İbrahim Demirci'nin son dönemde yazdığı yazılar "Hay Hay Hayat" adıyla kitaplaştı. Hayata ve insana dair yalın, inceden denemeler.

"Yaban Ördekleri" isimli yazıdan: "…Ne çok kar vardı! Eskiden ne çok kar yağardı Konya'ya ! Dünyaya, evet, dünyaya, ne çok kar yağardı eskiden…" Daha çok çağrışımlarla ilerleyen bir yazı ve tetikte bir dikkat sürekli.

"Karlı Yazı" isimli yazının ilk cümleleri: "Çocukluğumda kar, kış sabahının şaşırtısı olurdu. Beyaz ve büyük, beyaz ve güzel, beyaz ve serin, beyaz ve temiz…" Karın yağması bir sevincin, güzelliğin işareti. Eski kışlar şimdi uzak… " Hayret ovasının üstünü ansızın kaplayıverirdi hayranlık" Karın, soğuğun,  kışın işlendiği sımsıcak bir yazı bu. "Kar, altında ne devinimler saklar." Kış bütün güzelliği, bereketi ve sertliği ile yazılara sinmiş adeta.

"Nasılsınız" yazısı gündelik konuşmaların, kalıplaşmış ifadelerin irdelendiği kısa, etkili bir yazı.

"Otobüs Durağındaki Cümle" isimli yazıda durakta 'otobüs beklemek' varken, 'toplu ulaşım aracı' bekleyen kişilerin yapay ifadeleri eleştiriliyor. Dilin özensiz kullanımı bir olay aracılığı ile anlatılmış. Yazar, gün içinde şahit olduğu bir konuşmadan hareketle dil-insan ilişkisi ve yaşanan sorunları izah etmiş.

"Sessiz Nutuk Denemesi"nde günümüzde yaşanan çözülmeye karşı hakikat bilgisi ile donanmanın çağrısı okunuyor: "Varlığımızı ve tüm varlıkları anlamlı kılan hakikatin toprağına karışmak, onunla karılmak, onda kök salıp boy atmak; suyuna kapılmak ve katılmak, o suyla katıklarımızı eritmek, doymak ve arınmak…" Bir de iyiliği söyleyip; kötülükten sakındıran kişileri doğru anlamanın gereği üzerinde durulmuş.

"Her Şey Yarılıyor" isimli yazı yine kış çevresinde gelişiyor.  Gün içinde yaşanan meseleler, aksaklıklar dile getirilmiş. Yazının bütününde sorgulama ana damar.

"Ekmek" yazısı, hikâye tadında. Ekmek, nimet, hürmet… Bize dair bir dünya içtenlikle anlatılmış.

"Toz Toprak" yazısında şantiye görüntüsünden bir türlü kurtulamayan sokaklar, mahalleler gündeme gelmiş. Hepimizin şahit olduğu aksaklıklar…

"Kahrolsun Bölücülük" isimli yazıdan bir tespit: "Asıl bölücülük, insanın ve insanlığın bölünüp parçalanmasıdır, hakkın ve hakikatin lime lime edilmesidir."

Çarpık kuralların, yasaların tenkid edildiği  bir yazı: "Yasa Dışı Yolculuk"

"Yeni Camide Teravih Namazı" yazısında cami mimarisi, estetik algı ve cemaat bağı işlenmiş. Özgürlüğün sağlayacağı iyilikler vurgulanmış.

Değişen zaman, alışkanlıklar, zamane gençleri ve nimet, şükür, iyilik tahkiye metodu ile "Allah Islah Etsin" isimli yazıda anlatılmış. Metnin bütününde insan sıcaklığı…

Gün içinde yaşanan bir olaydan hareketle gelişiyor metin: "Sadece Gevşemiş". Eşyada, zamanda, olaylarda saklı duran hikmete doğru yolculuk. Evet, İbrahim Demirci'nin bu anlatımı,  dikkati,  hemen bütün yazılarında görülüyor.

Değişen şehir hayatı… Hayatımızdan çekilen güzellikler: Sadelik, ahenk, yakınlık, samimiyet… Yazar, çocukluk günlerinden başlayarak Konya'daki değişimi "At Arabaları, Faytonlar" yazısında özetlemiş. Şimdi şehirden uzak atlar, at arabaları… Hüzün, cümle cümle sıralanmış.

Yolda dökülen elmalar, elmaları toplamaya çalışan kadın, trafik, ışıklar… "Neden o poşetin ağzını bağlamadı o kadın? Bağlasaydı o elmalar böyle dökülmezdi." Somut bir veriden, olaydan kaynağını alan ve sonrasında düşünce boyutu ile işlenen "Bağlar Bağlar". Bağ ve bağlanmanın anlamı, önemi vurgulanmış.

