Bulgaristan'ın ikinci büyük kenti Filibe, İstanbul’un Balkanlar’a açılan kapısı olarak biliniyor. Osmanlı Dönemi’nin ardından resmi adı Plovdiv olarak değiştirilen şehir, halen zamana direnen sayısız Osmanlı eseri ile bezeli durumda.

Şehrin güney yakasında, tarihi 15. yüzyıla uzanan İmaret Camii de bu eserlerden biri. II. Murad döneminde Şahabettin Paşa adına yaptırılan cami, 125 yıl aradan sonra bu yıl Ramazan ayında kapılarını açtı. Camide Ramazan ayının her akşamı yüzlerce kişiye iftar sofraları kuruldu. II. Bayezid Dönemi’nde imârethane haline getirilen ve 19. yüzyılın sonuna kadar da ibadete açık kalan camide o dönemde bir de aşevi bulunurken 1887'de kapatıldı. Bu yıl Ramazan ayında verilen iftarla bu gelenek yeniden canlandırılmış oldu.

Osmanlı Devleti'nin Balkanlar’daki en önemli miraslarından olan bir diğer yapıysa Murad Hüdâvendigâr Camii.. Murâdiye, Cuma, Cumayata isimleriyle de anılan cami, Filibe şehrinin tam merkezinde bulunuyor. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından gönderilen din görevlilerinin hizmet verdiği cami, dini bayramlarda ve Cuma namazlarında olduğu gibi, Ramazan günlerinde de Filibeli Müslümanların akınına uğruyor. Han, hamam ve bedestenin içinde bulunduğu bir külliye olarak Murad Hüdâvendigâr zamanında inşa edilen yapı Osmanlı mimarisinin çok kubbeli yapıları arasında yerini koruyor. 2008 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi desteğiyle restore edilen ve yeniden ibadete açılan cami, 14. yüzyıldan bu yana varlığını sürdürüyor.

Toplu iftarlar düzenlendi

Filibe, Ramazan ayı boyunca toplu iftar sofralarına ev sahipliği yaptı. İftar programları Filibe Müftülüğü ve Encümenliği’nin organizasyonu ile Türkiye büyükelçiliği ve konsolosluklarının da yoğun çalışmaları neticesinde birkaç farklı noktada gerçekleştirildi. Bölgenin gezildiği, iftarların düzenlendiği ve soydaşlarla görüşmelerin yapıldığı programlarda Filibe’deki Müslümanların en yoğun yaşadığı Stolipinovo semtine de gelindi ve burada da insanlarla tanışıldı.

Filibe'deki iftar adreslerinden biri de her akşam yaklaşık 200 kişinin Ramazan nimetlerini aynı sofrada paylaştığı İmaret Camii oldu. Gönüllü gençlerin de yardımıyla her iftar programı bir bayram havasına dönüştü. Büyük küçük her yaştan Müslümanın bir araya geldiği iftarlarda, dualar ve Kur'an-ı Kerim tilâveti de eksik olmadı. Bu faaliyetin yapılmasında büyük bir role sahip Plovdiv Encümenliği Başkanı Ahmet Pehlivan şu açıklamada bulundu: “125 yıl aradan sonra İmaret Camii’ni yeniden canlandırmaya çalıştık. Halkımızın, gençlerimizin, vatandaş ve işadamlarımızın çabası, Filibe Encümenliği ve Müftülüğü’nün de organizasyonuyla bunu başardık diyebilirim.”

Müslümanların yoğunlukta yaşadığı, şehir merkezine uzak olan, yoksulluk ve işsizliğin hakim olduğu ülkenin en büyük gettolarından biri Stolipinovo’nun Yeni Mahalle semtinde de her akşam iftar yemekleri verildi. Türkiye'nin Sofya Büyükelçisi Süleyman Gökçe de bu semti ziyaret eden konuklardan biri oldu. Vatandaşların iftar sofrasını paylaşan büyükelçi, Yeni Mahalle sakinlerinin dertlerini, sorunlarını dinledi, vefa duygusunun Ramazan günlerinde daha büyük önem taşıdığına vurgu yaptı. Süleyman Gökçe iftar programlarıyla alakalı şu açıklamada bulundu: “İftar sofraları; ekmeğin, tuzun, yemeğin, arada zengin fakir sosyal farkın olmadığı, bunların tamamen kaybolduğu, insanlığın paylaşıldığı sofralardır. Bu bakımdan bu tarz programları son derece önemsiyorum. Onun için de, her yere yetişip, olabildiğince soydaşlarımızla birlikte olmaya gayret ediyoruz.”

Toplu iftar organizasyonlarına Filibeli Müslümanların yanı sıra mahalle sakinleri de katılıyor. 1 asrı aşkın bir zaman sonra Filibe'de yeniden canlandırılan bu geleneğin ilerleyen yıllarda daha da genişletilerek devam ettirilmesi planlanıyor.

Avrupa Kültür Başkenti Filibe

Ramazan coşkusunun kültür sanat faaliyetlerine etki ettiği Filibe'de, geleneksel halk oyunları, Türk tasavvuf musikisinden seçme ilahiler ve sema gösterileri ile Ramazan ayı rüzgarı esti. Asıl itibariyle İslamî değerlerin ve kültürlerin daha iyi anlaşılması amacıyla Bulgarlar’ın da davet edildiği bu programlar, Bulgaristan’ın pek çok noktasında gerçekleştirildi. Özellikle Filibe’de sergilenen sema ayini de büyük ilgi gördü.

Filibe Başkonsolosluğu'nun desteğiyle hayata geçirilen program, ünlü opera yıldızı Boris Hristov’un adını taşıyan kentin en yeni ve en büyük kültür merkezinde yapıldı. Filibe Başkonsolosu konuyla alakalı şu açıklamada bulundu: “Filibe 2019’de Avrupa kültür başkenti olarak seçildi. Hazırlıklar yapıldı. Bizler de Filibe Başkonsolosluğu olarak yerel makamları desteklemeye çalışıyoruz. Filibe’nin 2019 Avrupa kültür başkenti seçilmesinde tabi ki buradaki Türk toplumunun, Müslüman toplumun çok büyük bir etkisi oldu. Çünkü Filibe çok zengin bir kent. Buradaki Türk toplumunun aslî değerlerini tüm dünyaya tanıtmak için, büyükelçiliğimizin de desteği ve yönlendirmesiyle elimizden geleni yapmaktayız.”

Türk kültürü ve folklöründen esintiler taşıyan programda, Ankara Efsane Sahne Sanatları Topluluğu da sahne aldı. Filibeliler'in yoğun ilgi gösterdiği program Bulgar izleyicilerden de tam not aldı. Program kapsamında mevlevîhanede bir günü anlatan sema gösterisi de özellikle ilgi topladı.

Programa katılan seyircilerden biri etkinlikle ilgili şunları söyledi: “Türkiye'de de sema gösterisi izlemiştim. O zaman dervişlerden çok etkilenmiştim. Burada da böyle bir programı duyunca, hemen geldik. Gerçekten muhteşem ve inanılmaz bir duygu, çok etkileyici.”

 

 

 

 

Sevda Dükkancı haber verdi