Eski Ramazanlarımızı süsleyen onca güzellik arasından pek çoğu bugün unutuldu gitti. Ramazan iklimi ve medeniyeti, bizim kültürümüzde camilerde başlayıp, camilerde nihayet bulan bir yere sahiptir. Öyle ki dışını süsleyen mahyasıyla, ramazanlık kurulan çadırlarıyla, içini süsleyen mukabelesiyle, teravihleriyle, ilahileriyle, kasideleriyle, itikâf ibadetiyle ayrı bir güzellikler mevsimidir.

RAMAZANI KARŞILAYAN VE UĞURLAYAN İLAHİLER 

Eskiden her güne bir ilahinin, görevlilerin güzel Kur’an okumakta, musikide yarış ettikleri, en güzel eserlerin seslendirildiği teravihlerimiz, bugün artık kontrolden çıkmış hız yarışına dönmüş gibi gözükmektedir. Hâlbuki bu işin özünde ibadet vardır, kulluk vardır ve de bunu süsleyen ruha sürûr ve neş’e veren ilahiler, kasideler olmalıdır. Hâsılı Ramazan-ı Şerif bütün heyecanı, güzelliği ile camilerde yaşanmıştır ve yaşanıyor.

Üç aylar diye tabir edilen aylar bizim kültürümüzde hürmeten, yanına hep “Şerif” eklenerek, ifade edilmiştir. Receb-i Şerif, Şaban-ı Şerif ve Ramazan-ı Şerif. Ve hazırlıklar sadece Ramazan-ı Şerif’le saklı kalmamış, bugün unutulan Temcid ve Münâcât adı verilen musiki formlarıyla Receb-i Şerif’ten başlanılarak her gün minarelerden tevhide çağıran, duaya çağıran besteler okunmuştur. Öyle ki, minarelerden okunan Temcidler sadece üç aylara mahsustur ve Ramazan’ın son teravih gecesine kadar devam eder. Bugün bunlar maalesef yok. 

Bunun dışında birbirinden farklı makamların eşliğinde namazların kılındığınıve namazların aralarını süsleyen ilahilerle ayrı bir hava oluştuğunu ve adeta farklı makamlarda farklı güzellik sunmak için İmam ve Müezzinlerin yarıştığını eski metinlerden okuyoruz. (Merak edenler bu iki esere bakabilirler: Süheyl Ünver, Bir Ramazan Binbir İstanbul, haz. İsmail Kara, Kitabevi yay. 1997; Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey, İstanbul’da Ramazan Mevsimi, Haz. Ali Şükrü Çoruk, Kitabevi, 1998) 

Ramazanıkarşılama ilahilerinden bir demet sunalım: 

Acemaşiran İlahi

Donandı her yer kandiller ile

Doldu câmiler (efendim) mü’minler ile

Zikr ü tesbihler saf diller ile

Sana eylerler (efendim) şehr-i Ramazan

Hoş safâ geldin(efendim) şehr-i Ramazan

Rast İlahi

Aziz Mahmut Hüdâî 

Nur ile doldu yine kevn ümekân

Geldi hoş lûtf ile şehr-i Ramazan

Zeyn olup açıldı ebvâb-ıcinân.

