hazırlanmış antolojiler de raflarda kendine yer bulmuştur. Bunların yanı sıra şehir/şair merkezli antolojiler de hazırlanmış, bu çalışmalarda da bahsi geçen şehirde doğmuş ya da yaşamış şairlerin şiirleri bir araya getirilmiştir.

Antoloji çalışmalarının en özel kısmını da münacat ve naat güldesteleri teşkil etmiştir. Hem belki münacat ve naat güldesteleri hazırlanması en mümkün olanlarıdır. Çünkü ilk mesnevilerden, Osmanlı son döneminde ortaya çıkmış divanlara kadar, geleneğin içinden yetişmiş tüm şairler eserlerine münacat ve naatla başlama güzelliğiyle bereketlendirmeye çalışmışlardır eserlerini. Bu da, münacat veya naat güldestesi hazırlamaya girişen derlemecilere yardımcı olmuştur.

Sevgililer Sevgilisi’ne…

Bu güzel çabaların önemli örneklerinden biri de Adem Özbay tarafından hazırlanan ve Semerkand Yayınları’nca 2002 yılında, “Doğumunun 1476. Yılında Hz. Peygambere Armağan”alt başlığıyla basılan “Sevgililer Sevgilisi”ne adlı şiir güldestesidir. Eski ve yeni edebiyattan zengin örneklerinin olmasının yanı sıra, Batı’dan da örneklerin yer aldığı güldestenin gül kokulu sayfaları, hisli bir okumanın kapılarını aralamaya yardımcı oluyor. Daha önce yayınlanmış naat antolojilerinden daha zengin bir içeriğe sahip olan bu güldeste, şiir türlerinin örneklerini sunmasıyla değil sadece, Doğu’dan ve Batı’dan naat örneklerini sayfalarında sunmasıyla da özel bir yer teşkil ediyor.

Esere başlarken Sezai Karakoç, Mustafa Necati Bursalı, Mustafa Özçelik, Hasan Ali Kasır, Ömer Baykar’ın naat-ı şeriflerin önemine vurgu yaptıkları yazıları karşılıyor okurları. Mevlana’dan Yunus’a, Fuzulî’den Şeyh Galib’e, Bismark’tan Goethe’ye, Sezai Karakoç’tan Turgut Uyar’a onlarca naatın sayfalarını zenginleştirdiği bu güldestede, rengârenk ve farklı kokulara sahip çiçeklerden vücut bulmuş şiirler okuma fırsatı buluyoruz.

Ve diğer naat albümleri…

Bu okuduğumuz naatların bir kısmı, kitabın yanında hediye olarak verilen kasete de okunmuş, kimi besteli kimi de şiir olarak okunmuş şiirlerden oluşan bir albüm ortaya çıkmıştır. Hediye olarak verilen albümün yanı sıra, onlarca naatın bestelendiğini, ilahi olarak okunduğunu, şiir albümlerine alındığını da görebilmekteyiz bu güldesteden. Bestelenmiş naatların bir kısmı çok öncelerden beri okunan eserler olarak arşivlerimizde yerini almış, bazıları ise daha yeni besteler olarak dünyamıza girmiş eserler olmuşlardır.

“Sevgililer Sevgilisi”ne güldestesinden hareketle, bestelenip okunmuş eserlere göz attığımızda, uzun olmasa da iyi bir liste çıkıyor önümüze. İlk eserlerden günümüze kadar besteli hali ulaşan eserlerin ilk bestekârlarını bilemesek de, birçoğunun yorumcuları bildiğimiz, dinlediğimiz isimler. Tespit edebildiğimiz bestelenmiş naatların şiirlerin küçük bir listesini verecek olursak:

- Yunus Emre: Adı Güzel, Arayı Arayı Bulsam İzini, Aşkın ile Aşıklar,

- Aziz Mahmud Hüdai: Ya Resulallah (Mehmed Emin Ay tarafından)

- Goethe: Hz. Muhammed ( “Yakarış” adıyla Grup Tan tarafından)

- Şeyh Es’ad Erbili: İster (İki ayrı makamla Mehmed Emin Ay tarafından)

- Hasan Basri Çantay: Canlara Canan Diye Sevdim (Osman Yanardağ tarafından)

- Arif Nihat Asya: Naat (Mehmed Emin Ay tarafından)

- Ali Ulvi Kurucu: Derdimendim (Mehmed Emin Ay ve Bülbül Hoca tarafından)

- Recep Garip: Mavi Gül (Mustafa Demirci tarafından)

- Nurullah Genç: Yağmur (Taner Yüncüoğlu, Esat Aydoğan, Ersen Dadaşlar, Selçuk Küpçük, Mehmed Emin Ay tarafından)

- Mustafa Uçurum: Dilbesteyim (Mustafa Demirci tarafından)

- Adem Özbay: Sen Gel Diye Ey Sevgili (Ömer Karaoğlu tarafından)

Bestelenen naatların yanı sıra, birçok naatın şiir olarak da kasetlere okunduğunu görmekteyiz. Bunlar arasında bazıları şairlerince okunmuş, bazıları ise seslendirmenler tarafından şiir albümlerine okunmuş şiirlerdir.

İsmet Özel, Mehmet Akif İnan, Âlim Yıldız, Abdülbaki Kömür naatlarını kendileri seslendirirken, Sezai Karakoç’un “Sürgün Ülkeden Başkentler Başkentine” adlı natı, birçok seslendirmenin yanı sıra Murat Kapkıner tarafından kasete okunmuştur.  

Kitabın dışında ise Hayreddin Karaman Hoca’nın “Şemail”i Mehmet Emin Ay tarafından ve Mustafa İslamoğlu’nun “Resule Takdim”i de Grup Genç ve Erdoğan Akın tarafından yine bestelenip okunmuş naatlardır. Taner Yüncüoğlu’nun tüm albümlerinde de, sözü ve müziği kendisine ait olan naatlarını dinleyebilmişiz.

Yavuz Ertürk, lale desenli ve kokulu bir münacat güldestesi de olsa ne güzel olurdu diyerek ümid etti ve yazdı