Malezya'nın 20. yüzyılda yetiştirdiği en önemli sinema aktörlerinden biri olan Putih Ramli aynı zamanda film yapımcısı ve müzik sanatçısı. Ramli, çok yönlü sanatçı kişiliği ile sadece Malezya'da değil, Güneydoğu ve Doğu Asya'da da tüm çalışmalarıyla tanınan bir isim.
1973'te vefat eden sanatçının unutulmaması için Malezya Ulusal Arşiv Müdürlüğü yaşadığı evini müze haline getirdi. Ramli’yi konu alan kitaplar ölümünden sonra yayınlandı. Açeli Baba ve Malay annenin çocuğu olarak dünyaya gelen, tam adı ‘Teuku Zekeriya Bin Teuk Unyak Puteh’ olan Ramli, bağımsızlık yılları öncesinde sanat dünyasındaki yerini aldı.
Bağımsızlık sonrasında Malezya’nın en önemli sinema aktörü ve müzisyeni unvanlarını aldı. Ramli, çeşitli uluslararası yarışmalardan da ödüller ile döndü. Bugün eserleri, ödülleri, kullandığı müzik aletleri, kostümleri ve fotoğrafları Kuala Lumpur'un Sentul semtinde müzeye çevrilen evinde, 'Ramli Müzesi ve Kütüphanesi' ismiyle ziyarete açık.
Halk ve sanat çevrelerince ‘Sanatın Kralı’ unvanı verilen Ramli ülkenin resmi unvanlarının en yükseği olan ‘Tan Sri’ unvanına da sahip. Ramli'nin filmlerindeki replikleri, bugün gündelik hayatta dahi sık sık kullanılıyor. 60'lar ve 70'lerde kendisini izleme fırsatı bulanlar bugün hâlâ onu büyük bir sevgi ve saygıyla anıyor.
Sadece film yönetmeni değil
Ramli’nin müzisyen yönü de, en az film çalışmalarındaki başarısı kadar büyük. Dönemin önde gelen şarkıcısı ‘Salimon’ ile seslendirdiği besteleri bugün de sevilerek dinleniyor. Ramli’nin müzisyen yönü de, en az film çalışmalarındaki başarısı kadar büyük. Dönemin önde gelen şarkıcısı ‘Salimon’ ile seslendirdiği besteleri bugün de sevilerek dinleniyor. Ramli'nin önde gelen besteleri arasında ise Kuala Lumpur'un Gözyaşları yer alıyor.
Penang'da doğduğu ve gençliğini geçirdiği ev maketi, yazı masası, daktilosu ve aile fotoğrafları Ramli'nin özel yaşamına da ışık tutuyor. Fotoğraflar aynı zamanda 20. yüzyıl ortalarında dönemin diğer sanat çevrelerini de gözler önüne sermesiyle büyük bir önem taşıyor.
Ulusal Arşiv Bölümü araştırmacısı Azmi Bin Salih müze hakkında şu ifadeleri kullandı: "Bu galeri 1986 yılında kuruldu ve Ramli’nin doğum günü olan 22 Mart’ta resmen açıldı. Ramli uzun yıllar bu evde yaşadı ve sanatını bu evde icra etti. Nihayetinde de burada vefat etti. Ramli, Malezya eğlence sektörüne önemli katkılarda bulunan bir sanatçı. Sadece film yönetmeni olarak değil, aktör ve müzisyen olarak da önemli çalışmalara imza attı. Malezya halkı onu takdir ettiği gibi, Malezya hükümeti de ölümünden sonra evini müze haline dönüştürerek bir ölçüde ona hak ettiği değeri verdi. Ramli, bugüne kadar Malezya film ve sanat çevrelerinde şöhreti geçilememiş bir sanat adamıdır."
Çok yönlü kişiliği ile dikkat çeken Ramli'nin anısı, bugün müzeye çevrilen evinde, hayatından izleri görmek isteyen ziyaretçilerini bekliyor.
Mehmet Özay haber verdi