İsim değişelim, kimse bilmesin

Takma ad, müstear, iğreti ad, mahlas, tapşırma, hatta şimdilerde nick… Yazarlar, şairler çeşitli sebeplerle bazen isimlerini gizlemeye/saklama gereği duymuşlar. Müstear isimle yazı yazan, kitap yayınlayan o kadar çok yazar var ki!

Edebiyat tarihi üzerine araştırmaları  ile bildiğimiz Tahsin yıldırım zahmetli bir işin altına girmiş. Yüzünün akıyla da çıkmış!

Beş yüz küsur sayfalık dev bir sözlük çıkmış ortaya: Edebiyatımızda Müstear İsimler…

Sebeb-i maruzat

Türk edebiyatında takma ad/müstear isim kullanmanın farklı sebepleri şu şekilde sıralanmış:

Geleneksel sebepler: Özellikle divan şairi ve halk ozanları mahlas isimle şiir yazma ya da söyleme geleneğinden dolayı takma isim kullanmayı bir zorunluluk olarak görmüşler.

Siyasi sebepler: Baskıcı yönetimlerin olduğu dönemlerde başvurulmuş takma ada.

Psikolojik sebepler: :Özellikle genç yazarlar ya da ortaya koyduğu eserleri kendi ismine yakıştıramayan kalem sahiplerinin tercih ettiği sebeplerdendir.

Toplumsal sebepler, ekonomik sebepler, kalem sahibinin ruh durumu ile ilgili sebepler..

5200’ü aşkın madde ile alanındaki en kapsamlı çalışmaya imza atmış Tahsin Yıldırım. Kimler yok ki müstear isimle yazı yazan, şiir yazanlar arasında?

Mesela; Peyami Safa’nın para için yazdığı polisiye/macera türü romanlarında Server Bedii ismini kullandığını biliyorduk en yaygın müstear olarak. Kemal Tahir’in de Mike Hammer ismiyle yazdığını biliyoruz.

İstiklal şairimiz Mehmet Akif Ersoy da bazı yazılarında takma isim kullananlardan…

Kitapta rastladığımız bir diğer müstear isim ise Dünya Bizim genel yayın yönetmeni Asım Gültekin’e ait: Yusuf Ziya Gemici…*

Peki ya diğerleri?

Edebiyat dergisinde bazen A. Gaffar Taşkın, Gaffar Taşkın müstear isimleriyle yazan kimdi? Peki, bir zamanların efsane –ve en sıkı, kitap dergisi Kitap Postası’nda Mahmut Çukuroba diye bir isim geçiyor. Kimdir bu yazarımız? Evet, üç dört farklı müstear kullanana yazarımız Rasim Özdenören’dir…

Müstear isim kullanan şair ve yazarlarımızın bir kaçını sıralayalım:

Şaban Abak: Şaban Özben

Sait Faik Abasıyanık: Sait Faik Adalı, Sait Adalı, Adalı, Nakleden, S.F.

Arif Ay: Musa Deniz, Eyüp Önder, Halil Emre

Nabi Avcı: Molla Kasım, Abdullah Karaca, Enes Harman

Beşir Ayvazoğlu: B.A., Selim Gökçe

Yavuz Bülent Bakiler: Cezmi Bülent, Bülent Cezmi

Cevdet Karal: Vecdet Karla, Cem Karabudak

Sezai Karakoç: Mehmet Leventoğlu, Yasin Işık, Mehmet Yasin, Mehmet Yasinoğlu, Yeni İstiklal, Sait Yeni, Mehmet C. Güneş

Cahit Zarifoğlu: Abdurrahman Cem, Ahmet Sağlam, Vedat Can, Adem Yaşar, Ahmet Soyer, Hasan Işık

Mesut Uçakan: Mesut Tümay

Ramazan Dikmen: Salih Dikmen

İbrahim Çelik: Hüseyin Su

Ebubekir Eroğlu: Eyüp Onart, Süha Kalaycı

Mehmet Akif Ersoy: Bedayül Adem, Muammer Ferdi

Emine Işınsu: Mehlika Arda, Nur İleri, Zeynep Tan, Emine Abla, Gönül Erdem

Yılmaz Yılmaz müsteara bürünmeden bildirdi

*GYY'nin notu: GYY'nin Yusuf Ziya Güleç diye bir müstearı olmuştur. "Gemici" olmamıştır.