"Allah'a evet, puta hayır!" diye başlayan ve kabullerin, karşı çıkışların ifade edildiği yazı: "Evet, Hayır".

Günümüzdeki sığ espri anlayışı, bilgi eksikliği, noksanlıklar ve bütün bunların dile, kültüre yansıması "Saçmalama" ve "Tiyatro, Vodvil, Hayat Fars"  isimli yazılarda dile getirilmiş.

Çatmak fiilinden hareketle oluşturulmuş okunaklı, sevimli bir yazı: "Çat". Kelimelerdeki çok anlamlılık karşılıklı konuşmalar ile işlenmiş.

"Boşluklar" yazısında da benzer bir üslup görülüyor. Yazının iskeleti karşılıklı konuşmalar ile kurulmuş. 'Boş, boş sözler, boş boş oturmak, boş bir kâğıt' gibi kelime gruplarının çağrışımları ile gelişen bu yazıda boş vermişliğe, anlam boşluklarına inceden bir eleştiri var.

"Mahrem Sorular"da yorgunluğa, yılgınlığa itiraz okunuyor. "Bismillah, ateşlemeye yetmez mi yorulan kanı?" Sorular, sorgulamalar… Yeniden başlamanın, yürümenin cehdi saklı satırlarda.

Bir bayram yazısı: "Uğu". Acıların gündemde oluşu ve bayram. Dünyayı adeta yaşanmaz kılan kötülük odakları ve insanın özünden, değerlerinden uzakta kalışı… "Bu bayram gününde bayram güzelliklerinden söz etmek niyetiyle oturmuştum makinenin başına. Olmadı." Acılar içinde, hüzün yüklü.

Hakikat asıl belirleyici olarak daima hatırda tutulmakta. Hakikat tarafında oluşunu şöyle izah ediyor yazar: "Biliyorum hakikat senden de, benden de, ondan da, hepimizden ve her şeyden de üstündür ve kim ne derse desin, ona yakınlığımızdan, ona yönelişimizden başka işe yarar bir şeyimiz yoktur ve olmayacaktır ve bu biliş ve bu bilişin sağladığı güven duygusundan başka kalbimi mutmain, kafamı dingin kılacak herhangi bir şey yoktur ve başka bir şeye esasen ihtiyacım da yoktur."

"Diriliş Rüzgârı" isimli yazıda Sezai Karakoç'u iyi okumanın, anlamanın gereği üzerinde önemle duruyor yazar: "Sezai Karakoç'a kulak versek, onun şiirlerini, yazılarını okusak, onların ruhumuza, ve kalbimize yükleyeceği besleyici, coşturucu güçle donansak, ne güzel şeyler olacaktır ! Orada özümüzü onaracak, gürleştirecek sözler var." Üstadın eserlerinin çıkış yoluna işaret olduğu gerçeği bir kez daha vurgulanmış oluyor: "Sezai Karakoç'un, ezelî ve ebedî diriliş kaynağından beslenmiş olan eseri, bütün değirmenlerimizi döndürecek bir rüzgâr olarak esip duruyor. Bu rüzgârı duymak için, kulaklarımızı işler hâle getirmemiz yetecektir."

"Bir Ölüm"de yazar, ansızın çıkıp gelen ölümü etkili bir dille anlatmış. Bir arkadaşının vefatı üzerine kaleme alınmış bu yazı. Dokunaklı bir metin. Yeniden hatırlıyoruz gerçek olanı, ölümü!..

Ve Ramazan hakkındaki yazılar… Yeni edebiyatımızda özellikle Sezai Karakoç ile başlayan Ramazan yazıları geleneği, İbrahim Demirci'nin bu eserinde de yerini buluyor. "Ramazan Kimdir?", "Ramazan Notları", "Ramazan'a Mektup", "Ramazan Anıları", "Düzen Bozan mı Geliyor?", "Geliyor İşte", "Tutuşabilecek miyiz?", "Kirleticiler", "Beklenen Gece" isimli yazılar kitapta önemli bir yekûn tutuyor.

Yöresel bir deyimden kaynağını alan ve kötülüklere, yozlaşmaya karşı bir yazı: "Demşek-lik". Hem yöresel bir deyimin gün ışığına çıkışı var bu yazıda; hem de deyim üzerinden toplumsal çözülüşe, gevşemeye yöneltilmiş bir eleştiri var.

