“Edebiyat Sohbetleri”ne konuk olan Mustafa Nezihi Pesen, Olağan Şiir Genel Yayın Yönetmeni Aykut Nasip Kelebek, Olağan Hikâye dergisi Genel Yayın Yönetmeni Yunus Emre Özsaray ve Dil ve Edebiyat dergisi Yayın Yönetmeni Zafer Acar’ın sorularıyla “Ara, Bul, Yanıl: Deneme” başlığı altında deneme türünü yorumladı. Olağan Hikâye yazar kadrosunda bulunan Pesen, günümüzde deneme türüne olan yerli yaklaşımları değerlendirdi.
BİR KAÇIŞ BİÇİMİ OLARAK DENEME
Şahsi yazarlık serüvenine değinen Mustafa Nezihi Pesen, Türkiye şartları içinde onu yazmaya iten sebeplerin başında tasavvufun geldiğini, tasavvufi eser zenginliği içinde yeni yazma arayışlarına yöneldiğini ifade etti. Hikâye ile deneme arasındaki geçişlerin doğallığı üzerinde durarak türler arasındaki ilişkiyi değerlendiren Pesen, şunları söyledi:
“Son zamanlarda yazdığım denemelerle öncekiler arasındaki önemli fark, son beş altı yıldır yazdığım denemelerde bilgi ve dikkatin daha kapsayıcı bir durumda olması. Tarihsel durumu göz önünde bulundurarak, bana bir sorumluluk yüklendiğini daha çok hissederek yazıyorum. Denemede bir içe doğuş gerçeği var ve o içe doğuşu biraz daha genişletme hazzıyla yazılıyor. Elbette deneme, tasavvufi metinlere nazaran beşerîdir. Edebiyatta görünmek meseledir, tasavvuftaysa görünmemek. Edebiyatta duyguyu karşı tarafa geçirmeye ve okuyucuyu etkilemeye çalışıyorsun. Denemenin Batı’daki çıkış noktasına da bakarsak; denemeciler kendi başına. Deneme bu manada bireyselliktir. Bizim denemecilerimizde de bireysellik ve kaçış olması durumu vardır. Benim için de bir kaçış sayılabilir. Ahmet Haşim gerek gezi yazılarında gerekse serbest konulu yazılarında, şiirde sarf ettiği özenden yorularak denemeye kaçmıştır, bunu da çok iyi yapmıştır.”
MUSTAFA NEZİHİ PESEN KİMDİR?
Deneme, hikâye türünde eserler veren Mustafa Nezihi Pesen’in Benden Önce Ölme, İstanbul’a Zikirle Girdin Mi Hiç? isimli yayımlanmış iki kitabı mevcut. Edebiyatla ilişkisi erken yaşta başlayan Pesen’in hikâye ve denemeleri, muhtelif dergilerin yanı sıra Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği tarafından yayımlanan Olağan Hikâye dergisinde okuyucuyla buluşuyor.
