Uluslararası Booker Ödülü, aslen İngilizce dışındaki dillerde yazılıp İngilizceye çevrilmiş ve Birleşik Krallık veya İrlanda'da yayınlanmış en iyi edebiyat eserlerine ışık tutan bir ödül.
Edebiyat dünyasının en prestijli ödüllerinden olan Uluslararası Booker Ödülü'ne bu yıl "Time Shelter" (Zaman Sığınağı) adlı romanıyla Bulgaristanlı yazar Georgi Gospodinov layık görüldü. Time Shelter, Bulgaristan'da 2020'de yayınlandı.
Yazar ve kitabın çevirmeni Angela Rodel arasında eşit olarak paylaştırılacak olan 50 bin sterlinlik ödül, ilk kez Bulgarca yazılmış bir romana verildi.
Gospodinov'un dilimize Zaman Sığınağı olarak çevrilen romanı için ödül jürisi: "Ulusal kimlikler ve hafıza ile nostaljinin baştan çıkarıcı tehlikeleri hakkında yaratıcı, yıkıcı ve marazi derecede mizahi bir roman" dedi.
Angela Rodel tarafından İngilizceye çevrilmiş olan Time Shelter ise Georgi Gospodinov'un zamanımızın vazgeçilmez yazarlarından biri ve uluslararası edebiyatta önemli bir ses olarak ününü pekiştiriyor.
Zaman Sığınağı'nda, isimsiz bir anlatıcı, 1960'ların mobilyalarından ve 1940'ların gömlek düğmelerinden kokulara ve hatta öğleden sonra ışığına kadar geçmişin flotsam ve jetsam'larını toplamakla görevlendirilir. Ancak kliniğin içindeki odalar daha ikna edici hale geldikçe, artan sayıda sağlıklı insan modern yaşamın dehşetinden kaçmak umuduyla oraya sığınır. Ve bu gelişme, geçmiş bugünü işgal etmeye başladığında beklenmedik bir muammayla sonuçlanır.
Gospodinov, kitap ile ilgili olarak şöyle dedi: "Bu kitabı yazma dürtüm, zamanın işleyişinde bir şeylerin ters gittiği duygusundan geldi. Havada asılı olan endişenin kokusunu alabilir, parmağınızla dokunabilirsiniz. 2016'dan sonra başka bir dünyada ve başka bir zamanda yaşıyor gibiydik. ABD ve Avrupa'da popülizmin tecavüzü ve 'büyük geçmiş' kozunu oynamasıyla dünyanın parçalanması beni kışkırttı. Brexit diğer tetikleyici oldu. Komünizm altında 'parlak bir gelecek' satan bir sistemden geliyorum. Artık işler değişti ve popülistler "parlak bir geçmiş" satıyorlar. Her iki çekin de geri döndüğünü kendi varlığım aracılığıyla biliyorum, hiçbir şey tarafından desteklenmiyorlar."
Georgi Gospodinov kimdir?
Georgi Gospodinov, Bulgaristan'ın Yambol şehrinde doğdu ve eserleri 25 dile çevrildi. Komünizmin çöküşünden sonra ortaya çıkan en çok tercüme edilen ve uluslararası ödüle layık görülen yazardır. Romanları, şiirleri, denemeleri, senaryoları ve grafik romanları onu Avrupa edebiyatının önde gelen seslerinden biri haline getirdi.
Gospodinov'un romanları, PEN Çeviri Ödülü, Premio Gregor von Rezzori, Bruecke Berlin Preis ve Haus der Kulturen der Welt Literaturpreis dahil olmak üzere bir düzineden fazla uluslararası ödül için kısa listeye alındı ve 2016 Jan Michalski Edebiyat Ödülü'nü kazandı.
Edebiyat ve diğerleri arasında 2019 Angelus Edebiyat Orta Avrupa Ödülü. La Repubblica tarafından "Doğulu bir Proust" olarak tanımlandı.
Time Shelter, İngilizce yayınlanan üçüncü romanıdır. Kitabın İtalyanca baskısı geçen yıl prestijli Premio Strega Europeo ödülünü kazandı.
Çizgi romanı The Eternal Fly, ilk Bulgar çizgi romanıydı ve kısa öyküsü 'Blind Vaysha', 2017'de Oscar'a aday gösterilen bir kısa animasyon filmine uyarlandı.