Geldi hoş lûtf ile şehr-i Ramazan 

Mâsiva hubbun aradan çıkagör

Zât-ı bî-çüne Hüdâî eregör 

Bezm-i vahdette Safâlar süregör

Geldi hoş lûtf ile şehr-i Ramazan

Karşılama İlâhisi 

Derviş Yunus

Safâ geldin izzet ile

Dâhi azim nimet ile

Mü’minlere rahmet ile

Şehr-i Ramazan merhaba 

Mü’minlerin bayramıdır

Bu ayların sultanıdır

Hakk’ın bize fermanıdır

Şehr-i Ramazan merhaba 

Derviş Yunus sever özden

Kanlı yaşlar döker gözden

Hoşnud olsun cümlemizden

Şehr-i Ramazan merhaba 
 

Bestenigârİlâhi 

Ahmet Remzi Akyürek

Mü’minlerin bayramıdır

Geldi yine şehr-i sıyâm

Bil ki Hüdâ’nın nâmıdır

Geldi yine şehr-i sıyâm 

Kur’an oku eyle salât

İfâ edilsin hem zekât

Hayr etmenin zamanıdır

Geldi yine şehr-i sıyâm 

Remzi hakîkî sâim ol

Ağyârı terk et yâri bul

Bayramların bayramıdır

Geldi yine şehr-i sıyâm

Sayısız örnekleri olan karşılama ilahileri Ramazanın yarısından sonra yerini hüzüne ve yavaş yavaş uğurlamaya bırakır:

Hüzzâmİlâhi 

HacıMuzaffer Özak (Aşkî)

Hakk emrini ettik edâ

Nefsimizi kıldık fedâ

Kavuştursun bizi Hüdâ

Şehr-i Ramazan elvedâ

Ey mâh-ı gufran elvedâ 

Oruç mü’minin baştâcı

Dertli gönüller ilacı

Firkatinse gayet acı

Şehr-i Ramazan elvedâ

Ey mâh-ı gufran elvedâ 

Gafletimiz ma’zûr olsun

Günahımız mağfûr olsun

İmanımız ma’mûr olsun

Şehr-i Ramazan elvedâ

Ey mâh-ı gufran elvedâ 

Aşkî’nin budur niyâzı

Ki olasın ondan râzı

Bağışla gel çâre-sâzı

Şehr-i Ramazan elvedâ

Ey mâh-ı gufran elvedâ

Acemaşiran İlahi 

İsmail Hakkı Bey

Elvedâ şehr-i saâdet elvedâ

Elvedâ senden şefâat elvedâ

Bizleri mahzûn edüp terk etme sen

Elvedâ lûtf-i inâyet elfirak 

Acemaşîrânİlâhi 

Üftâde Hazretleri

Ey dostlarım ağlaşalım

Oruç ayı gitti yine

Hasret ile inleşelim

Oruç ayı gitti yine

İr nûr idi Hakk’dan gelip

Yere göğe nuru dolup

Sadıkların elin alup

Oruç ayı gitti yine

Etmiş idi ahde vefâ

Vermiş idi cana safâ

Olmuş idi derde şifâ

Oruç ayı gitti yine 

Üftâde’yi şâd eyleyen

Mü’minleri yâd eyleyen

Kaygudan âzâd eyleyen

Oruç ayı gitti yine 

Bu arada onbir ayın sultanının içinde saklı olan bin aydan hayırlı kadir gecesi de unutulmaz: 

Kâdir Gecesi İlâhisi 

İndi Kur’an sende ey Kadri güzel

Leyle-i Kadrinde ey Kadri güzel

Gitti ey tekbir u tehlîli güzel

Elvedâ gitti mübarek Ramazan

Rast İlâhi 

Hacı Muzaffer Özak (Aşkî)

Sure-i Kadr’de Hakk celle âlâ

Kadrini bildirdi Kadir Gecesi

Lütfuyla fazlıyla ol yüce Mecla

Kulunu güldürdü Kadir Gecesi 

O gece eyledi Kur’an-ıinzâl

O gece eyledi Cibrîl-i irsâl

Selamlar gönderdi Rabbi müte’al

Gözyaşın dindirdi Kadir Gecesi 

“Bin aydan hayırlı bilin” buyurdu

Kâdir’in kadrini bize duyurdu

Mü’mini kâfiri nûra doyurdu

Rahmete erdirdi Kadir Gecesi 

Ey Aşkî! Kadrini bil de şükr eyle 

Başını secdeye koy da zikr eyle

Rabb’inin ihsânı nedir fikr eyle

Ateşi söndürdü Kadir Gecesi

Ramazan İlahilerini Dİnlemek için:

http://www.dunyabizim.com/video.php?id=40

http://www.dunyabizim.com/video.php?id=38

http://www.dunyabizim.com/video.php?id=39

Kâmil Büyüker ne güzel derledi, haber etti