Müslüman, aşkı nasıl yazar?

Bir Müslüman fıkıh da yazsa güzel yazar, kelam da, şiir de, mesnevi de, hikaye de…  Çünkü Müslüman’ın işi budur. Yaptığı her işi hakkıyla yapandır Müslüman. Bir sorumluluk meşalesini aldığında katiyen elinden bırakmayandır.

Şu ana kadar kaç kişi okumuştur bilmiyorum ama herkes şöyle veya böyle “Güvercin Gerdanlığı” benzetmesini duymuştur. Divan edebiyatından daha birçok edebiyata, güvercinin boynunun etrafındaki tüyler bir gerdanlığa benzetilmiş ve onun üzerinden hikâyeler yazılmıştır. İşte büyük âlim İbn Hazm El-Endülüsi de aşk ile yazdığı, risale tarzındaki kitabına “Güvercin Gerdanlığı” adını layık görmüş.

İlk psikolojik kitap sayılabilir

Peki, bu kitabın önemi nedir? Aslında bu kitap, önemi sonradan anlaşılmış kitaplar arasına girmektedir. Bu kitabın salt aşk ile ilgili olduğunu düşünmeyin. İbn-i Hazm’ın bu kitabı, ilk psikolojik kitap olarak bile sayılabilir. Çünkü aşkın mahiyeti ve aşka tutulanların nasıl bir durum içinde olduklarını oldukça objektif ve doğru bir tespitle ele almış.

Kitabın en güzel yanı, aşkın mahiyetinden başlayıp, insanları nasıl etkilediği ve belirtilerinin neler olduğunu anlattıktan sonra, “Ey yolcu Dur!” gibi bir ihtar verip, ‘ben bunları sana anlattım ama sen katiyen helal dairenin dışına çıkmayacaksın’ demesidir. Sonuçta İbn-i Hazm aynı zamanda önemli bir fıkıh âlimidir.

Kitap aynı zamanda Endülüs Dönemi’nin edebiyat alanında geldiği noktayı da gözler önüne seriyor.

Boş iş değil, önemli mesele

Aşk herkesin başına gelebilecek bir şey; iyi midir, kötü müdür ona artık siz de okuduktan sonra karar verin. Ama sakın “bu da ne kadar boş bir iş” demeyin. Bence önemli bir mesele. Bunun yanında arada sırada eğlenceli işlerle de uğraşıp nefsi ferahlatmak lazım. Çünkü müellif kitabın başında “Arada sırada böyle biraz daha gayrı nizami işlerle uğraşmalı ki önemli şeyler için konsantrasyon sağlanmalı.” diyor.

Kitabın en azından benim bildiğim tek baskısı İnsan Yayınları’ndan çıkmış olanı. Çeviri gayet güzel. Ayrıca notlandırmalar yapılmış ve birkaç uzmanın kitap ile ilgili değerlendirme amaçlı makaleler kitaba eklenmiş.

Mustafa Runyun bu çetrefilli konuyu anlamaya çalıştı