İsim değişelim, kimse bilmesin
Takma ad, müstear, iğreti ad, mahlas, tapşırma, hatta şimdilerde nick… Yazarlar, şairler çeşitli sebeplerle bazen isimlerini gizlemeye/saklama gereği duymuşlar. Müstear isimle yazı yazan, kitap yayınlayan o kadar çok yazar var ki!
Edebiyat tarihi üzerine araştırmaları ile bildiğimiz Tahsin yıldırım zahmetli bir işin altına girmiş. Yüzünün akıyla da çıkmış!
Beş yüz küsur sayfalık dev bir sözlük çıkmış ortaya: Edebiyatımızda Müstear İsimler…
Sebeb-i maruzat
Türk edebiyatında takma ad/müstear isim kullanmanın farklı sebepleri şu şekilde sıralanmış:
Geleneksel sebepler: Özellikle divan şairi ve halk ozanları mahlas isimle şiir yazma ya da söyleme geleneğinden dolayı takma isim kullanmayı bir zorunluluk olarak görmüşler.
Siyasi sebepler: Baskıcı yönetimlerin olduğu dönemlerde başvurulmuş takma ada.
Psikolojik sebepler: :Özellikle genç yazarlar ya da ortaya koyduğu eserleri kendi ismine yakıştıramayan kalem sahiplerinin tercih ettiği sebeplerdendir.
Toplumsal sebepler, ekonomik sebepler, kalem sahibinin ruh durumu ile ilgili sebepler..
5200’ü aşkın madde ile alanındaki en kapsamlı çalışmaya imza atmış Tahsin Yıldırım. Kimler yok ki müstear isimle yazı yazan, şiir yazanlar arasında?
Mesela; Peyami Safa’nın para için yazdığı polisiye/macera türü romanlarında Server Bedii ismini kullandığını biliyorduk en yaygın müstear olarak. Kemal Tahir’in de Mike Hammer ismiyle yazdığını biliyoruz.
İstiklal şairimiz Mehmet Akif Ersoy da bazı yazılarında takma isim kullananlardan…
Kitapta rastladığımız bir diğer müstear isim ise Dünya Bizim genel yayın yönetmeni Asım Gültekin’e ait: Yusuf Ziya Gemici…*
Peki ya diğerleri?
Edebiyat dergisinde bazen A. Gaffar Taşkın, Gaffar Taşkın müstear isimleriyle yazan kimdi? Peki, bir zamanların efsane –ve en sıkı, kitap dergisi Kitap Postası’nda Mahmut Çukuroba diye bir isim geçiyor. Kimdir bu yazarımız? Evet, üç dört farklı müstear kullanana yazarımız Rasim Özdenören’dir…
Müstear isim kullanan şair ve yazarlarımızın bir kaçını sıralayalım:
Şaban Abak: Şaban Özben
Sait Faik Abasıyanık: Sait Faik Adalı, Sait Adalı, Adalı, Nakleden, S.F.
Arif Ay: Musa Deniz, Eyüp Önder, Halil Emre
Nabi Avcı: Molla Kasım, Abdullah Karaca, Enes Harman
Beşir Ayvazoğlu: B.A., Selim Gökçe
Yavuz Bülent Bakiler: Cezmi Bülent, Bülent Cezmi
Cevdet Karal: Vecdet Karla, Cem Karabudak
Sezai Karakoç: Mehmet Leventoğlu, Yasin Işık, Mehmet Yasin, Mehmet Yasinoğlu, Yeni İstiklal, Sait Yeni, Mehmet C. Güneş
Cahit Zarifoğlu: Abdurrahman Cem, Ahmet Sağlam, Vedat Can, Adem Yaşar, Ahmet Soyer, Hasan Işık
Mesut Uçakan: Mesut Tümay
Ramazan Dikmen: Salih Dikmen
İbrahim Çelik: Hüseyin Su
Ebubekir Eroğlu: Eyüp Onart, Süha Kalaycı
Mehmet Akif Ersoy: Bedayül Adem, Muammer Ferdi
Emine Işınsu: Mehlika Arda, Nur İleri, Zeynep Tan, Emine Abla, Gönül Erdem
Yılmaz Yılmaz müsteara bürünmeden bildirdi
*GYY'nin notu: GYY'nin Yusuf Ziya Güleç diye bir müstearı olmuştur. "Gemici" olmamıştır.
bence de şu isimler nuri pakdil :)
ben otorite değilim ama biliyorum ...
nuri pakdil :ebubekir sonumut , emin ziyaioğlu, davut dağ (bence!)