Nurettin Topçu, evinde yahut mesela Çamlıca’daki Tomruk Suyu’nun civarında talebeleriyle oturup sohbet ederken yer yer ilginç anekdotlara, mesellere, fıkralara da yer verir; onların zihinlerde açtığı yoldan ilerleyerek bir düşünce şölenine davet edermiş talebelerini.

Ali Birinci’nin Topçu’dan naklettiğine göre, bu fıkralardan birisi de şu: Efendim, Bektaşi’ye bir gün “gömleğinin yakası kirli, yıkasana” demişler. O da, “Kirlenir” demiş. “Bir daha yıkarsın” demişler, yine “Kirlenir” demiş. Bu sefer, “Kirlendikçe yıkarsın” demişler. Bunun üzerine sabrı tükenen Bektaşi, “Ya hu erenler insaf edin, biz bu dünyaya gömlek yakası yıkamağa mı geldik”, demiş.

Elbette merhumun “gömlek yakası yıkamak”tan kastı malum; Neşet Ertaş’ın “cahildim dünyanın rengine kandım” diye işaret ettiği şey, dünyaya, onun rengine, kokusuna aldanmak, ona hapsolmak, ondan gayrısını gör(e)memek… Ya da Nurettin Topçu’nun sözleriyle konuşursak “kendinin tufeylisi bir mahluk gibi kendi cevheriyle gıdalanmak”…

Kur’an ahlakıyla techiz edilmek

Topçu’ya göre her insanın, daha doğrusu insan olma yolundaki beşerlerin bir sorusu olmalı ve o soruya cevap bulma gayreti insanları bir fikre, bir aksiyona, bir harekete ulaştırmalıdır: “biz bu dünyaya niye geldik?” Bu soruyu düz “beşer” sormaz; bu soruyu, rahatsız olan, kendi konumunu yadırgayan, “mesuliyet davası”nı sahiplenen yani içinde Allah’a ve yarattıklarına karşı mesul olma fikri yeşeren, bu mesuliyet şuuruyla kendine çeki düzen-hareketlerine “sahicilik” katan yolcular sorar.

İnsan olma yolunun yolcuları. Istırap yoldaşı olur yolcunun bu yolculukta, çünkü bu dünya terazisi bu sıkleti kaldırmaz, çünkü rahat ve konfora batanlar-dünyanın rengine kananlar için bu yolcuların varlığı katlanıl(a)maz, görmeye dayanıl(a)maz bir durumdur; zira yol ve yolcu “hatra getirici”dir unutmak istediklerini, “ilahi kelamı” hayata davet ediştir bir bakıma.

Yol, peygamberlerin ve kâmil insanların yoludur. “Lâ ilâhe” ile başlayıp “illallah” ile biten ilahi kelama iman edenler, sürekli –Topçu’nun tabiriyle- “namütenahi”ye doğru aşkla hamle yaparlar. Namitenahiye giden yolun mensupları, kainatı, yaratılanları kavrama cehdiyle namütenahiye doğru aşkla hamle yaparlarken rehberleri ise Kur’an-ı Kerim’dir. Nurettin Topçu’nun ahlakçılığının temelinde de Allah’ın ahlakıyla ahlaklanmak, yani Kur’an ahlakıyla techiz edilmek yatmaktadır.

Bizler Fatiha Suresi’nde Rabbimizden sırat-ı müstakim ehli olmayı dilemekle, ilâhî ahlakla ahlaklanmayı da dilemiş oluyoruz. Peki yolda olmanın, ilahi ahlakla ahlaklanmayı dilemenin, Topçu gibi namütenahiye aşkla hareket etmenin icapları nelerdir? Bu gerekleri hayatımızın her safhasında yerine getirebiliyor muyuz?

TYB yine öncü oldu!

Tüm bunların ve daha fazlasının konuşulacağı bir program var bu haftasonu İstanbul’da. Hatırlarsanız 2009’un Kasım ayında bu sitede “bu ayıp bize yeter” diyerek Topçu’nun fikirlerinin, doğumunun 100. Yıldönümü olan 2009’da geniş çaplı etkinliklerle tartışılmadığını söylemiştik.

