Bazı eserler vardır ki onları anlayamasak da kulaklarımız aracılığıyla bir akrabalık kurar ve bu samimi akrabalık sayesinde eseri içselleştiririz. Yazıldığı veya söylendiği dil her ne olursa olsun, bizi o eserlere bağlayan, akraba kılan bir detay, bir nokta, üç-beş kelime yeterlidir değerli vaktimizi onlara ayırmaya. Ve artık o eseri kendi dilimizde yazılıp okunmuş gibi dikkat kesilerek ve huzur bularak dinleriz. Çünkü onda hepimizden bir şeyler ve ait olduğumuz incelik ve güzellikler mevcuttur.
Müzik bizi zaman ve mekân mefhumlarından taşıyabilecek, gayemizi hatırlayabilmeyi ve özümüze dönebilmeyi sağlayabilecek bir aracıdır. O “öz” değil, sadece bir aracı ve hatırlatıcı. Bu ister yerel nitelikte bir eser olsun ve ister dünya çapında bir eser ve yorum olsun, gaye belli ise bize bir şekilde ulaşmanın yolunu buluyor. Dili ve rengi ne olursa olsun o varacağı menzili buluyor. Son zamanlarda Doğudan, Batıdan ve Afrika’dan dinlediğim üç eser, aslında müziğin ne kadar da bizi yakınlaştırıcı bir etkisi olduğunu daha çok fark etmemi sağladı:
Biraz Cat Stevens biraz Yusuf İslam
Yusuf İslam’ın oğlu Yoriyos yani Muhammed İslam’ın da müzik dünyasının bir üyesi olduğunu, bir albümünün olduğunu ve bazı gruplarla sahne aldığını belirtmeliyim. Biraz Cat Stevens biraz da Yusuf İslam tarzında eserleri albümünde seslendiren Yoriyos, sesi ile de babasını aratmıyor. İki şarkısına klip çekmiş ve pek ortada görünmemesine rağmen babasının da ünlü kişiliği sayesinde adından söz ettirmiş. Muhammed İslam’ın albümündeki eserlerinden de güzel bir eseri vardır ki o da BBC radyoda canlı olarak seslendirdiği “La İlahe İllallah” adlı eserdir. Eser Çeçen milli marşının alt yapısı ile hazırlanmış ve aynı besteyle seslendirilmiş. Bunu yeni bir albümde de okusa keşke dedirtiyor.
Yoriyos -Birds of Paradise (La İlahe İllallah)
Senegal’in siyah incisi
Ortalama insan ömrünün 39 yıl olduğu bu Afrika ülkesinin ömrünü müziğe vermiş bir üyesi Baaba Maal. İslam terbiyesiyle yetiştirilmiş olan müzisyen, klasik Afrika enstrümanlarının yanı sıra gitar ve perküsyonu da eserlerinde iyi seviyede kullanmış, ortaya özgün eserlerin çıkmasını sağlamış. Klasik Afrika enstrümanlarıyla seslendirdiği “Dünya-Salam” adlı eseri de Efendimize, Beytullah’a, Mekke ile Medine’ye, Safa ve Merve tepelerine öyle bir selam gönderiyor ki, eseri kendi dilimizde dinler gibi yürekten hissetmemizi sağlıyor. Doğu’yu biraz biliyoruz, Batı müziğini de nispeten. Arap ve Acem müzik ve müzisyenlerini de biraz biliyor sayarak kendimizi, Afrika müziğini çok tanımıyoruz. Bu belki dilden ötürüdür, bilemiyorum. Baaba Maal dünyaca ünlü müzisyenlerle müzik çalışmalarında bulunmuş ve küçük ülkesinin uluslar arası sesi olmayı da başarabilmiş biri olarak sesleniyor.
Baaba Maal - Dunya Salam
Çeçenya’nın dalgalanan bayrağı
Ali Dimaev ismi ilk duyanda bilinemese ve hatırlanamasa da, onun seslendirdiği Çeçen milli marşını herkes bilir ve dinlemiştir. Ali Dimaev o destanın yaygınlaşmasına ve geniş kitlelere, kıtalararası bir sese dönüşmesine vesile olmuş bir müzisyen. Çeçen milli marşı “Noxchijchö”yu okuyan efsane. Yeryüzünde Müslüman olup da bu sesi ve bu marşı sevmeyen yoktur sanırım. Evlerde, arabalarda, radyo ve televizyonlarda, miting, toplantı ve düğünlerde yankılanan ses hep aynıydı: La İlahe İllallah.
Dillerden düşmeyecek bu esere benzer eserler hazırlanacak ve “Sevdamızsın Çeçenya”ya dönüşen adıyla albümleri olacaktı Grup Kardelen’in. Böyle bir etki ve yankıyla gelmişti o ses. Her ne kadar Ali Dimaev Çeçen milli marşıyla ünlenip bilinmişse de o müzik çalışmalarını aralıksız devam ettirmiş ve onlarca eser vermiş. Bu eserlerden biri de “San Ghala” adlı eseridir. Tevhid nidasıyla başlayan eser, milli marş kadar hareketlendirici ve coşturucu olmasa da Ali Dimaev farkını hissettiriyor.
Ayrıca, özgün yorumuyla Ali Dimaev’in ve diğer birçok Çeçen müzisyenin eserlerine de yine www.waynakh.com adresinden ulaşmak, dinlemek, indirmek mümkün.
Ali Dimaev-San Ghala
Yavuz Ertürk yazdı
