İslam’dan, İslam’ın çerçevelediği öğretiler bütününden ve kültürel birikiminden taviz vermeden değişen hayat şartlarının getirdiği değişimler bağlamında adab-ı muaşeret, görgü kurallarımızı nasıl yenileyebiliriz sorusunun cevabını arayan ve her yazıda çeşitli tekliflerin sunulduğu Bize Nezaket Yakışır kitabı, özellikle hanımların okumaktan geri duramayacakları bir kitap...

Yaşadığımız çağda zamanın hızlı aktığı ve herşeyi değiştirdiği, getirdiği yeniliklerle insanımızı beraber kültürel değişime icbar ettiği öteden beri söylenegelir. Bu bir şikayet konusu olarak ifade edilir. Bizim zamanımızda, biz çocukken gibi ifadeler eskiden dedelrimiz ve ninelerimiz tarafından dillendirilirken, bugün gelinen babalarımız ve annelerimiz tarafından dillendiriliyor. Değişim gittikçe hızlanıyor. Eskiden dedeler torunlarını anlayamazdı, bugün babalar bile evlatlarını anlayamıyorlar.

Pekala bu değişen çağda insan ilişkilerimiz nasıl olacak? Eş-dost ve akraba ziyaretlerimizi market alışverişlerine mi bırakacağız? Misafirliğe gittiğimiz komşuda çocuklarımızdan yana gönlümüz rahat olabilecek mi? Aynı apartmanda yaşadığımız fakat bir kere bile selamlaşmadığımız üst komşumuzla aramızdaki duvarı nasıl aşacağız? Ev sohbetlerinde nasıl bir yöntem izleyeceğiz? Düşüncesine katılmadığımızı bir insana kendi düşüncemizi nasıl anlatacağız? Öfke kontrolümüzü nasıl sağlayacağzı? İkram konusunda neler yapmalıyız, gibi aklımıza gelenbilecek yüzlerce soru var.

Bütün bunları ve bunlara benzer soruları Semerkand Yayınları'ndan çıkan Bize Nezaket Yakışır adlı kitabın yazarları da sormuşlar. Ve buldukları cevapları bizimle paylaşmışlar. Daha önce Semerkand Aile Dergisi'nde yayınlanmış olan bu sohbet tadındaki yazılar yedi başlık, bölüm altında toplanmış. Bize Nezaket Yakışır, Aramızda Muhabbeti Yayalım, Sözün Kıymetlisi, Misafirin Bereketi, Temizliğimizle Tanınırız Kıyafetimizle Karşılanırız, Günlük Hayatın İncelikleri ve Güzel Geçim adlarını taşıyor bu bölümler.

Yazarların hepsi kadın

İlk baskısıyla geçtiğimiz yılın son ayında okurlarını nezaketle selamlayan kitapta on dört farklı yazardan toplam 30 yazı bulunuyor. Yazarların hepsinin kadın olduğunu hemen belirtelim. Yazısı bulunan yazarlar ise şunlar: Meral Yılmaz, Haluk Sena Arı, Kadriye Bayraktar, Nazan Bülbül, Huriye Karnap, Rabia Suluk, Neslihan Beyhan, Ceyda Arın, Rumeysa Oğuz Durak, Fikriye Arslan, Ahsen Nur Eren, Hülya Balcın, Ümmühan Atak ve Hilal Arslan. 

Kitap için modern adab-ı muaşeret kitabı diyebiliriz. Fakat ‘modern’likten kastımız modernizmden türemiş bir modern değil de çağcıl anlamdaki bir modernlik. Bu anlamda dün dede-ninelerimizin gündemi, sıkıntıları, sevinçleri nasıl farklı idiyse, bugün bizimkiler de farklı. Yarın bizim sevinç ve üzüntülerimiz de farklılaşacak; gündemimiz farklılaştığı için. Dolayısıyla farklılaşan gündem doğrultusunda, her karşılaşılan yeni durum karşısında yeni tavır alışar benimsemekten kaynaklanan bir modernlik bu. Yoksa modernizmi benimsemiş, Yaratıcıyı devre dışı bırakmış, kural koyucunun insan olduğunu iddia eden bir modernlik değil bu.

Hadd-i zatında yazılar boyunca okuyuculara sunulan tekliflerde Allah’ın kitabı, Resulullah Efendimiz'in sünneti ve geçmiş kültür birikimimizin yol göstericiliğinin olduğunu görebiliyoruz. Yine aynı şekilde kitap boyunca Allah dostlarının nasihat ve öğütlerinden de istifade edilmektedir.

Ev sahiplerinin korkulu rüyası: misafir çocuklar

Kitaptaki ilginç konulardan biri de ev sahiplerinin eve gelen misafir çocuklarıyla imtihanını anlatan Ceyda Arın imzalı “Ev Sahiplerinin Korkulu Rüyası: Misafir Çocuklar” adlı yazı. Hemen hepimizin başına gelmiştir. Misafirliğe gittiğimiz evlerde, evin de çocuğu varsa, ortalık darmadağınık olurdu. İlk defa gittiğimiz bir evse, ev sahibi ebeveynimizin bütün sert bakışlarına siper olur ve yaptıklarımızı çocukluğumuza hamlederdi. Misafirliğe gittiğimiz evlerde oynadığımız kimi oyuncaklardan ayrılmak istemez; kerhen ve mecburen de olsa o oyuncakların kendimize hediye edilmesini sağlardık. Yaptığımız bu terbiyesizlikler elbette karşılıksız kalmazdı. Bugün gelinen noktada Ceyda Arın bazı gamsız anne babalar yüzünden misafirliklerin evsahiplerine evlerini adeta zindan ettiğini anlatıyor ve bunun için bazı çözüm önerileri getiriyor.

Ezcümle yaşadığımız ve oluşumunda sadece seyirci olarak katkıda bulunduğumuz şu modern zamanların müslümanları, özellikle aile sahibi kadınlar için yol gösterici bir eser Bize Nezaket Yakışır. Unuttuğumuz, es geçtiğimiz edeplerimizi bize hatırlatacak; ‘ya öyle mi’, ‘hiç düşünmemiştim’ hayıflanmaları ve hayretleri eşliğinde okuyacağımız bir eser.

İsmail Demirel, her eve lazım diyerek okudu ve yazdı