Metin And’ın çalışmalarından başlıklar halinde derlenen ve minyatür sanatına derin bir bakış açısı sunan Osmanlı Tasvir Sanatları: Minyatür kitabı üzerine, kitabın editörü ve danışman Sabri Koz’la konuştuk. Metin And'ın 2008 yılında vefat ettiğini hatırlatan Sabri Koz, ancak kitabın macerasının 2002 yılında başladığını söyledi.
Koz, “Aslında 2002 de diyemeyiz. Metin And’ın 50 yıllık minyatür sanatı üzerine yaptığı araştırmaların, daha önce değişik kitaplarda kullanılan malzemenin yeniden ve çok büyük bir bakış açısıyla tasnifi sonucu ortaya çıkmış bir kitap bu” ifadelerini kullandı.
Osmanlı Tasvir Sanatları kitabının Metin And’ın 50 yıllık araştırmalarının bir sentezi olduğunu söyleyen Koz, And’ın daha önce birçok kitabında minyatür sanatıyla ilgili örnekler verdiğini hatırlattı. Batı dünyasına Türk minyatürlerini tanıtan belli başlı kitapların da Metin And imzasıyla yayınlandığını vurgulayan Koz, “Tüm dünyada Metin And deyince akla 2 şey geliyor. Bir, minyatür sanatıyla ilgili çalışmaları. İki, Türk tiyatrosunun geçmişiyle ve kökeniyle ilgili çalışmaları” dedi. 
“Osmanlı Tasvir Sanatları: Minyatür kitabı, aslında Metin And’ın yazdığı çok özel bir ansiklopedi. Bir minyatür ansiklopedisi” diyen Sabri Koz, And’ın böyle bir nitelendirme yapmadığını ancak eser incelendiğinde bu sonucun rahatlıkla çıkarılabileceğini söyledi.
Minyatür sanatkarları genellikle saray tarafından himaye edildi
Minyatür sanatında kullanılan sarı renklerin, çerçevelerin 20 ayardan yüksek bir altının dövülüp sulandırılmasıyla elde edildiğini kaydeden Koz, bu nedenle çok pahalı bir sanat olduğunu dile getirdi. Koz, bu yüzden bu sanatı yapan minyatür ustalarının genellikle saray tarafından ya da çok üst düzeyde devlet görevlileri tarafından himaye edildiğini kaydetti.
Kitabın içindeki minyatürlerin hayâli değil gerçek olduğunu, gerçek olayları yazdığını ifade eden Sabri Koz, bir takım hikâyelere, özellikle dini hikâyelere, peygamber hikâyelerine dayanarak yazılmış minyatür kitaplarının da bulunduğunu ancak onlarda da yine anlatılan hikâyeye uygun minyatürler yapıldığını ifade etti.
Koz şunları kaydetti: “Resimleri analiz ediyorlar. O resimlerin anlattığı mimari mekânları ve bunun özelliklerini, mesela sarayda bugün olmayan yerleri minyatürlerde, sarayın avlusunda, bahçesinde görüyoruz. Bu kitap çok büyük bir kaynak eser. Burada padişah portrelerinden bahsediliyor. Tarihi konulardan ve padişahların hayat hikâyelerinden bahsediliyor.
Zaten Metin Bey'in bütün kitaplarında dikkatimizi çeken 2 derinlik var: 1.’si çok ilginç analizler, çok ilginç yorumlar yapmış olması. 2.’si de bu analizlerini, yorumlarını çalıştığı her konuda mutlaka resim kullanmıştır.”
Ümmü Gülsüm Sarıoğlu haber verdi
