Söyleşi kitapları, özellikle alanının uzmanları ile yapılan söyleşiler, konuyla alakalı akademik kitap okumaktan daha kolay, söyleşi yapılan şahsın bilgi birikimini, olaylara yaklaşımını ifade etmede, bunu görmede daha kolay bir yol, adeta bir özet, bir kapı. Söyleşiler günlük konuşma diliyle olduğu için meseleye sirayet etmek daha kolay oluyor. Böyle eserler bunun üzerine yapılacak okumalar için daha ufuk açıcı, meseleyi nasıl ele almak gerektiği ile ilgili bir fikir vermesi açısından da anahtar yerine geçen eserler oluyor.
Kenan Gürsoy, felsefe profesörü, geçen yılın sonlarına kadar Vatikan’da büyükelçi olarak bulunmuş, tasavvufi gelenek ile de hemhal aynı zamanda. Felsefe, tasavvuf, kültür gibi konularla ilgilenmiş. Birleyerek Oluşmak, Kenan Gürsoy hoca ile iki akademisyen öğrencisinin Roma’da Ağustos 2011’de beş günlük görüşmelerinin, sohbetlerinin ürünü. Kitap, isimleri kaldırarak uzun bir konuşma olarak da okunabilir. Söyleşiyi yapanlar ve söyleşilenin duyarlıklarının aynı minval üzere olması sohbeti, kitabı dost meclisinin bir ürünü haline getirmiş.
Tasavvuf felsefeyi, felsefe tasavvufu besleyebilir
Kitap on iki bölüm halinde düzenlenmiş. Kitap boyunca yolda olmaktan, felsefeden, tasavvuftan, insandan bahsediliyor. Felsefeyle tasavvufla münasebetimiz, buhranımız ele alınmış ve ‘işte budur’ denilerek çareler sunulmuş. Kenan Hocanın iddiası felsefe ve tasavvufun birbirini besleyebileceği, birbirlerine yeni kapılar açabilme imkânının var olduğu. Kitapta felsefe tanımları yapılıyor, tasavvuftan felsefeye felsefeden tasavvufa yollar ara(la)nıyor. Felsefenin köşeli bir şey olmaktan kurtulması gerektiği, başka kollarla birleşen ve büyük bir denize akan bilgi alanı olarak düşünülmesi gerektiği ifade ediliyor. Tasavvufun, dışlayarak değil telif ederek, tevhit ederek zenginleşebileceğine dikkat çekiliyor.
Felsefi bir dil oluşturmada güçlü bir dilin gerekliliği
Kenan Gürsoy ve onunla söyleşi yapan öğrencileri Doç. Dr. Levent Bayraktar ve Doç. Dr. Fulya Bayraktar’ın anlayışlarının odağında insan var. Bilgi türleri olarak felsefe ve tasavvuf kitapta sık sık vurgulandığı gibi insanı farklı yerlerden gören yaklaşımın eseri olarak kabul ediliyor.
Eserde felsefi bir dil oluşturmadaki eksikliğimiz şerh edilmiş, vakti zamanında kelimelerimizi kaybetmenin bu olumsuzluğa nasıl etki ettiği ifade edilmiş. Kendimize ait kelimelerimizin olmamasının felsefeyi tercüme ederken bile problem kaynağı olduğu söylenmiş.
Kenan Gürsoy’a göre dindar insan, yolda olmanın bilinci için felsefeye ihtiyaç duyar. Böylece tazelenmesini, arınmasını sağlar. Gönül daralması yaşayan insanın kendini oluşturması, bunun için de birlemesi, tevhit temelli bir kendini inşaya ihtiyacı vardır. Tahrip edilen bizzat insanın kendisidir. Felsefenin tasavvufa tazelikler katacağı, tasavvufun ise felsefeye yüksek ufuklar bahşedeceği kitapta dile gelen fikirlerden.
Mesafe aynı zamanda bağlanmaya imkân tanır
Eserde mesafe düşüncesi üzerine de konuşulmuş, insanın hakikati anlaması için arasında bir mesafenin olmasının gerekliliği ifade ediliyor. Bu mesafe bilinç mesafesi, farkındalık mesafesi olarak tanımlanıyor. “Olması gereken mesafe bağlanmanın imkânını da taşıyan mesafedir” deniliyor.
Felsefenin soru sorma hummasına tutulanı değil soru işareti gibi nida/ ünlem işareti de koyması gerektiği konuşulmuş. Yine Kenan Gürsoy’a göre tasavvufu hayatın içinde ve aksiyonla yaşayanlar yanılmamışlardır.
İki yüz sayfayı aşan kitap felsefe, tasavvuf, insan, problemimiz, medeniyet gibi konularda ilgililere dikkate değer güzel şeyler söylüyor. Bizim dilimizi konuşan bizden insanlar bu kavramları şerh etmişler, dost sohbetinde pişen bu kitaptan nasiplenmek de biz okuma yolunda olanlara düşmüş. Felsefe nedir, tasavvuf nasıl olmalı, insanın inşasının yolları gibi meseleler için iyi bir giriş kapısı mesabesindeki kitabın Aktif Düşünce Yayınları’ndan özenli bir baskıyla çıktığını da eklemek gerek mutlaka.
Halil Arslan yazdı
