Birinci Dünya Savaşının unutulan Müslüman askerleri

Rahil Sheikh

BBC Asian Network

Birinci Dünya Savaşı sona erdikten yüzyıl sonra, tarihçiler Müslümanların o dönemdeki katkılarının öğrenilmesinin “İslamofobi” gibi güncel sorunların aşılmasında yardımcı olabileceğini düşünüyorlar.

The Muslim Experience (Müslüman Deneyimi) sitesinden Hayyan Bhabha: “Müslüman askerler zamanla unutuldular. Aşırı sağcı söylemlerin temelinde Müslümanların bizim için hiçbir şey yapmadığı düşüncesi yatar. Aslında yüzyıllık süresini aşmış bulgulara dayanarak Müslümanların Avrupa’nın tarihi ve güvenliği için savaştıklarını ve öldüklerini söyleyebiliriz.” diyor.

1,5 milyon Hintli askeri birliğin İngiltere'yi savunmak için savaştığı tahmin ediliyor. Bunlardan 400.000'i Müslüman askerdi.

The Muslim Experience, Müslüman askerlerin Birinci Dünya Savaşı'na küresel katkısını vurgulamak için çalışıyor ve farkındalığın artırılmasının, bugün İngiltere'deki aşırı sağ grupların Müslüman karşıtı söylemlerini susturabileceğini söylüyor.

Bay Bhabha, ekibinin şu anda belgeleri araştırdıklarını ve savaştaki rolleri hakkında yeni bilgiler keşfettiklerini söylüyor ve şunları ekliyor: “19 ülkeden arşivlere erişerek, dünyanın her yerinde 4 milyondan fazla Müslüman'ın savaş sırasında ya savaştığını ya da işçi olarak hizmet ettiğini keşfettik.”

Bunlardan biri, İngiliz birlikleriyle birlikte savaşan Hintli bir asker olan, Sepoy Khudadad Khan idi. Kendisi, Fransa ve Belçika'daki önemli limanları Alman kuvvetlerinden korumak için görev yapan ekibin tek kurtulanıydı. Anlatılanlara göre Khan, İngiliz asker takviyeleri gelene kadar düşmanın ilerleyişini yeterince uzun süre durdurmayı başardı. 31 Ekim 1914'te, 129th Duke of Connaught's Own Baluchis Alayı'ndan Khan, İngiltere'nin en yüksek askeri onuru olan Victoria Cross'u alan ilk Güney Asyalı kişi oldu.

Daha fazla İngiliz hisset!

The Muslim Experience gibi gruplar askerlerin hikâyelerinin duyulmasını istiyorlar. Ayrıca daha fazla İngiliz Müslümanın, Birinci Dünya Savaşıyla kişisel bir bağlantıları varsa ortaya çıkarmalarını istiyorlar.

Tıpkı Nottingham'daki yerel bir pratisyen olan Dr. Irfan Malik, büyük dedelerinin ikisinin de Britanya için savaştığını keşfetmesine neden olan bir hastayla konuşma şansı yakalaması gibi. Malik'in büyük-büyükannesi ve büyük-büyük babası, Kaptan Guhu Mohammad ve Subedar Mohammad Khan, günümüz Pakistan’ında Dulmial denilen küçük bir köyden, 1914-18 çatışmasında savaşmaya gönderilen 460 askerden ikisiydi.

Kendisi bu konuda şunları söylüyor: “Hastalarımdan biri Birinci Dünya Savaşı'na katkıda bulunan bir Milletler Topluluğu araştırmacısı. Ben de ona memleketim olan bugünün Pakistan’ında bir köyün Birinci Dünya Savaşını hatırlayan bir top anıtı olduğundan bahsettim. Dört yıl önceki bu olaydan sonra benim yolculuğum başladı ve büyük-büyük ebeveynlerimin Britanya için savaştığını öğrendim. Yüzyıl öncesinden fotoğraflara sahip olduğum için çok şanslıyım. Bu benim için çok büyük bir anlam ifade ediyor. Ortak bir tarihi paylaşıyor oluşumuz benim daha çok İngiliz hissetmeme sebep oldu ve ben bunun toplumsal uyuma yardımcı olacağına inanıyorum.”

Ama İngiliz Müslümanlar kendilerini Birinci Dünya Savaşıyla ne kadar bağlı hissediyorlar? Ya da toplumun kendisi İngiliz askeri tarihiyle ilintili oluşunun ne kadar farkında?

Bay Bhabha, bazı genç Müslümanların özellikle İngiliz askeri tarihi ile ilgilenmediklerini düşünüyor. Bu konuda şunları söylüyor: “Müslümanların çoğu askeri tarihle ilgili değiller çünkü onunla bir ilişki kuramıyorlar. Şu anki tarihin öğretilme şekli çok Avrupa merkezli. Öğretilen tarih, Birinci Dünya Savaşında yer alan herkesin çeşitliliğini göstermiyor.”

Bir düşünce kuruluşu olan British Future tarafından yapılan bir araştırma, İngiltere'deki insanların yalnızca %22'sinin Müslümanların Dünya Savaşında savaştığını bildiğini ortaya koydu. Bu yüzden okullarda bir farkındalığı arttırmak için “Beraber Hatırlayalım” adında bir kampanya başlattılar.

British Future’dan Steve Ballinger: “Müslüman askerlerin İngiltere adına bizi ve bugün zevk aldığımız özgürlükleri korumak için savaştıklarını ve öldüklerini bulmak, herkesin bilmesi gereken önemli bir tarihtir” diyor.

Bu kampanya, Doğu Londra'daki Eden Girls Okulu'ndan 14 yaşındaki Daleesha Naz için kesinlikle çok şey ifade ediyordu. O bu konuda: “Bugün, İngiliz Hint ordusunda 400.000 Müslüman'ın savaştığını öğrendim ve bu beni İngiliz tarihine daha yakın ve daha bağlı hissettirdi” diyor.

Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 100. yıldönümü anısına; tarihçiler, kampanyacılar ve askerlerin soyundan gelenler, Müslümanların katkısının asla unutulmayacağından emin oluyorlar.

The Muslim Experience’ın şemsiye grubu olan Forgotten Heroes (Unutulan kahramanlar)’a başkanlık eden Luc Ferrier şöyle diyor: “Dünya gerçekten Uluslararası Müslüman Topluluğa ulaşmak istiyorsa, o zaman bu insanların başlatmadıkları savaşlarda savaşarak yaptıkları muazzam katkıyı bilmeleri gerekiyor.”

“Yalnızca Müslümanların fedakârlıklarını tanıyarak ve onurlandırarak, sadece İngiliz sömürgelerinin ulaşmıyoruz ayrıca onlara gerçek bir teşekkür sunuyoruz” dedi.

Yazının orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.

Çeviri: Ayşenur Temiz