Bazı insanların ürettikleri fikirlerin daha önce niçin bizim aklımıza gelmediğini zaman zaman merak eder, niçin onlar kadar üretken olamadığımızı sorgularız. Sorgulamalarımızın neticesinde ise onlardaki tüm bir kazanımların Allah vergisi bir kabiliyet olduğunu söyleyerek geçiştirmeye çalışırız.

Hâlbuki farklı düşünme yetisi her insanda mevcuttur. Sadece insanlar yaşları ilerledikçe toplumsal baskı ve dayatmalar, yasalar ve otoriteler nedeniyle özgün düşünme yollarını tıkarlar.

Hep çocuk kalarak, cesareti elden bırakmayarak, ruhun özgürlüğünü ve üstünlüğünü keşfederek parlak fikirlere kapı aralanabilir.

Tekniğin, teknolojinin ve modernliğin arkasında asırlar süren bir sürecin ve tarihsel birikimin izleri vardır. Bilimsel çalışmalar, akademik faaliyetler, sanatsal gelişmeler ve uğraşlar dönüşerek her seferinde yeni bir dünyanın inşasında etkin rol oynamışlardır. Tüm bu gelişmeleri sağlayan ise işleyen zihinlerin üretip ortaya koydukları özgün fikirlerdir. Birer dahi olarak tarif edebileceğimiz insanlar, temelde doğru soruları sorabilme kabiliyetini kazanabilmiş insanlardan çıkar. Küresel çaptaki bütün ilerlemeler bu zihinlere bir şeyler borçludur.

Kitap özetinden bölümler:

Fikir Kondisyonu Kazanmak Adına Eğlence ve Çocuk Kalmak

Reklam ajansı eğer bir proje üstlenmişse orada kahkaha atanlar ve tebessüm edenler, asık suratlı olanlara kıyasla ortaya koydukları verim anlamında üstünlük kurarlar. Yani yaptığı işi eğlenceye dönüştürüp eğlenerek yapanların ortaya çıkardıkları iş her zaman daha güzel olur.

Eğlenceli insanların daha iyisini yaptıkları kabulünden hareketle aynı tespiti büyük fikri yakalayanlara da uygulayabiliriz. Paul Valery, ciddi insanlardan pek az fikir çıkar, fikirlerle dolu insanlar asla ciddi olmazlar, demiştir. Fikirsel anlamda üretkenlik varlığını şakacı karakterlere borçludur büyük anlamda.

Fikir üretmek bir tarafınızla o çocuğu büyütmekle mümkündür. Zira bir yetişkin, kurallar, önyargılar ve bireysel ve toplumsal anlamda oluşturduğu sınırlar nedeniyle zihninin işlerliğini kısıtlamıştır. Fakat çocuk ne yapması gerektiğini, neyi nasıl yapacağını bilmediği için özgür ruhludur.

Thomas Edison da 'dünyanın en büyük buluşunun çocuğun beyni olduğu’na ilişkin deyişi bu anlamda önemli bir tespittir. Bir çocuğun öncesi olmadığı için sadece içinde bulunduğu vakti bilir. Bu yüzden de karşılaştığı problemlerle baş etmek isterken yeni çarelerin izini sürer, kuralları yoktur.

Daima büyüklerine henüz cevabı bulunamamış bilimsel sorular sorarlar. Bu bağlamda bugün sizler bir problemle baş etmek yahut bir fikri yakalamak istiyorsanız ‘çocuk olsaydım bunu nasıl çözerdim' sorusuna cevap aramalısınız.

Kafanızı Doldurun ve Cesur Olun

Bir şeylere duyduğunuz merak aslında yeni bilgilerin keşfidir, dış dünya ve dış dünyada gelişen olaylar hakkında ancak merak sayesinde bir fikir sahibi olabilirsiniz. Elde ettiğiniz bu bilgiler diğer birtakım nesne ve unsurlarla birlikte harmanlandığında ancak ortaya yeni fikirler çıkar. Şayet bilgi toplamanızı sağlayacak olan merak kudretinden yoksunsanız fikir üretmeniz pek mümkün olmayacaktır.

Bilgi elde etmek günlük hayatta rutininiz haline gelen her ne varsa ona sırt çevirmekle gerçekleşebilir:

- Sabah kahvaltıda aynı yemekleri tercih ediyor, gazetenin hep belli sayfalarını okuyor, işinize aynı yoldan gidip dönüyor ve her şeyi belli bir plan dâhilinde yapıyorsunuz.

- Geniş ve gelişmiş bir veri tabanına sahip olmak istiyorsanız, öncelikle sorgulanmadan alışkanlık haline dönüştürdüğünüz şeylerden vazgeçme yolunu tutun. Mesela Andre Gide, alakasını çekmeyen herhangi bir konuda da kitap okumayı tercih ediyordu. Böylece zihinsel statiklerini bozmak suretiyle yeni düşüncelerin kapısını aralıyordu. Siz de sizi rutinlerinizden kurtaracak bazı aykırılıklar yapabilirsiniz:

- Daha önce hiç dinlemediğiniz türde şarkılar dinlemek, farklı bir radyo kanalına kulak vermek, hiç yemediğiniz bir yemeği sipariş vermek gibi.

- Bunun yanında görmeyi öğrenerek de veri tabanınızı genişletebilirsiniz. Mesela yeni bir araba aldığınızda yahut bir araba almaya niyetlendiğinizde, tasarladığınız araba tipine uygun çok sayıda arabaya gözünüzün çarpıyor olması bir tesadüf değildir. Daha önce de o arabalar oradaydı ama bilinciniz ona ayarlanmış biçimde işlemiyordu.

- Bakıyor fakat görmüyordunuz. Zira görmek biraz zahmetli bir çaba gerektirirken bakmak öyle değildir. Yine de kendinizi görmeye alıştırdığınızda aslında görmek de bakmak kadar kolaylaşabilir.

Fikir üretmeye teşebbüs edenler azarlanıp alaya alınabiliyor, ortaya koydukları bu fikirlerin önemsiz şeyler olduğuna ilişkin beyanlarda bulunulabiliyor. Bu yüzden de reddedilme korkusu fikrin üretim sürecini baltalıyor. Fakat sizi azarlayanları yahut alaya alanların aslında fikirlerinizden korktuklarını unutmayın. Çünkü ürettikleriniz, inançlarını sorgulamak zorunda bırakacaktır onları. Ayrıca işleri ve gelecekleri adına endişe duymaya başlayacaklardır.

Bir Düşünce Biçimi Olarak Görsel Düşünce

Hepimiz yetiştiriliş şartları dolayısıyla kelimelerle düşünmeye odaklı halde yaşıyoruz. Halbuki küresel çapta üretken sayılabilecek tüm zihinler şekillerle düşünmeyi de öğrenmiş kişilerdir.

Mesela Einstein’ın kafasında kavramlar değil kavramları karşılayan şekiller vardır. Sonra bu şekiller kavramlara ve formüllere dönüşerek büyük fikri yakalarlar.

Yine aynı şekilde Kıtaların Kayma Teorisini ortaya koyan Alfred Wegener, Afrika’nın batı kıyılarının Güney Amerika’nın doğu kıyılarıyla bir yapbozun parçaları gibi birleşebildiğini keşfederken şekillerle düşünmenin sağladığı fırsatlardan yararlanmıştır.

Devamını okumak ve dinlemek için HAP KİTAP uygulamasını indirebilirsiniz.