Gündemdeki olayları, tavırları odağına alan yazılar da var. Meselâ "Hayvanlar Kadar Özgür",

"Memleket Nereden Geliyor, Nereye Gidiyor?" "Enkaz Tenakuzları" bu türden yazılar.

Sade, içten, özü sözü bir insan anlatılmış "Ninemin Başörtüsü" isimli yazıda.

Kitapta şairimiz Mehmed Âkif Ersoy için müstakil bir yazı yer alıyor: "Mehmed Âkif Vesilesiyle". İyi okuyup iyi anlamanın gereği özellikle belirtilmiş: "Âkif'in ruhu bizden hamasi sloganları tekrar etmemizi değil, dinamik hayat düsturlarını kuşanarak harekete geçmemizi bekliyor. Bu hareket, tabiatı gereği, düşmanlarının alçaklığına gönül indirmeyen yüce ve yapıcı bir harekettir."

Yazmak, bir anlamda hatırlamak ve hatırlatmak. "Patlamalar" yazısında çocukluk günleri hatırlanır. Ana yurda, çocukluk çağına yolculuk.

Aile ortamını, evi, iyilikleri işleyen yazılar: "Sessiz Patlama", "Bu Para O Para Değil", "İnşallah, Öyle Olmamıştır", "Ona Ne Denirdi?", "Afiyet Olsun", "Bilmiyorum"

Değişim bir sel gibi geldi. Sonrası yıkım, yenilgi… "Hayat, bir zamanlar evimizin avlusuydu." Şehirleşme, betonlaşma karşısında sızlayan bir yürek ya da "Hayata ve Hayâta Dair": "Apartmanlar yapıldı sonra, siteler inşâ edildi. Evlerin çoğu önce bağsız bahçesiz bırakıldı. Sonra hayatlarına göz dikildi. İnsanların çoğunun hayâtında artık hayata yer yok ! Hayatlardan kalanlar bölük pörçük anılar…"

Şair İbrahim Demirci, "Şiirden Kaçış" yazısında şiir ile olan yakınlığını sorgulamış: "Şiir mi? Şiirden epeydir uzaktım. Şiir yoktu. Şiir benden kaçıyordu. Hayır hayır, ben şiirden kaçıyor, şiire bakmaktan, ona yaklaşmaktan, onunla yüzleşmekten korkuyordum sanki." Şair, yeniden şiire dönecektir elbet. Suskunluk, için için bir şiirin kuruluşu. Şiire uzak kalışını "kötü durum" olarak ifade eden şair, yeniden başlamanın, yönelişin işaretini de verir: "Bu kötü durumdan kurtulmak için bir şeyler yapılmazsa, yapmazsam, yazık olacak !"

Küresel ısınma günlerinde yüreğimize su serpen, umudu çoğaltan bir yazı: "Su Serpintileri". Medeniyetimiz, özünde su ile çeşmeler ile görünür. "Suyun izzeti üzerinde düşünsek bizim de izzetimiz artar mı? –Artar. Mülk suresinin son ayetini okusak meselâ, başlamış oluruz suyu düşünmeye"

Hayattan, insandan kopuk bir edebiyat anlayışı nihayetinde karanlığı, kaosu çoğaltır. Oysa ki yazılanlar çıkış yolu için işaret olmalı. Yaşanan acılara, haksızlıklara duyarsızlık nereye kadar? Yazmak, hakikate yakınlığın da bir vesilesi. "Hay Hay Hayat" kitabında 'hayat' ile 'edebiyat' bir arada. Olup bitenleri gözlemleyen, sorgulayan ve hikmet ışığında yol gösteren yazıların bir toplamı. İbrahim Demirci, bu kitabında işlediği konular ve sağlam anlatımı ile örnek bir duruş gösteriyor.

Yazılar genel itibarı ile deneme türünde. Bu toprakların rengini, kokusunu da taşıyan sahih bir dil. İnsanın halleri daha çok karşılıklı konuşmalar ile, öyküleme metodu ile ifade edilmiş. Türkçe üzerine derin bir sevgi, dikkat ve özen. Kıyıda kalmış bir kelime, deyim yaşanan olay çevresinde ışıldıyor, adeta yeniden hayata katılıyor. Kısa ama anlam evreni ile yoğun yazılar.

"Hay Hay Hayat", hoş geldin !..

Murat SOYAK, her denemeyi ayrı bir şevk ile tanıttı.

Hay Hay Hayat, İbrahim Demirci.

  *  "Hay Hay Hayat"-İbrahim Demirci

        Ebabil Yayınları