Malezya halkı Ramazan'ı tüm rahmetiyle yaşamaya devam ediyor. Müslüman Malaylar genelde işlerini ve eğitimlerinden sonrasını, yani iftarın biraz öncesi ile başlayıp teravih ile son bulan günü camilere ayırıyorlar. Camiler burada Müslümanlar tarafından, sosyal anlamıyla da ibadî anlamıyla da içeriği dolu dolu yaşanan mekanlar olarak ön plana çıkıyor. Camilerin birçoğunda her gün cemaate iftar veriliyor. Türkiye’de iftar çadırlarına benzer bir uygulama olan bu organizasyon, hemen her camide mevcut olduğu için aşırı kalabalık olmuyor. Sıcak ve soğuk şerbetler/ meyve suları ile hurmalarla açılan oruçlar, devamında yemeğin yenmesiyle son buluyor ve ibadet, namazla devam ediyor. Katıldığım merkezî camilerde bu organizasyona katılım, cami çevresinde yaşayan insan sayısına göre değişiklik gösteriyor. Kuala Lumpur’da bulunan Masjid Jamek’te insan sayısı hayli fazla olsa da, dağıtılan iftarda sıkıntı çıkmadı; herkes alabildi.
Camilere aileler topyekun geliyor!
Avluları geniş olan camilere gelen bir Müslüman, yaklaşık 4 saatini geçirebiliyor. Akşam namazı ile yatsı namazı arasındaki süre çok uzun olmadığı için kimi Müslüman Kur’an’ını okuyor, kimisi dışarıda muhabbet ediyor. Genelde aileleriyle gelen Malaylar, çocuklarına da cami kültürünü yerleştirmek adına yapılabilecek en güzel şeyi yapıyorlar aslında. Çünkü orucun ilk anındaki açlığı dindirme durumundan sonra çocuk sesleri tüm camiyi kapsıyor. Oruç öncesi güzel sessizlik ile adeta ahenkli bir biçimde iftardan hemen sonra çocuk sesleriyle bir güzel hava oluşuveriyor. Namaz kılınırken arkadan gelen bağrışmalar, camiye ve cemaate çok enfes bir hava katıyor.
Teravihler genelde 8 rekat olarak kılınıyor. Ama 20 rekat kılınan camiler de var. Benim gidebildiğim camilerin hepsinde imamlar sureleri ağır ve usulünce okuyordu. Masjid Jamek’te (bu cami, Kuala Lumpur’daki ile aynı isimde ama Serdang tarafındaki Masjid Jamek), kılınan ilk 4 rekat teravih sonrasında yaklaşık 30 dakika süren bir sohbet oluyor her gün. Fakat meselâ Masjid UPM’de 20 rekat kılınıyor ve sohbet olmuyor arada. Farklı uygulamaların yanısıra, vitr namazındaki uygulama da aktarılması gereken bir diğer husus. Vitr’in ilk iki rekatı kılındıktan sonra selam veriliyor ve tekrar 3. rekat için tekbir getiriliyor. Bu son rekatta imam dua ediyor Arapça. Suriye, Filistin, Irak ve Yemen’deki Müslümanlar için duaların edildiği Masjid Jamek’te, namazlarımızı kıldıktan sonra içtiğimiz şerbetlerin ağzımızda bıraktığı hoş tat ile geceyi tamamlıyoruz.
İslam ile tüm farklılıklar güzel
Ramazan için özel olarak kurulan Sri Serdang’daki Ramadhan Bazar ise ayrı bir güzellik olarak ön plana çıkıyor (bu pazarlar Malezya’da yaygın ve hemen her yerleşim merkezinde bulmak mümkün). Burada sadece iftar ve sahur için yemekler, şerbetler, tatlılar ve yerel meyveler mevcut. Balık, tavuk, soya, mango suyu, yerel meyvelerden ‘dragon fruit’ suyu, pilav, et, börekler bu pazarda satılanlardan bazıları. Oldukça makul fiyatlarla satılan yiyeceklere halkın ilgisi çok büyük. İftardan hemen önce burası tıklım tıklım oluyor. Daha önce de bahsettiğimiz gibi Türkiye’dekine göre biraz daha farklı bir tat anlayışı olan Malaylar, meselâ çok aşırı acı bir baharatla ciddi anlamda tatlı olan bir şerbeti aynı yemekte kullanabiliyorlar. Bu çok farklı ama, böyle bir gelenek oluşmuş ve bana bu durumun farklı gelmesi de onlara farklı geliyor.
Ramazan’ın özellikle dayanışma kısmı, beni en çok sevindiren husus olmuştur. Türkiye’de iken insanların birbirini davet etmesi, iftarların beraber geçmesi, toplu duaların ve başka şekilde uzak coğrafyalarda yaşayan Müslümanlara destek olunması hep güzel şeyler. Aynılarını Malezya’da da görebilmek beni çok sevindirdi. Bu sayede aslında değişenin diller, yaşayış biçimi, gelenek- görenek dışında bir şey olmadığını, İslâm ile olmanın, onu yaşamanın tüm bu farklılıkları güzel hale getirdiğini görebildim. Tabi ki farklılıklar görmezden gelinemez asla. Çünkü insanın bir küçüklükten beri süregelen, örneğin, yemek yeme tarzı değişemez. Ama mesele bunların büyük noktalar olmadığını anlayabilmekte olsa gerek.
Esad Eseoğlu Malezya’dan aktarmaya devam ediyor
