“Her dem yeni dirlikte,

Bizden kim usanası.”

Yunus Emre Hz.

İnsan zamanla büyür, büyürken her ân yeniden doğar. Her saniye yenilenen hücreleri, duyguları, sezgileri, düşünceleriyle farklı âlemlerin kapılarını aralar. Çevresiyle, hemcinsleriyle, tabiatla, yaratanla olan münasebeti ve muhabbeti neticesinde tazelenir ve nihayetinde kurduğu yeni bağlarla her dem yeni bir doğum yaşar.

İnsanın anne karnındaki hayatı biter, dünyaya doğar. Dünya hayatı biter, ahirete doğar. Bir gün gelir. Beşeriyeti biter, insanlığına doğar. Aşk ateşine düşer, kül olur. Küllerinden Anka misali yeniden doğar. Acı çeker, kana boyanır, gözyaşıyla sulanır. İhanetler, ölümler, hastalıklar, kavgalar, vefasızlıklar ve daha nicesi film şeridi gibi değil, dikenli tel misali kanata kanata geçer hayatından. Sabırla, gayretle, teslimiyetle dokur günlerini ve selametine doğar. Hata eder, günah işler, yanlışların kuyusuna düşer; nedamet getirir, tövbesine doğar. Kardeşine haksızlık eder, anne babasına asi olur, hocasına karşı gelir; özür diler, affa doğar. Rabbine karşı gelir, kulluk sözünden cayar; gönlün ateşine savurduğu iman ve sadakat tohumlarıyla mağfiretine doğar. Ahde vefa deyip yeni doğumlar için yola düşer. Hz. Yunus’un dediği gibi, “Her dem yeniden doğarız, bizden kim usanası.”

İnsan, yalnızca hâliyle değil, düşünceleriyle de yaşayan bir canlıdır. Aklı ve gönlü ona yarenlik eder hayat yolunda. Bedeniyle doğum yaşayan insanın, aklı ve kalbiyle doğum yaşamaması düşünülemez. İdrak etme gayreti oldukça zihni yeniden doğar, tıpkı bir gencin beyni gibi terütaze kalır. Fakat bu, anlayış ve kavrayış bakımından değil, çalışma ve işleme bakımından yapılan bir kıyastır. Yoksa anlama ve kavrama da en donanımlı bilgisayardan daha kuvvetlidir. Tefekkür ettikçe gönlü ferahlar. Kirler, paslar, karalıklar bir bir düşer. Her tefekkür, yeni bir doğuma gebe bırakır gönlü.

İnsan, hayal kuran bir varlıktır. Düş bulutlarını kayık yapıp semanın engin sularında hayal dolu ufuklara doğru kanat çırpar. Her tahayyülünde yeniden doğar. Her hayali elem dolu gönlüne can olur. Her rüyası kederle gölgelenmiş yüzüne kan olur. Hayalinin gerçekleşme ihtimali olmasa bile doğan umut, şaha kaldıran ümit yeter.

İnsan, meyleden bir varlıktır. İyiliğe, kötülüğe, hayra, şerre, güzele, çirkine, dostluğa, ihanete meyleder. Temayül bir doğumdur insan için lakin her temayül değil elbette. İyi olana, iyi sıfatına yakışana ve insan vasfına yaraşır olana temayülü doğurur insanı. Gönlüne yakışana temayül etmeli insan, aklını karıştırana değil.

Yaptığı her iyilikle, seçtiği her güzel yolla, En Güzel’e bağlanışıyla, hakikate yürüyüşüyle, dostluğa vefasıyla, ailesine sadakatiyle, insanların hakkına riayetiyle doğumların en güzeline doğar insan…

Süleyman Çınar