100 yılın projesi Marmaray'a ait ilk çizgiler, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlara uzanan toprakları ve 19-20. yüzyıllar arası İstanbul'da hayata geçirilmek istenen projeler, Sultan 2. Abdülhamid Devri Harita ve Planlarında İstanbul kitabında bir araya geldi.

Kitap, Sultan 2. Abdülhamid Han'ın koleksiyonunda bulunan 200 yıllık 94 harita ve 56 planı gün yüzüne çıkardı. Nadir eserler uzmanı İrfan Dağdelen, "Onun döneminde İstanbul’un yeniden bir dönüşümünü görüyoruz; yeni büyük kamusal binalar, yeni fuar alanları, tüp geçit projeleri... İstanbul, Osmanlı payitahtı olarak artık Paris’le, Londra’yla yarışabilir diyor ve o şehirlerin vizyonuna uygun bir yer tasarlamak istiyor, bu projelerde onları görüyoruz" diye konuştu.

Kitapta yaklaşık 150 civarında harita ve plan bulunduğunu kaydaden Dağdelen, “Bu haritaların içerisinde öncelikle Memaliki Osmaniye diye başlayan genel Osmanlı haritaları mevcut. Bu haritalar önem itibariyle de mülkiyet kayıtlarının ortaya çıkması açısından çok önemli haritalar" ifadelerini kullandı.

Kitapta Sultan Abdülhamid'in emriyle hazırlanmış harita ve planların yanı sıra 19. yüzyılın başlarından itibaren İstanbul ve çevresindeki padişah mülkleri, imar faaliyetleri, köprü ve resmi dairelerin çizimleri, askeri yapılar ve nüfusla ilgili haritalar da yer alıyor.

İrfan Dağdelen, "2.Abdülhamid döneminde birçok entelektüel birçok sanat adamı dersaadete gelerek projelerini sunmuşlar. Bunların en önemlilerinden biri tüp geçit projesi. O dönem tüp geçitler genelde yeni yapıldığı için ilk örneklerini görmek mümkün. Özellikle Galata Tüneli o dönemde sunulmuş ve hayata geçmiş. Bunlardan biri de tüp geçit projesi Marmaray'la hayat bulan proje."

Kitaptaki en eski harita 1806-1807, en yenisi ise 1902 yılına ait. Haritaların yer ve konularına bakıldığında ulaşım yolları, meskun mahaller ve stratejik yerler de tespit edilebiliyor. Böylece askeri yönden ihtiyaç halinde nerede ve ne tür tedbirler alınacağı kolaylıkla belirlenebiliyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ tarafından hazırlanan Sultan 2. Abdülhamid Devri Harita ve Planlarında İstanbul, kitabında Edirne, İstanbul ve Selanik vilayetlerinin görüldüğü Avrupa, Anadolu ve Avrupa yakasını kapsayan İstanbul boğazı haritaları da yer alıyor.

 



Eda Sinem Bakioğlu haber verdi