Günümüz şiirinin geçmişe uzanan en güçlü sesi olarak gösterilen '80 kuşağı şiirinin gerek şiir altyapısı, gerekse şiir üzerine yoğunlaşması her zaman ilgiyle takip edilmekteydi. '80 ile '90 kuşağı arasındaki mesafenin çok da uzun olmaması, şiirsel ses ve duyarlılık bakımından tespit edilen yakınlık, şiirimizin günümüzde de sağlam bir yapı ile devam etmesinin en sağlam göstergesi olarak ifade edilebilir.
O dönemlerde özellikle çıkan dergiler ve ilk şiirlerini yayınlayan isimler, diri bir edebiyat sesimizin halen aramızda yaşamasının en önemli sebebidir. Birikimlerini günümüze taşıyan şairler, şiirleriyle ve poetik metinleriyle sağlam bir şiir dilinin yaşamasına katkı sağlamışlardır.
Ödüllerle sağlıklı bir değerlendirme yapmak belki mümkün olmayabilir ama bazen de isabetli ve toplum nazarında da kabul gören ödüller, ortaya konan çabanın boşa gitmediğini ispatlar mahiyette olabiliyor. Star gazetesinin, Necip Fazıl Ödülleri kapsamında 2014 yılında ilkini verdiği şiir ödülünü Hüseyin Atlansoy almıştı. Bu karar da bütün edebiyat dünyasından kabul gören bir tercih olarak kayıtlara geçmişti. Bu yıl ödülün ikincisi Cevdet Karal’a verildi. Bu da isabetli tercihler arasındaki yerini aldı.
Türk dili dergisinin Ekim 2015 sayısında Osman Özbahçe, Cevdet Karal ile bir söyleşi gerçekleştirdi. Hem kendi şiiri hem de şiirimiz hakkındaki görüşlerini paylaşmış bu söyleşide Cevdet Karal.
1985 yılında Sanat Olayı dergisinde şiirinin yayınlandığını yeni öğrendi
Cevdet Karal’ın şiirlerini okuduğunuzda şiiri ciddiye alan bir şairle karşı karşıya olduğunuzu hemen anlarsınız. Onun dizelerinde çalışılmış bir şiirin tüm ipuçlarını yakalarsınız. Bunu söyleşide de dile getiriyor Cevdet Karal. Bazen bir ay, bazen bir yıl, hatta daha fazla şiir üzerine çalıştığını söylüyor.
Şiir hayatını dergilerle sürdüren bir şair Cevdet Karal. Türk Edebiyatı, Kelime, İkindi Yazıları, Aylık dergi, Yönelişler, Argos gibi dergiler onun şiirinin yer aldığı dergiler. Hatta şiirinin yol işaretçileri bile diyebiliriz bu dergiler için.
Dergilerle irtibatını sürdürerek şiirinin sesini yükselten isimler edebiyatımızda kalıcı olma yolunda önemli bir adımı atmış demektir. Çünkü bizim edebiyat dünyamız dergilerle ilerleyen, şekil alan, gelişim gösteren bir yapıya sahiptir. Bu sadece günümüz için geçerli değil. Edebiyatımızın batıya açıldığı Tanzimat’tan bu yana bu hep böyle gelişmiştir. Dergiler hem edebiyata hem de fikir dünyasına önemli katkılar sağlamıştır.
Osman Özbahçe de söyleşiye dergiler üzerinden başlıyor. Cevdet Karal’ın ilk şiirlerini yayınladığı dergilerin bilgisini veriyor. Hatta söyleşi şöyle bir güzellikle başlıyor; Osman Özbahçe, Cevdet Karal’ın ilk şiirlerini yazdığı dergileri sıralıyor. Cevdet Karal, 1985 yılında Sanat Olayı dergisinde şiirinin yayınlandığını bu söyleşi sayesinde öğreniyor.
Şiirinin kaynağını yaşadıkları olarak gösteriyor Karal. Şiir için çalışmak ve şiirden bir evren kurmak kendine, Cevdet Karal şiirinin temel taşını oluşturuyor. “Duymadığım şiiri yazmam.” diyerek, yaşayarak ve hissederek yazdığını da içtenlikle ifade ediyor şair.
“Hakikate yöneltme sanatın zorunlu işlevi değil”
Cevdet Karal ile yapılan bu söyleşi, ortaya konan tespitlerle bizlere uzun soluklu bir atölye çalışması tadı da veriyor. Söyleşilerde soru yönelten kişi konuya hakimse okuyucu için fayda içeren bir sohbetten söz edilebilir. Osman Özbahçe ismi, günümüz edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Şiirleri, çıkardığı dergiler, şiir üzerine yazıları Osman Özbahçe’yi her zaman dikkate değer kılmaktadır. Cevdet Karal’a yönelttiği sorular da hem Cevdet Karal şiirini daha yakından tanımamız, hem de bir dönemin şiirine ışık tutması bakımından önemliydi.
Cevdet Karal, zorlamacı bir zihniyetle edebiyattan fayda beklenmesine karşı bir şair. “Hakikate yöneltme sanatın zorunlu işlevi değil.” derken de bu noktaya işaret ediyor. Elbette edebiyattan bir şeyler beklenebilir ama bunu temel amaç olarak görmeye karşı Karal. Biz edebiyatı özgür bırakırsak o rolünü zaten saptayacaktır diyerek hayat, yaşananlar, ihtiyaçlar merkezinde beklenen sonuçların ortaya çıkabileceğini söylüyor.
Söyleşide Cevdet Karal’ın şiir kitapları ve özellikle en son çıkan kitabı “Cesedi Nereye Gömelim” üzerinde de duruluyor. “Parça ve bölümlere ayrılıp kurgulanmış, bir öykü üzerinden ilerleyen bir uzun şiir bu kitap.” diye tanımlıyor kitabını Cevdet Karal.
Cevdet Karal şiirleri birinci tekil şahıs üzerinden ilerleyen şiirler olarak görülse de herkese seslenen, kuşatıcı bir sesi var bu şiirlerin. Okudukça genişleyen ve okuyucuyu çağıran...
Mustafa Uçurum yazdı
