Robotların Yükselişi onun ilk çalış­ması değildir. Özellikle daha önce işaret ettiği konularda haklı çıkması kendisine gösterilen önemin de haklılığını gösteriyor. Yapay zekâ konusunda söylediklerinin tu­tarlılığı şüphesiz kendisinin de işin içinde olmasından kaynaklanır. Dünya üzerinde teknolojinin beyin merkezlerinden biri olan Silikon Vadisi’nde bir yazılım geliştirme şirketinin de kurucusu olan Ford, 25 yıllık bir deneyime sahiptir.

Amerika merkezli dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden biri olan IBM’in Deep Blue adlı bilgisayarı 1997 yılında dünya satranç şampiyonu Garri Kasparov’u yendiğinde neredeyse bütün dünya buraya kitlenmişti. Yapay zekânın insana karşı üs­tünlüğü konuşulur olmuştu. Sonraki yıllar­da tasarladığı Watson ile yapay zekânın sı­nırlarını inanılmaz bir seviyeye taşıyan IBM, tasarladığı bu yapay zekâ ile Türkiye’de bir zamanlar yayınlanan Riziko programının Amerikan versiyonu olan Jeopardy’de şampiyon olmuştu. Watson; her türden so­rulan soruları, kelime oyunları ve esprile­ri satranca kıyasla çok daha kompleks bir yapıya sahip olan bu yarışmada, efsaneleş­miş yarışmacıları da alt etmeyi başarmıştır. 2011 yılında gerçekleşen bu olayın ardın­dan yapay zekâ dediğimiz olgu kendisinden sıkça bahsedilen bir yapı haline geldi.

Yapay zekâ, işçiliğe olan ihtiyacı azal­tırken çoğu sahada insan varlığı için olum­lu özellikler taşıyor. Mesela, hem ekilebilir alanın hem de temiz suyun kısıtlı olduğu Avustralya’da verimli tarım yapımı için ge­liştirilmekte olan tarım otomasyonu bu ba­kımdan oldukça faydalı olanaklar sunuyor. Aynı gereklilik tıp alanında hayatî bir önem arz ediyor.

“Teknoloji geleceği tek başına belir­lemeyecek elbet. Yaşlanan nüfus, iklim değişimi ve kaynakların tükenmesi gibi diğer büyük sosyal ve çevresel zorluklar­la iç içe geçecek. Korkutucu gerçek şu ki eğer gelişen teknolojiyi fark edip sonuç­larına ayak uydurmazsak, kendimizi farklı belaların aynı anda kapımızı çaldığı bir ge­lecekte bulabiliriz. Artan eşitsizlik, tekno­lojik işsizlik ve iklim değişimi birbirlerini besleyerek güçlendirebilir.”

İnsan ve robot arasındaki fark

Endüstride kullanılan robotların sade­ce 2000-2012 yılları arasında yüzde 60’lık bir artış kaydettiği göz önüne alınırsa, du­rumun ciddiyeti daha da net anlaşılabilir. Tabi bu yayılmada robotların kullanımının getirdiği avantajlar da yadsınamaz. Bir iş sahibi, çalıştırdığı kişi için maaş ve sigor­ta ödemek zorundadır, fakat bu durum ro­bot için söz konusu değildir. Yeme, içme ve dinlenme ihtiyacı olmayan robot, üstelik kesintisiz bir şekilde de çalışabilir. Mese­la, Amerikan merkezli Momentum Mac­hines şirketinin hamburger yapma ma­kinesi, Amerika’da hatta dünyada yaygın bir kültür haline gelen fast-food anla­yışının çehresini değiştirme iddiasındadır. Youtube’da örnek videolarını seyredebi­leceğimiz bu makine ile hem işveren hem de müşteri fazlasıyla memnun kalabiliyor. Fakat bir fast-food restoranının hambur­ger pişiren çalışanlarına yıllık 135 bin dolar para harcadığını düşündüğümüzde, elin­den işi alınacak kişilerin sayısı toplam sa­yıyla hesaplandığında ortaya çıkan rakam çok büyük bir yekûn teşkil eder.

Yusuf Sami Kamadan, “Durdurulamayan Teknoloji “Yapay Zekâ”, Kitabın Ortası dergisi, Ağustos 2018, sayı 17.