Bu çağrıya mı kulak verdi bilinmez ama Türkiye Yazarlar Birliği İstanbul Şubesi ve İstanbul Ticaret Odası bir güzel etkinliğe daha imza atıyor: Nurettin Topçu’ya ithafen “1. Türkiye Ahlak Şurası”… “Beyin fırtınası” tabiriyle nitelenen bu şura 16-17 Ocak tarihlerinde Sultanahmet’te kültür merkezimiz konumundaki Kızlarağası Medresesi’nde yapılacak.

Şuradaki ilk oturumlar, alanında etkin isimlerin katılımıyla, ayrı ayrı “İslam Ahlakı”nın ve “Nurettin Topçu’da Ahlak”ın konuşulacağı oturumlar olacak ve bu yerinde girizgahlardan ve temellendirmelerden sonra, ahlakın ekonomi, iletişim, eğitim, siyaset, çağdaşlık ve toplum üzerindeki rolü tartışılacak. Umarız bu şura hayırlara vesile olur ve bu ve buna benzer başka toplantılarda Nurettin Topçu’nun fikirleri layıkıyla tartışılır. En önemlisi de Topçu’nun fikirlerine baş aktör yaptığı “ahlak” hayatımızdaki yerini tekrar alır. İki günlük program şu şekilde:

Açılış

Tarih: 16.01.2010 Cumartesi

Yer: İTO Meclis Salonu

Saat: Kokteyl: 09.30–10.30

Konuşmalar: 10.30–12.30 

Oturumlar

Tarih: 16.01.2010 Cumartesi - 17.01.2010 Pazar

Yer: TYB İstanbul Kültür Merkezi

(Kızlarağası Medresesi)

1. Oturum

16.01.2010 Cumartesi 13.30 – 15.30

Nurettin Topçu’da Ahlak

Oturum Başkanı: Prof. Dr. İsmail Kara

Katılımcılar

Doç. Dr. Harun Anay

“Medeniyet Tartışmaları Bağlamında Nurettin Topçu'nun Batı Ahlak Düşüncesine Bakışı”

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kök

"Nurettin Topçu Felsefesi ve İsyan Ahlâkı"

Yrd. Doç. Dr. Levent Bayraktar

"Bir Düşünür ve Ahlakçı: Nurettin Topçu"

Prof. Dr. Ali Osman Gündoğan

"Topçu'nun Ahlâk Anlayışında Mesuliyet Hürriyet İlişkisi"

16.01.2010 Cumartesi 16.00 – 17.30

İslam Ahlakı

Oturum Başkanı: Doç. Dr. Emin Işık

Katılımcılar

Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu

Prof. Dr. Ahmet N. Serinsu

Prof. Dr. Cafer Sadık Yaran

Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç

16.01.2010 Cumartesi 18.00 – 19.30

Çağdaşlık, Toplum ve Ahlak

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Nazif Gürdoğan

Katılımcılar

Prof. Dr. Hayati Hökelekli

Prof. Dr. Hüseyin Sarıoğlu

Doç. Dr. Baran Dural

Kenan Alpay

4. Oturum

17.01.2010 Pazar 10.30 – 12.00

İletişim ve Ahlak

Oturum Başkanı: İsrafil Kuralay

Katılımcılar

Prof. Dr. Naci Bostancı

Prof. Dr. Osman Özsoy

Yusuf Kaplan

Abdurrahman Dilipak

17.01.2010 Pazar 13.00 – 15.30

Ekonomi ve Ahlak

Oturum Başkanı: Mehmet Develioğlu

Katılımcılar

Prof. Dr. Ahmet Güner Sayar

Prof. Dr. Ahmet Tabakoğlu

Prof. Dr. İsmail Özsoy

Doç. Dr. Mustafa Orçan

17.01.2010 Pazar 16.00 – 17.30

Siyaset ve Ahlak

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Sabri Orman

Katılımcılar

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Kemal Bayram

Prof. Dr. Ahmet İnam

Doç. Dr. Ergün Yıldırım

Doç. Dr. Erkan Perşembe

17.01.2010 Pazar 18.00 – 19.30

Eğitim ve Ahlak

Oturum Başkanı: Erhan Erken

Katılımcılar

Prof. Dr. Necmeddin Tozlu

Prof. Dr. Turan Koç

Doç. Dr. Ramazan Yelken

Mehmet Emre Ayhan bildirdi