Memleketçe e-kitaplara hâlâ tam manasıyla alışamasak da, teknolojinin ve internetin imkanları nisbetinde pdf’leri, e-pubları arar oldu gözlerimiz. E-Kitapların en çok ihtiyaç duyulduğu nokta ise, sanılanın aksine yeni kitaplardan ziyade eski kitaplar. Bir yazma eserler kütüphanesine gidip eski bir kitabı ele almanın verdiği hazzı bir kenara koyarsak, bu süreç gerçekten ihtiyaç duyanlar için zaman içinde büyük bir eziyete dönmekte. Eski kitaplar, bildiğimiz kitaplardan farklı oldukları için ele almayı mümkün kılmıyor, okuyup çizmeye imkan vermiyor, ama pek çok farklı vesile ile de okunmayı gerektiriyor.

Bu reel duruma cevaben pek çok kütüphane, hem kaynaklarını korumak (kütüphanede yüzlerce yıllık bir kitabı, insanların eline tutuşturmayı herkes gibi kütüphaneler de istemiyor tabi), hem de okuyuculara rahatlık sağlamak amacıyla dijitalize edip takdim ediyor. Süleymaniye Kütüphanesi, Osmanlı Arşivleri... vs. yıllardır ve halen, ihtiyaç duyduğunuz kitapların dijital hallerini ücreti mukabilinde satmakta.

Fakat bunların yanında bir de, elindeki dijital kaynakları herkesin kullanımına açan kütüphaneler var ki bunlar, araştırmacıların tek kelime ile göz bebeği.

Sizler için online kitap indirmeye imkan veren kütüphanelerin kısa bir listesini sunuyoruz.

TBMM Kütüphanesi

TBMM Kütüphanesi özellikle siyasi parti programları ve hükümetlerin tarihlerine dair ciddi bir birikimi hâvi. Kütüphane birkaç senedir, elindeki önemli vesikaları internet sitesinde kullanıma açmış durumda:

https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane

Ayrıca kütüphanenin kaynakçalar bölümüne de hassaten dikkatinizi çekmek isterim:

https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/kutuphanecilik_kaynaklari.html

Atatürk Kitaplığı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, nadir eserler noktasında İstanbul’un sayılı kütüphanelerinden bir tanesi. Kütüphane 2013 yılında elindeki 40.000 nadir eseri dijitalleştirerek internette de kullanıma soktu. http://katalog.ibb.gov.tr adresine üye olunarak, buradaki online kitaplara ulaşmak mümkün.

İSAM Kütüphanesi

Altunizade’de mukim İSAM, kütüphanesindeki kitaplar kadar online materyal noktasında da önemli bir açığı gideriyor. Kütüphanenin online erişime açtığı belgeleri; Osmanlıca risaleler, Osmanlıca makaleler ve ansiklopedi maddelerine dair dökümanlar, kadı sicilleri, salnamaler ve İslam Ansiklopedisi:

http://ktp.isam.org.tr/

http://www.islamansiklopedisi.info

Hakkı Tarık Us koleksiyonu

Tokyo Üniversitesi ve Beyazıt Devlet Kitaplığı işbirliği ile hazırlanıp sunulan Beyazıt Kütüphanesi Hakkı Tarık Us koleksiyonunun arşivine şu linkten ulaşmak mümkün:

http://www.tufs.ac.jp/common/fs/asw/tur/htu/list1.html

Archive.org

Tam manasıyla bir internet arşivi olarak işleyen archive.org’un kitap arşivi de ciddi manada kuvvetli. Site özellikle Amerikan üniversitelerinde yer alan Osmanlıca-Arapça kitapları da içeriyor ve ücretsiz olarak indirmeye izin veriyor: www.archive.org

Başbakanlık devlet arşivleri

http://www.devletarsivleri.gov.tr/icerik/3071/osmanli-arsivi-daire-baskanligi-yayinlari/

Osmanlıca yazılmış bazı kitaplar ve belge derlemelerine Başbakanlık devlet arşivlerinin sitesinden erişilebiliyor.

Ankara Üniversitesi

Üniversite, bünyesinde yayınlanmış bazı eski eserleri sitesine koyduğu gibi yine üniversite bünyesinde yayınlanmış dergilere online erişim imkanı sağlıyor:

http://kutuphane.ankara.edu.tr/?page_id=93

Şehir Üniversitesi Taha Toros arşivi

Türkiye’nin en önemli arşivcilerinden biri olarak bilinen Taha Toros'un arşivi, Şehir Üniversitesi tarafından devralınmış ve geçtiğimiz günlerde üniversite, “Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği” projesi dahilinde Taha Toros arşivinin büyük bir kısmını dijital olarak erişime açmıştı. Arşiv daha ziyade belge, kitapçık, fotoğraf gibi efemera türü yayınlar içeriyor:

http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/

Erzurum Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Katalogu

Seyfettin Özege, yakın tarihimizin hakiki kitap dostlarından bir tanesi idi. “Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Katalogu”, bu alanın hâlâ köşe taşlarından bir tanesini teşkil ediyor. 1981 yılında vefat eden Özege, vefatından önce elindeki bütün kitapları Erzurum Atatürk Üniversitesi’ne bağışlamıştı. Atatürk Üniversitesi geçtiğimiz sene bu kitapların büyük bir kısmını tarayarak, kullanıma açtı.

http://kutuphane.atauni.edu.tr sitesine üye olarak katalogdaki kitapların pek çoğuna ulaşmanız mümkün.

Marmara Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonu

Marmara Üniversitesi de, elindeki nadir eserleri online kullanıma açan üniversitelerden. Siteye üye olunarak kitaplara ulaşmak mümkün:

http://katalog.marmara.edu.tr

Mehmet Erken haber verdi