Boncuk Oyunu'nda bir tespit! 

Herman Hesse “Boncuk Oyunu” adlı romanında müziğin kültürlerin oluşumundaki etkili dilini anlatır satır aralarında. Bir toplumun ya da bir kültürün kolay yozlaşmasının ilk belirtilerini ise müzikteki kısırlaşmayla eş-değer görür. Nerede müzik sıradan bir hal almış, şirazesinden çıkmış ya da gürültüye dönüşmüş; sadece vizyonel bir şekil almışsa o toplumun sonu yakındır. Bu şekilde özetlenecek düşünceler vardır Boncuk Oyunu'nda.

Dünyada tekno müziğin revaç bulduğu yıllar -ki seksenli yıllar- genel bir yozlaşma ve lokal savaşlara gidilen dönemlerin başlangıcıdır. Hoş, günümüzde new age krallığını ilan etti diye yozlaşma bitmiş değil! Ancak etnik ve dini müziklerin modernize edilmesiyle birlikte dünya genelinde bir ortak dil oluşuyor olsa da yozlaşmanın, vahşetin, kinin en zirve yaptığı zamanlardayız. Bu sebepten Herman Hesse tezinde birazcık da olsa yanılmış olabilir.

Yozlaşan dünyaya inat yozlaşmayan bir yanı da var dünyanın. Dünyanın yozlaşmayan tarafında müzik icra edenlerden biri de Azam Ali. İran asıllı, Hint kültüründe büyümüş, Amerika'da neşet etmiş bir ablamız. Etnik ve dini müziklerin kraliçesi olması için hiçbir engel yok önünde.

Dünyanın en köklü kültürlerine sırtını dayayıp icra ediyor sanatını. Tabii, Türk sanatçıları da binlerce yıllık bir kültür geleneğine sırtlarını dayayıp dum tıs sesleri çıkarıyorlar! Bu ayıp sazı eline alan, mikrofona yapışan nice ahenk katilinin şanından!

Azam Ali hakkında etraflı bir biyografi veremeyeceğim. Zira, bu yazıyı okuyanlar eminim net aleminde tam biyografi ve röportajlara ulaşabilirler. Benim yapacağım ise bu sese kayıtsız kalmanın müzik tanımımızda kusur olduğunu hatırlatmaktan başka bir şey olmadığıdır.

Cenneti merak edenler! 

Azam Ali dinlemeyenler cennete giremez! diye bir bidat söyleyecek değilim. Ancak cennet figürünü merak edenler Niyaz ekibinin eserlerine kulak versinler derim.

Kadın sesinin en seçkin ve en mahir hali Azam Ali'nin İran-Hint-Amerikan kırması lehçesinde saklı. Bu lehçe Türkçe, Hintçe, İspanyolca, Farsça şarkılar terennüm ediyor. Zaman zaman da İngilizceye dil atıyor. Ama aynı tını ve derinlik İngilizce şarkılarda yok. Belki de bu Doğu dillerinin beliğ oluşundandır. Ama, beliğ olanı bulan ve aktarana da bakmak gerek.

Googosh, Hayedeh gibi İran asıllı divaların yanında boy pos olarak cılız kalan Azam Ali –Aziza Mustafa Zadeh'in ikizi halleriyle- iş sese gelince divaları sollayacak kadar mahir. Bu da müziğin bir birikimle aktarılmasından olsa gerek.

Fersciyan'ın tabloları gibi! 

Film müzikleri, konserler, albüm çalışmaları derken yoğun bir performansla çalışan Azam Ali ve ekibi Niyaz kahreden bir hüznü coşkuyla anlatıyor; Allah Mazare, Beni Beni, Allahi Allah, Sadrang, Abode, Tamane, The Hunt, Hejran, Feraghi gibi parçalarıyla. İster istemez İranlı ressam Mahmud Ferscihani geliyor aklıma. Ferscihani resimlerinin yorumları gibi şarkılar. Zaten Ferscihani'nin resimlerini izleyenler gizli bir ahenge kapılırlar; resimden gözümüze, gözümüzden kalbimize akan bir ritim vardır o fırça darbelerinde. Niyaz'ın nağmelerinde ise bitimsiz bir tablo var sanki. Bu sebepten Niyaz, Ferscihani'nin tablolarını bütünleyen eşsiz parçalardan oluşuyor.

Niyaz; Ulaş Özdemir, Ömer Avcı, Nasır Musa, Salar Nadir, Zakir Hüseyn gibi alanında başarılı Türk, Arap ve Afgan ustalardan meydana geliyor. Zakir Hüseyn ki daha mükellef bir yazıyı hak ediyor.

Ishq ki Hint mitolojisinden fırlayan bir güzellik ki kutsal sıfatlar kullanmadan anlatılamayacak  kadar derin ve etkili bir parça. Tüm şarkıları ayrı bir yazının konusu olacak kadar ince işlenmiş bir dantel latifliğinde aslında.

Hintçe'yi, Farsça'yı , Türkçe'yi bir daha sevdim Azam Ali'yi dinledikten sonra. Ve “İyi ki müziği yarattın Rabbim!” diyorum Niyaz'ı her dinleyişimde.

Müziğin niyazını-duasını Azam Ali ediyor. Anlamamak için kulakların kapalı olması gerek.

Dünyanın yozlaşmayan bir yüzü varsa eğer; bunda Niyaz'ın önemli bir katkısı olmuştur.

Zeki Bulduk yazdı

GYY'nin notu: Türkçe'de bir Mahmut Fersciyan yazısı yazılacaksa bunu en güzel yazan Zeki Bulduk olacaktır! Bunun böyle olduğunu öyke iyi biliyorum ki! Şimdi o yazıyı bekliyoruz Zeki Bulduk'tan!