Asuman & Bir Deli Kız, Bülent Ata’nın mizah kitabı. Erdem Yayınları’ndan 2015’te çıkmış kitap. Toplam 110 sayfa ve 32 bölümden oluşmakta. Bölümlerde bazen ayrı ayrı konular işlenmiş gibi gelse de hepsi bir bütünü oluşturuyor. Hatta eskiden “Bizim City” vardı, haber saatinden sonra çıkan. Bu hikaye burada bitmez diye fragmanı andıran bir cümlesi vardı. Hatırlarsınız belki. Asuman da tıpkı oradaki gibi bu hikaye burada bitmez izlenimi veriyor ki, zaten bitmiyor zira ikinci kitap yolda. Evimizin kızı olan Asuman okuyucularından ayrı kalmaya fazla dayanamamış anlaşılan ve yola koyulmuş.

Asuman bize ne mi anlatıyor? Öncelikle kendisini, sonra ailesini ve annesinin tavuğu Çilli’yi. Gülendam’ı mesela, sonra ağabeylerini, Heyhat dayıyı, sevdikleri kadar sevemediklerini ve mahalle bakkalının Asuman’a âşık yedi yaşındaki oğlu Muzaffer’i. Büyük bir pamuk şekerinin içinde yaşıyor Asuman. Ama sonra onun da bir lahana olduğunu anlıyor. Hayatı hep güzel zannediyor. Anladığı zaman ise kendinden pek çok şeyi alıp götürmüş oluyor. Asuman bu, acaba biz kimiz? Bütün saklı kalan yanlarımıza rağmen, aslında belli bir kuşağın ta kendisini anlatıyor. Hangi kuşak mı o kuşak? Tabi ki de 80’lerin sonu 90’ların başında dünyaya gelmiş gençleri anlatıyor. Her şey olmaya çalışırken hiçbir şey olamayan, olmaktan da öte bir amacı, bir hayali olmayanların, fazla da haksızlık etmeyelim, belki de olamayanların hikayesidir.

Asuman ve ailesinin yanı sıra Asuman’ın dert ortağı Jale Hanım var. Kendisi psikolog ama sanki aileden biriymiş gibi; hatta Asuman’ın iç sesiymiş gibi. Hatta ve hatta Asuman’ın ta kendisiymiş gibi. Koca bir ailesi var Asuman’ın hem samimi hem vukuatı eksik olmayan. İki abisi var Asuman’ın; biri Sedat, televizyoncu; diğeri Vedat, kendi halinde daha sakin biri. Gülendam çocukluktan beri Ersin’i seviyor. Ablası evlenmediği için evlenemiyor. Ablası yani Asuman ise aslında istiyor evlenmeyi fakat evlenemiyor. Görüştüğü ve evlilik yolunda ilerlediği çocuklar olmuş. Ama hep başlarına bir şey gelmiş. Mahalleli, hatta annesi bile Asuman’ın başında bir uğursuzluk olduğunu düşünüyor. Ama olmuyor, Asuman bir yuva kuramıyor.

Mizah anlamında sınırları daha geniş Asuman’ın

Heyhat dayı tam da akraba arasında bulunması gereken bir karakter. Ne dışarda ne büsbütün içerde. Heyhat dayının bir de eşi var, Şaziment; ablasıyla küs. Yani anlayacağınız herkesin içinde az çok kendini yahut akrabalarını görebileceği farklı bir dünya Asuman’ın dünyası. Kitabın dili akıcılığını korurken hızlı olmasından dem vurulabilir. Konular art arda geliyor. Bazı konu geçişleri ise Bülent Ata’nın bir diğer kitabı olan Rüya Dedektifi isimli kitabını andırıyor, lakin mizah anlamında sınırları daha geniş Asuman’ın. Hem güldürüp hem ağlatır derler ama ağlatmasa bile düşündürüyor. Hayatın bir ucundan siz, bir ucundan da Asuman tutuyor kitabı okuyup bırakana kadar. Sonra ise herkes kendi hayatında bir o, bir bu, bir şu oluyor/olabiliyor.

Asuman matematik bölümünü bitirmiş, yüksek lisans yapmış. Doktora mı yapsam yeniden yüksek lisansa mı başlasam diye düşüp aynı zamanda da iş ararken Sedat abisi ona bir iş buluyor. Hem de şu otobüs şoförü çocuğun bitiremediği okul ve bölümde asistanlık işi.

Her kitabın bir sonu illaki var. Ama bu hayatın ta kendisini içinde getirdiği için kurgulanmaya devam edilen, farklı açılardan, farklı perspektiften biz okura sunulan kitaplar için bu durum pek de geçerli değil. 32 bölüm, 110 sayfa son buluyor bir sonsuzluk uğruna. İnsan tarihi kadar eski yaşantıların çoğu zaman karakterleri farklı değil midir? Milattan kaç yüzyıl önce yazılmış Gılgamış Destanı’nda -geçenlerde okudum- farklı şeyler olmuş olsa bile genel çerçeve itibariyle güzellik aynı güzellik, savaş aynı savaş, çıkar, çatışma, dostluk aynı dostluk. Ahmet, Mehmet, Ayşe ve Fatma değişiyor sadece. Her insan bir oyuncudur aslında. Bazen rolünü iyi oynar bazen oyun dışı kalır. Dünya ise bir sahne. Hem her şeyden daha büyük hem insanın kendisinden daha küçük.

Bülent Ata, Asuman, Erdem Yayınları

Hatice Kübra Karadeniz