Bulgar gülü, Bulgaristan’ın sembolü. Güller vadisi Kazanlık, ya da Osmanlı dönemindeki adıyla Kızanlık şehriyse, Balkanlarda ve Avrupa’da “Gül Festivali” ile ünlü. Bulgar gül yağı günümüzde önde gelen kozmetik şirketleri tarafından kullanılıyor. Fakat Kızanlık ovasında bu gül, adeta bir gelenek, bir kültür haline gelmiş ve her yıl hem gül festivali düzenleniyor, hem birbirinden farklı ve renkli etkinlikler yapılıyor.

Gelenekselleşen gül festivali, “Bulgar gülünün” vatanı Kızanlık'ta 1903 yılından bu yana düzenleniyor. Gül Vadisi’nde kırmızı, beyaz, sarı, turuncu, mercan, pembe, mavi, lila ve mor renkli milyonlarca gül, eşsiz bir görüntü sergiliyor. Her yıl Haziran ayının başında yapılan kutlamalara çok sayıda turist katılıyor. Dünyadaki tek gül festivalinde bir de gül kraliçesi seçiliyor. Folklor gösterileri, konserler, sergiler ve karnavallar da festivalin bir parçası. Festival kapsamındaki gül yaprağı toplama yarışması da en çok ilgi toplayan etkinliklerden.

Farklı kimyasal özellikleri, büyüleyici ve kalıcı aroması ile Bulgar gül esansı; Fransa, İngiltere ve ABD parfümeri sektörünün en prestijli parfüm markalarında kullanılıyor.  Gül toplamanın yüzde 90’lık bölümüyse el emeğine dayanıyor, sadece hasat için 35 bin işçi çalışıyor. Resmi istatistiklere göre, Bulgaristan yılda 1,3-1,5 ton gül yağı ihraç ediyor. Fiyatıysa kilo başına 4.800- 5.000 euro arasında değişiyor.

Bulgar gülünün Büyük İskender’in askerleri ile Trakya’dan geldiği ya da Osmanlı kökenli olduğu yönünde farklı görüşler var. Tunus’dan getirildiği de rivayetler arasında. Ancak Kızanluk'ın 16’ıncı yüzyıl sonlarında gülleriyle ünlü olduğu biliniyor. Anlatılana göre, saltanatı sırasında kenti ziyarete gelen üçüncü Osmanlı sultanı Murad Hüdavendigar, bembeyaz giyinmiş çocuklar tarafından karşılanır. Bu durumdan çok etkilenen padişah, “Maşallah, akça kızanluk! Allah nazardan saklasın! Mükemmel beyaz güzel çocuklar!” diye bağırır ve kent, Osmanlı döneminde “Kızanluk” diye anılmaya başlanır. Zamanla Kızanlık adını alan şehir, günümüzde gülleri ve gül festivaliyle adından söz ettiriyor.

Sevda Dükkancı